Niedziałający wyświetlacz: przyczyny i diagnostyka

Pytanie

Nie działa wyswietlacz

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• Najczęstszą przyczyną „martwego” wyświetlacza w urządzeniach Kospel jest brak lub zaniżone napięcie w module zasilacza płyty sterującej bądź przerwane połączenie (taśma, gniazdo) między płytą a panelem LCD.
• Zweryfikuj kolejno: zasilanie sieciowe, bezpieczniki (w rozdzielni i na PCB), napięcia +5 V/+12 V/+3,3 V na płycie, stan złącza wyświetlacza.

Kluczowe punkty
• Zacznij od bezpieczników i napięcia sieciowego.
• Obejrzyj płytę – spuchnięte kondensatory i przepalone ścieżki najczęściej unieruchamiają logiczny 5 V.
• W nowszych modelach Kospel ekran może być wygaszony w trybie ECO – wciśnij przycisk/pokrętło, by go wybudzić.
• Jeżeli urządzenie jest na gwarancji lub nie masz uprawnień SEP, skorzystaj z autoryzowanego serwisu.

Szczegółowa analiza problemu

1. Charakterystyka wyświetlaczy w urządzeniach Kospel

• Większość modeli (PPE2/3, EKCO, KDE5) stosuje podświetlany LCD na elastycznej taśmie 14–20 pin, zasilany z +5 V (czasem +3,3 V) oraz liniami SPI/I²C.
• Starsze sterowniki (PPE2) wykorzystują prostą magistralę równoległą µC–LCD, nowsze (EKCO.M3) – dedykowany sterownik graficzny SSD130X.

2. Typowy łańcuch zasilający

1. Napięcie sieci 230/400 V →
2. Zasilacz impulsowy fly-back 12 V/5 V (na PCB; IC np. TNY, VIPer) →
3. Stabilizator liniowy 5 V → wyświetlacz i logika.
   Brak dowolnego z tych napięć = ciemny ekran.

3. Procedura diagnostyczna (bez utraty gwarancji wykonaj jedynie pkt 0–1)

0. Wymuś „wybudzenie” – przytrzymaj przycisk SET/OK 3 s lub obróć potencjometr (funkcja ECO w nowych firmware’ach).
1. Rozdzielnia: sprawdź esy / RCD; przy zasilaniu 3-fazowym każdą fazę osobno – sterowanie bywa zasilane tylko z L1.
2. Odłącz zasilanie, zdejmij obudowę (SEP!). Sprawdź:
   • Bezpiecznik 1–2 A/250 V na płycie sterującej (test ciągłości omomierzem).
   • Kondensatory elektrolityczne 47–220 µF / 400 V (sekcja hot) oraz 470–1000 µF / 16 V (sekcja cold) – wypukłe denko = wymiana.
   • Ślady przegrzania, przebicia, wilgoci.
3. Podaj zasilanie, zmierz:
   • Na kondensatorze głównym DC ≈ 310 V (przy 230 V AC).
   • Za mostkiem +12 V ±10 %, +5 V ±5 %.
   Brak 5 V → uszkodzony zasilacz; obecne 5 V, brak sygnałów na taśmie → uszkodzony µC lub sam LCD.
4. Taśma/gniazdo: przy wyłączonym zasilaniu wypnij-wypnij. Utlenione styki przetrzyj IPA.
5. Wyświetlacz: przy podłączonym 5 V i sygnale RES powinno być ≈ 0 ↔ 5 V przy włączaniu; brak przejścia – przerwa na PCB.

4. Scenariusze awarii

Aktualne informacje i trendy

• Firmware 2022+ w kotłach EKCO oraz pompach HPSW wprowadził agresywne wygaszanie LCD (stand-by 5 s), co bywa mylone z awarią.
• Kospel w serii ECO wykorzystuje teraz konwertery AC/DC na układach HRK-SDR-05 z wbudowanym PFC; przy zwarciu układ blokuje się do odłączenia zasilania (soft-latch).
• Producent publikuje instrukcje PDF z kodami błędów; aktualną rev. (07-2023) EKCO.M3 dodaje kod E > LCD dla awarii magistrali display.

Wspierające wyjaśnienia i detale

• Kondensator ESR ↑ o 200 % potrafi obniżyć +5 V do ~4,3 V – mikro- sterownik jeszcze „żyje”, ale sterownik LCD już nie startuje.
• W modelach PPE3 cała logika sterowana jest z L1-N; utrata fazy L1 = czarny display, grzałki (na L2-L3) wciąż mogą mieć napięcie, lecz nie startują z powodu blokady firmware.

Aspekty etyczne i prawne

• Praca pod napięciem 230/400 V wymaga kwalifikacji SEP do 1 kV.
• Samodzielne otwarcie urządzenia w okresie gwarancyjnym = utrata gwarancji (ustawa z 30.05.2014 r. o prawach konsumenta, art. 558 § 1 KC).
• Utylizacja uszkodzonych PCB zawierających kondensatory elektrolityczne podlega Dyrektywie RoHS/WEEE.

Praktyczne wskazówki

• Narzędzia: multimetr TRMS ≥ 600 V, stacja lutownicza 60 W z grotem 1,2 mm, pasta RMA.
• Po wymianie kondensatorów: test 24 h „soak test” przy temp. 50 °C, chłodzenie wymuszonym przepływem powietrza 15 l/min – ujawni marginalne elementy.
• Zdjęcia PCB wykonaj przy świetle rozproszonym – drobne pęknięcia ścieżek w lakierze są widoczne tylko pod odpowiednim kątem.

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• Bez schematu serwisowego trudniej zlokalizować test-pointy; Kospel udostępnia dokumentację wyłącznie autoryzowanym serwisom.
• W modelach wyprodukowanych przed 2017 r. stosowano LCD pasywne ze zintegrowanym sterownikiem – brak części zamiennych, konieczna wymiana całego panelu KDE5-xxxx.
• Możliwa usterka firmware (CRC flash) – rozwiązaniem bywa reprogramowanie µC przez złącze SWD; wymaga pliku *.hex od Kospela.

Sugestie dalszych badań

• Analiza schematu zasilacza fly-back Kospel TNY278 + EE16; sprawdzenie impulsu startowego 600 V/40 µs.
• Porównanie żywotności kondensatorów w środowisku podwyższonej wilgotności (test 85 °C/85 %RH).
• Opracowanie retrofit-u zasilacza na gotowym module 5 V / 1 A z izolacją 3000 VAC (np. Mornsun LS05-13B05) – skraca czas naprawy.

Krótkie podsumowanie

Wyświetlacz gaśnie, gdy: (1) nie ma zewnętrznego zasilania, (2) padł wewnętrzny zasilacz 5 V, (3) rozłączyła się taśma LCD, (4) firmware wygasił ekran w trybie ECO.
Rozpocznij od bezpieczników i pomiaru napięć, następnie skontroluj kondensatory i złącza. Przy braku 5 V napraw zasilacz lub wymień moduł, a w przypadku gwarancji – zgłoś naprawę w serwisie Kospel.