Naddatek wciskowy tulejek rozrusznika Bosch, Mitsubishi – ile mm do aluminiowej obudowy?

Pytanie

ile wynosi naddatek aby wcisnąć tulejki rozrusznika w obudowę i jej nie uszkodzić

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• Dla większości tulejek rozruszników (⌀ 8–15 mm, obudowa aluminiowa, tulejka z brązu spiekanego) bezpieczny naddatek wciskowy wynosi 0,01–0,03 mm.
• Przyjmuje się regułę 0,001 mm / 1 mm średnicy gniazda; nie przekraczać 0,05 mm, aby nie pęknęła obudowa ani nie zdeformowała się tuleja.

Kluczowe punkty
• średnice ⌀ > 15 mm → 0,02–0,05 mm
• obudowa stalowa → można zwiększyć naddatek o 20–30 %
• zawsze kalibrować (rozwiercać) otwór po wprasowaniu

Szczegółowa analiza problemu

1. Teoretyczne podstawy
   • Wcisk (interference fit) definiujemy:
   \( W = D_{\text{tulejki}} - D_{\text{gniazda}} \)
   • Reguła inżynierska: 1‰ średnicy ⇒ \(W ≃ 0{,}001 \times D\).
   • Pasowania wg ISO: typowo H7 (otwór) / s6 – p6 (tuleja).

2. Pasowania dla najczęstszych średnic i materiałów

3. Praktyczne zastosowanie
   • Obudowy rozruszników są cienkościenne z AlSi – zbyt duży wcisk powoduje pęknięcia.
   • Tulejki z brązu spiekanego mają porowatą strukturę – nadmierny wcisk zamyka pory i pogarsza smarowanie.

4. Montaż
   a) Metoda prasy – stemplem o płaskim czole, siła ≤ 10 kN dla Ø 12 mm.
   b) Metoda termiczna – obudowa 80 °C, tulejka -20 °C; pozwala zejść z wcisku nawet o 30 %.
   c) Bez młotka – udar niszczy porowatość brązu.

5. Obróbka po montażu
   • Zacieśnienie wewnętrzne ≈ 0,02–0,05 mm → bezwzględnie rozwiercić / honować do nominalnej średnicy wałka wirnika (luzy pracy 0,02–0,04 mm).

Aktualne informacje i trendy

• Zestawy serwisowe OE/AFM dostarczają tulejek już nadwymiarowych (opis „+0,02” albo „+0,03”).
• Pojawia się stosowanie tulejek kompozytowych (PTFE/Bronze) – wymagają mniejszego wcisku (0,005–0,015 mm) i często kleju anaerobowego jako zabezpieczenia.
• Kleje wysokowytrzymałe (np. Loctite 648/638) pozwalają obniżyć wcisk przy cienkich ściankach Al.

Wspierające wyjaśnienia i detale

• Analogia: wcisk działa jak sprężyna cylindryczna – obudowa rozszerza się elastycznie, tulejka ulega niewielkiemu ściśnięciu, powstaje stała siła tarcia.
• Przy Ø 12 mm i wciski 0,02 mm obciążenie obwodowe ≈ 15–20 MPa (bezpiecznie dla AlSi).

Aspekty etyczne i prawne

• Nieprawidłowy montaż prowadzi do awarii rozrusznika → ryzyko unieruchomienia pojazdu w ruchu – kwestia bezpieczeństwa.
• Warsztat ponosi odpowiedzialność za zgodność naprawy z instrukcjami producenta (prawo konsumenckie).

Praktyczne wskazówki

1. Mierzyć gniazdo średnicówką trójpunktową (klasa 6).
2. Fazka 0,3×45° na wejściu gniazda – zapobiega zadzieraniu.
3. Jeśli gniazdo wybite > 0,05 mm – zastosować tulejkę nadwymiarową lub tulejkę standardową + klej 638.
4. Po rozwierceniu przelotowego otworu sprawdzić prostoliniowość czopem kontrolnym.

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• Wartości tabelaryczne nie zastąpią danych serwisowych OE; niektóre rozruszniki Bosch/Mitsubishi mają osobne specyfikacje (wcisk 0,012–0,022 mm przy Ø 10 mm).
• Przy tulejkach z tworzyw samosmarujących (POM-M, iglidur) – stosować wcisk minimalny 0,005–0,015 mm.

Sugestie dalszych badań

• Analiza wpływu cykli cieplnych silnika na utratę wcisku w aluminiowej obudowie.
• Zastosowanie druku 3D metali (laser sintering) do personalizowanych tulejek z gradientem twardości.

Krótkie podsumowanie

Bezpieczny naddatek do wciśnięcia standardowej tulejki rozrusznika w aluminiową obudowę mieści się w granicach 0,01–0,03 mm (≈ 1‰ średnicy). Wartości > 0,05 mm zwiększają ryzyko pęknięcia obudowy, a < 0,01 mm mogą prowadzić do obracania się tulejki. Precyzyjny pomiar, kontrolowany wcisk (prasa lub montaż termiczny) oraz finalne rozwiercenie gwarantują trwały i bezawaryjny montaż.