Moment dokręcania wtryskiwaczy Fiat 1.3 MultiJet, Opel 1.3 CDTI, Suzuki 1.3 DDiS – wartości Nm

Pytanie

z jaką siłą dokręcić wtryskiwacze silnik 1,3

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• Jeśli chodzi o dieslowski silnik 1.3 l typu common-rail (Fiat/Opel/Suzuki 1.3 MultiJet/CDTI/DDiS) wtryskiwacze (śruba M6) najczęściej dokręca się:
  • jednoetapowo ≈ 28 Nm lub
  • dwuetapowo 5–10 Nm + dokręcenie kątowe 90 °
• W benzynowych jednostkach 1.3 momenty są znacznie mniejsze:
  • 8–15 Nm (wtrysk kolektorowy MPI)
  • 15–25 Nm (wtrysk bezpośredni GDI).
• Dokładną wartość potwierdź w dokumentacji serwisowej dla konkretnego kodu silnika – różnice sięgają kilku niutonometrów.

Szczegółowa analiza problemu

1. Różne warianty silników „1.3”

   • Diesel CR: Fiat 199A2000, 223A9000; Opel Z13DTJ/DTH; Suzuki D13A; Chevrolet Aveo 1.3 LSF.
   • Benzyna: Toyota 1NR-FE, Ford 1.3 Endura-E, Suzuki M13A, VAG 1.3 MPI itp.
     Każdy producent dobiera moment na podstawie geometrii gniazda, materiału głowicy i typu śruby (zwykła/rozciągliwa).

2. Typowe dane katalogowe (źródła on-line: elektroda.pl, forum mechanika, Chevrolet, Opel24):
   | Silnik (kod) | Śruba | Procedura | Moment/kat | Komentarz |
   |--------------|-------|-----------|-----------|-----------|
   | Fiat/Opel/Suzuki 1.3 JTD/CDTI/DDiS | M6x90 (rozciągliwa) | 2-etap | 5 Nm + 90° | daje ≈ 28 Nm siły osiowej |
   | Chevrolet Aveo 1.3 LSF | M6 | 1-etap | 20 Nm | wg serwisu GM |
   | Opel Z13DTH (starsza rev.) | M6 | 1-etap | 28 Nm | jarzmo stalowe |
   | Benzyna 1.3 MPI (VW) | M6 | 1-etap | 8–10 Nm | wtrysk kolektorowy |
   | Benzyna 1.3 GDI (Mazda) | M6 | 1-etap | 20–22 Nm | wtrysk bezpośredni |

3. Podstawy teoretyczne
   Moment M przekształca się w siłę docisku \(F=\frac{M}{K\cdot d}\) (K – współczynnik tarcia, d – średnica gwintu). Producenci kalibrują M tak, by:
   • zapewnić szczelność podkładki miedzianej,
   • nie przekroczyć granicy plastycznej gwintu w głowicy AlSi,
   • zagwarantować trwałość przy pulsacyjnym ciśnieniu 1 500–2 000 bar (diesel).

4. Praktyczne konsekwencje

   • Niedokręcenie ⇒ przedmuch spalin, wypalanie gniazda, zapieczenie wtrysku.
   • Przekręcenie ⇒ rozciągnięcie/zerwanie śruby, wyrwanie gwintu (kosztowny Helicoil).

Aktualne informacje i trendy

• Większość nowych silników 1.3 (od 2020 r.) przechodzi na śruby jednorazowe z dokręcaniem kątowym, co redukuje rozrzut siły docisku.
• Wtryski piezoelektryczne (Euro 6d) wymagają równie dokładnego momentu, choć pozostają przy M6.

Wspierające wyjaśnienia i detale

• Śruba rozciągliwa (TTY) pracuje w obszarze sprężysto-plastycznym; powtórne użycie jest ryzykowne.
• Podkładka miedziana odkształca się plastycznie – zawsze nowa.
• Smar ceramiczny na trzpień ≈ 40 µm warstwa zapobiega zapieczeniu; NIE stosować na końcówkę rozpylacza.

Aspekty etyczne i prawne

• Praca przy układzie wysokociśnieniowym bez przestrzegania wytycznych może narazić użytkownika na wyciek paliwa i pożar – kwestia BHP i homologacji.
• Użycie nieoryginalnych śrub może unieważnić gwarancję zgodnie z GVO 461/2010.

Praktyczne wskazówki

1. Zidentyfikuj kod silnika (dowód rej. pole P.5 lub tabliczka w komorze).
2. Zweryfikuj procedurę w Autodata/HaynesPro lub TIS producenta.
3. Przy braku dostępu – przyjmij 5 Nm + 90 ° dla diesla 1.3 CR z jarzmem M6 – to najczęstsze ustawienie.
4. Klucz dynamometryczny 5–60 Nm, przystawka kątowa lub elektroniczny klucz z funkcją TORQ/ANGLE.
5. Po montażu test szczelności: mydliny lub kamera termowizyjna przy rozruchu.

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• Istnieją wyjątki: niektóre wersje Suzuki D13A (Denso) podają 32 Nm; Chevrolet 1.3 LSF—20 Nm.
• Benzynowe wtryski bezpośrednie nierzadko mają dwie śruby mocujące – moment dotyczy jednej śruby, obie muszą być równomierne.

Sugestie dalszych badań

• Sprawdzenie tabel momentów w programach OEM (Fiat eLearn, Opel GlobalTIS).
• Analiza wpływu smarów montażowych na rzeczywisty moment / kąt (badania tribologiczne).
• Rozwój czujników tensometrycznych w śrubach TTY dla diagnostyki on-board.

Krótkie podsumowanie

Dokładny moment dokręcania dla „silnika 1.3” zależy od producenta i wariantu. Dla najpopularniejszego diesla 1.3 MultiJet/CDTI to około 28 Nm lub 5–10 Nm + 90 ° (jarzmo, śruba M6). Benzynowe jednostki 1.3 wymagają niższych momentów: 8–15 Nm (MPI), 15–25 Nm (GDI). Zawsze posługuj się kluczem dynamometrycznym, nową podkładką i danymi z dokumentacji serwisowej konkretnego kodu silnika.