Multitel AL 160 – brak opuszczania powyżej 3 m, hydraulika, czujniki, zawór overcenter

Pytanie

MULTITEL AL 160 NIE DZIAŁA OPUSZCZANIE POWYŻEJ 3 M

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• Najbardziej prawdopodobną przyczyną braku opuszczania Multitel AL 160 powyżej ~3 m jest zadziałanie logiki bezpieczeństwa (stabilizacja/poziom, czujnik „stowed”, przeciążenie) albo problem hydrauliczny z zaworem utrzymującym obciążenie (overcenter/counterbalance) wymagającym większego ciśnienia pilotowego przy większym momencie wysięgnika.
• Kluczowe punkty:
  • Zweryfikuj: rozstawienie podpór (zielona lampka „enabled”), czujnik przechyłu, sygnał przeciążenia, czujnik pozycji transportowej wysięgnika, wiązki kablowe w łańcuchu kablowym.
  • Porównaj reakcję z dolnego i górnego pulpitu; sprawdź, czy cewka „DOWN/LOWER” jest zasilana, a na zaworze pojawia się ciśnienie pilotowe.
  • Jeśli operator jest w koszu i utknął: użyj przewidzianej w instrukcji procedury awaryjnego opuszczania (bez omijania zabezpieczeń).

Szczegółowa analiza problemu

• Rozwinięcie głównych aspektów

  1. Logika bezpieczeństwa i progi działania
  • Powyżej określonej wysokości sterownik przełącza się w „pełny tryb pracy” i zaczyna egzekwować komplet warunków: prawidłowe podparcie (wszystkie podpory obciążone), brak przechyłu, brak przeciążenia kosza oraz potwierdzenie „wysięgnik poza pozycją transportową”. Fałszywy sygnał z któregokolwiek z tych czujników może zablokować ruch „w dół” tylko przy większym wysięgu (≈>3 m), a przy niskim — przepuszczać ograniczony ruch.
  • Co sprawdzić:
    • Stabilizacja: czy świeci zielona lampka „enabled” po rozstawieniu podpór; czy wszystkie krańcówki/ czujniki nacisku podpór sygnalizują „OK”.
    • Przechył: inklinometr (luzy mechaniczne, rozkalibrowanie, złe mocowanie).
    • Przeciążenie (LMI): czy zapala się kontrolka overload przy próbie opuszczania; podmiana/inspekcja wiązki tensometru lub czujnika ciśnienia.
    • Czujnik pozycji transportowej (stowed): indukcyjny/mechaniczny czujnik przy podstawie wysięgnika; jeśli „trzyma” stan „złożony”, sterownik może blokować ruch w dół przy dużych kątach/ wysokości.
  2. Elektryka/sterowanie
  • Typowy tor: joystick/przycisk DOWN → moduł I/O/PLC → cewka zaworu opuszczania (on/off lub proporcjonalna) → pilot na zawór utrzymujący.
  • Diagnostyka:
    • Zasilanie sterowania 24 VDC pod obciążeniem, spadki napięcia przy naciśnięciu DOWN.
    • Czy polecenie zadziała z obu pulpitów (kosz/dół)? Jeśli z dołu działa, a z kosza nie — szukaj w wiązce w wysięgniku, joysticku lub w enable man-down.
    • Cewki: rezystancja (orientacyjnie on/off 20–40 Ω, proporcjonalne 5–10 Ω), pobór prądu, obecność napięcia 24 V podczas komendy. Podmiana wtyczek między dwiema cewkami tej samej sekcji to szybki test czy usterka „idzie” za cewką/elektryką, czy zostaje na hydraulice.
    • Oględziny wiązek w e-chain: pęknięcia przewodów ujawniają się przy określonym wysuwie (czyli „powyżej 3 m”).
  3. Hydraulika (najczęstszy winowajca przy objawie „działa nisko, nie działa wysoko”)
  • Tor hydrauliczny opuszczania zwykle przechodzi przez: rozdzielacz (spool) → zawór utrzymujący/overcenter (na siłowniku podnoszenia) → siłownik. Przy większej wysokości moment od masy wysięgnika i kosza jest większy, więc zawór overcenter wymaga wyższego ciśnienia pilotowego do otwarcia. Jeśli:
