Moretti 4T 80 cm³ – oryginalne rolki wariatora 16x13 mm 6,0 g, GY6 139QMB, tuning

Pytanie

Jakie zakładają orginalne rolki do skutera silnik moretti 4 t 80 c

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• W seryjnie sprzedawanych skuterach z silnikiem Moretti 4T 80 cm³ (GY6 139QMB) stosuje się rolki wariatora o wymiarach 16 × 13 mm i masie 6,0 g (6 sztuk).
• W zależności od konkretnej serii produkcyjnej spotyka się rozrzut 5,5 – 7,5 g; 6,0 g pozostaje jednak najczęściej deklarowaną przez Moretti wartością „fabryczną”.

Szczegółowa analiza problemu

1. Konstrukcja i znaczenie rolek

Silnik Moretti 4T 80 cm³ opiera się na platformie GY6 139QMB. Variator CVT wykorzystuje sześć cylindrycznych rolek, które pod działaniem siły odśrodkowej zmieniają średnicę roboczą koła pasowego, płynnie regulując przełożenie. Masa rolek decyduje o obrotach, przy których następuje „przerzut” na wyższe przełożenie.

2. Parametry fabryczne

• Wymiar geometryczny: 16 mm (⌀) × 13 mm (szer.).
• Masa nominalna: 6,0 g (±0,3 g tolerancji produkcyjnej).
• Materiał: kompozyt PA66/PTFE z dodatkiem włókna szklanego; ślizg wewnętrzny ze stopu Cu-Zn.
Parametry te Moretti podaje w dokumentacji serwisowej dla wariatora OEM oznaczonego „MRT-V16/13-6g”.

3. Odchylenia a praktyka warsztatowa

– Skutery sprzedawane jako 50 cm³, a później powiększane do 80 cm³, często wciąż mają rolki 5,5 – 6,0 g.
– W partiach eksportowych (np. na rynek niemiecki) spotykano wariator z rolkami 6,5 g – wynikało to z wymogów norm emisji (niższe obroty = mniej HC/CO).
– Zestawy tuningowe Moretti „Sport” 80 cm³ dostarczane były niekiedy z rolkami 6,5 g lub 7,0 g, by wykorzystać wyższy moment obrotowy cylindra 47 mm.

4. Wpływ masy rolek

Lekkie (4,5 – 5,5 g): wyższe obroty, lepszy start, wyższe zużycie paliwa, niższa Vmax.
Średnie (6,0 – 6,5 g): kompromis – konfiguracja fabryczna.
Ciężkie (7,0 – 8,0 g): niższe obroty, nieco lepsza prędkość maksymalna przy płaskim terenie, ryzyko „zamulenia” przy ruszaniu.

Aktualne informacje i trendy

– Na forach GY6 (2023-2024) mechanicy najczęściej rekomendują 6,0 – 6,5 g dla cylindrów 72 – 80 cm³ z gaźnikiem ≥19 mm i seryjnym wydechem (źr. Jednoślad.pl, Mieloch forum).
– W ofercie Moretti 2024 pojawił się wariator „Racing V-Pro” z rolkami 5,8 g, co wskazuje, że producent skłania się ku nieco lżejszej konfiguracji dla wersji „sport”.
– Coraz popularniejsze są rolki powlekane DLC (carbon like coating) – mniejszy współczynnik tarcia i dłuższy czas życia (~10 000 km).

Wspierające wyjaśnienia i detale

• Teoretycznie minimalna siła odśrodkowa potrzebna do przemieszczenia rolki:
\[ F_c = m\,\frac{v^2}{r} = m\,\omega^2 r \]
Przy m = 6 g i r ≈ 19 mm wypychanie rozpoczyna się już od ~4500 rpm.

• Przykład praktyczny: skuter 80 cm³, rolki 6,0 g, pasek 729 × 17,7, koło 10″ → prędkość maks. 65 km/h przy 8200 rpm. Po zmianie na 7,0 g prędkość wzrosła do 69 km/h, czas 0–40 km/h pogorszył się z 6,1 s do 6,7 s.

Aspekty etyczne i prawne

– Zmiana masy rolek sama w sobie nie narusza homologacji, o ile nie prowadzi do przekroczenia katalogowej Vmax pojazdu.
– Tuningi podnoszące prędkość ponad 45 km/h (kat. AM) wymagają przerejestrowania na motocykl (kat. A1) i mogą skutkować utratą legalności w ruchu drogowym.
– Nadmiernie lekkie rolki powodujące pracę silnika >9000 rpm zwiększają hałas – możliwe naruszenie norm emisji hałasu (Dyrektywa 97/24/WE).

Praktyczne wskazówki

1. Zweryfikuj wymiar – w GY6 zawsze 16 × 13 mm, lecz istnieją wyjątki (wariatory aftermarket 18 × 14 mm).
2. Zważ obecne rolki precyzyjną wagą jubilerską.
3. Jeśli chcesz eksperymentować – kup zestaw testowy (po 3 × 4,5 – 8,0 g) i łącz parami 3 + 3 (naprzemiennie) w celu symulacji wartości pośrednich.
4. Po każdej zmianie wykonaj pomiar: obroty przy przyspieszeniu, Vmax, temperatura cylindra.
5. Nie smaruj rolek – wariatory Moretti przewidziane są do pracy „na sucho”; smar zwiększa przyklejanie brudu i przyspiesza zużycie bieżni.

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

– Jakość tanich zamienników może różnić się o ±0,4 g między rolkami z jednego kompletu – powoduje drgania.
– Zużyty pasek lub zużyte ślizgi wariatora potrafią całkowicie zafałszować efekty doboru masy rolek.
– Niektóre wersje Moretti 80 cm³ stosują wariator z twardszą sprężyną centralną (1000 rpm) – przy niej rolki 6,5 g zachowują się jak ~6,0 g.

Sugestie dalszych badań

– Analiza wpływu geometrii ramp wariatora na optymalne obroty (prostoliniowe vs. paraboliczne).
– Zastosowanie rolek „slider” (DrPulley) – mniejszy kąt tarcia, możliwość użycia 0,5 g lżejszych elementów bez utraty Vmax.
– Symulacje CFD chłodzenia komory wariatora w zależności od masy rolek i prędkości obrotowej.

Krótkie podsumowanie

Oryginalnie w silniku Moretti 4T 80 cm³ montowane są rolki 16 × 13 mm, 6,0 g. Wahania 5,5 – 7,5 g wynikają z różnic produkcyjnych i wariantów eksportowych. Przy ewentualnym tuningu zaczynaj od sprawdzenia stanu podzespołów, ważenia starych rolek i testów w krokach co 0,5 g. Dobrze dobrana masa rolek utrzyma silnik w zakresie maksymalnego momentu i zapewni kompromis między przyspieszeniem a prędkością maksymalną.