    • pilot jest za niski (zła regulacja, zbyt niskie ciśnienie z rozdzielacza, dławiąca dysza/ zanieczyszczenia), albo
    • zawór overcenter ma przycierający grzybek/ zabrudzenia/ uszkodzoną sprężynę,
    • zawór proporcjonalny ma martwą strefę lub nie osiąga prądu sterującego,
      to objawem będzie odmowa opuszczania przy dużym wysięgu, a poprawne działanie nisko.
  • Diagnostyka manometryczna:
    • Wpiąć manometry w linię A/B siłownika podnoszenia i w pilot overcenter. Przy komendzie „DOWN” pilot powinien wzrosnąć do wartości otwierającej (typowo wymóg rzędu kilkunastu–kilkudziesięciu bar, zależnie od przełożenia zaworu, np. 3:1–4,5:1).
    • Jeśli pilot nie rośnie — wina strony sterowania (cewka/rozdzielacz/zasilanie).
    • Jeśli pilot rośnie, a brak ruchu — podejrzewaj sam zawór overcenter (demontaż/ czyszczenie/ kontrola nastaw).
    • Sprawdź filtry (ssawny/ powrotny), temperaturę i stan oleju (spienienie/ zawilgocenie zwiększają ściśliwość i pogarszają odpowiedź).
  4. Specyfika Multitel AL/ALU 160
  • Układ wymaga „pełnej stabilizacji” (podpory obciążone) — sygnał „enabled” dopiero wtedy dopuszcza wszystkie ruchy wysięgnika.
  • „Limiting device” ogranicza ruchy przy wybranych konfiguracjach; w instrukcji przewidziano procedurę awaryjnego opuszczania w razie niesprawności (z dolnego panelu/ poprzez ręczne sterowanie zaworami). Nie należy mostkować czujników bezpieczeństwa w trybie pracy.
  5. Macierz objaw → przyczyna → test
  • Opuszczanie nie działa >3 m, działa <3 m, brak lampek błędu: najpewniej hydraulika (overcenter/pilot) → test manometrem pilota i podmiana cewek.
  • Miga kontrolka przeciążenia przy próbie „DOWN”: LMI/ czujnik obciążenia → zważ kosz/ sprawdź wiązkę tensometru/ kalibracja serwisowa.
  • Brak zielonej „enabled”: podpory/ czujniki podpór → sprawdź sygnały krańcówek.
  • Działa z dołu, nie działa z kosza: wiązka w wysięgniku/ joystick/ zasilanie kosza → pomiary 24 V w koszu pod obciążeniem.

• Teoretyczne podstawy

  • Zawór overcenter zapobiega opadaniu siłownika pod wpływem obciążenia. Otwiera się dopiero po podaniu ciśnienia pilotowego (często proporcjonalnie do obciążenia). Przy większym momencie (duży wysięg/ wysokość) wymagane ciśnienie pilota rośnie; każdy spadek w torze sterowania (elektryka, dławiące zabrudzenia, ograniczenie natężenia prądu cewki) skutkuje brakiem ruchu.

• Praktyczne zastosowania

  • Prosty test warsztatowy: delikatnie zwiększ prąd sterujący na cewce opuszczania (w granicach producenta). Jeśli boom zacznie płynnie schodzić — potwierdza to niedomaganie pilota/ sterowania proporcjonalnego albo zbyt „twarde” nastawy overcenter.

Aktualne informacje i trendy

• W nowszych egzemplarzach pojawiają się sterowniki z diagnostyką CAN i rejestracją stanów wejść/wyjść, co ułatwia wykrycie fałszywych sygnałów z czujników stabilizacji, przechyłu i przeciążenia.
• Standardy bezpieczeństwa MEWP są harmonizowane: w UE EN 280-1, w USA ANSI A92.x — rośnie rygor dla logiki interlocków oraz procedur awaryjnego opuszczania.
• Trend serwisowy: kalibracje czujników obciążenia i przechyłu wykonywane narzędziami serwisowymi producenta; zaleca się aktualizacje oprogramowania sterownika, jeśli producent przewidział.

Wspierające wyjaśnienia i detale

• Typowe wartości referencyjne:
  • Zasilanie sterowania: 24 VDC, spadek pod obciążeniem <1–2 V.
  • Cewki: on/off ok. 20–40 Ω; proporcjonalne 5–10 Ω (prąd roboczy rzędu 1–2 A).
  • Ciśnienia: robocze 180–210 bar (zależnie od wersji), pilot overcenter kilkanaście–kilkadziesiąt bar (wymagane rośnie z obciążeniem).
• Elementy wrażliwe: wiązka przewodów w prowadniku teleskopu, złącza przy czujnikach podpór, czujnik stowed, filtracja oleju (zanieczyszczenia powodują „klejenie” grzybka overcenter).

Aspekty etyczne i prawne

• Zakaz mostkowania/omijania czujników bezpieczeństwa podczas normalnej pracy.
• Działania przy uniesionym wysięgniku tylko przez przeszkolony personel, z wykluczeniem strefy pod ładunkiem.
• Zgodność z EN 280-1/ ANSI A92 i DTR producenta; procedura awaryjnego opuszczania wyłącznie zgodnie z instrukcją.

Praktyczne wskazówki

• Kolejność diagnostyki „od najtańszego do najdroższego”:
  1. Kontrola lampek i E-STOP, próba z obu paneli.
  2. Stabilizacja/poziom/overload/stowed — potwierdzić stany wejść (jeśli sterownik ma diody diagnostyczne, obserwuj zmiany podczas ruchu).
  3. Pomiary elektryczne na cewce „DOWN”: napięcie, prąd, rezystancja; podmiana cewek/gniazd.
  4. Manometry na portach siłownika i pilota overcenter przy komendzie „DOWN” powyżej 3 m.
  5. Demontaż, czyszczenie, kontrola nastaw zaworu overcenter i przegląd rozdzielacza (zanieczyszczenia, wytarcie suwaka).
• Jeśli operator jest na wysokości i nie ma reakcji: wykonać przewidzianą w DTR procedurę awaryjnego opuszczania z dołu (lub ręczne sterowanie zaworami na bloku), zabezpieczyć teren, komunikacja z operatorem.

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• „Powyżej 3 m” to wskazówka, nie twardy próg — rzeczywista granica może zależeć od konfiguracji wysuwu/ kąta i obciążenia.
• Niektóre wersje AL/ALU mają różne bloki zaworowe i ustawienia pilot ratio — potrzebna identyfikacja wersji maszyny.

Sugestie dalszych badań

• Identyfikacja: numer seryjny podnośnika, wersja (AL vs ALU), typ bloku zaworowego, producent zaworów (Walvoil/Hydac/…).
• Odczyt stanów wejść/wyjść sterownika (jeśli dostępny interfejs serwisowy).
• Kalibracja czujników (LMI/inklinometr) narzędziem serwisowym po naprawie.

Krótkie podsumowanie

• Objaw wskazuje na interlock bezpieczeństwa lub niedomaganie układu opuszczania (pilot/overcenter) ujawniające się przy większym momencie wysięgnika. Zacznij od weryfikacji stabilizacji, czujników i sygnałów z panelu, następnie potwierdź zasilanie cewki „DOWN” i ciśnienie pilota. W razie utknięcia stosuj wyłącznie procedurę awaryjnego opuszczania z DTR.

Aby zawęzić diagnozę, proszę o doprecyzowanie:

• Czy opuszczanie nie działa z obu paneli (kosz/dół)?
• Czy zapala się kontrolka przeciążenia/ przechyłu lub gaśnie „enabled”?
• Czy inne funkcje (obrót, teleskopowanie) działają powyżej 3 m?
• Jaki to dokładnie wariant (AL czy ALU, rok, nr seryjny) i kiedy był ostatni serwis/ wymiana filtrów oleju?