Ograniczenie prędkości LAN do 100 Mb/s mimo ustawienia 1 Gb/s

Pytanie

moja siec lan jest organiczna z nie znanego powodu do 100 mb/s mimo ze w właściwościach karty jest ustawiony pelny dupleks czyli 1gb/s

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• Najczęściej przyczyną ograniczenia do 100 Mb/s jest niesprawne okablowanie (kabel lub gniazdo), ewentualnie port switcha/routera, który nie obsługuje lub nie negocjuje 1 Gb/s.
• Ustawienie „1 Gb/s Full Duplex” w systemie nie wymusza fizycznie gigabitu – ostateczną prędkość ustala autonegocjacja obu końców łącza.

Kluczowe punkty
• Sprawdź/wy­mień kabel na Cat 5e/6 (fabryczny, z w pełni obsadzonymi 8 żyłami).
• Zweryfikuj, czy port w routerze/switchu jest gigabitowy i sprawny.
• Przywróć w karcie sieciowej tryb „Auto Negotiation” i zaktualizuj sterownik.
• Porównaj kolor diody portu (zwykle zielony = 1 Gb/s, pomarańczowy = 100 Mb/s).

Szczegółowa analiza problemu

1. Okablowanie (warstwa fizyczna)
   • 100BASE-TX wymaga tylko 2 par (1-2, 3-6), a 1000BASE-T – wszystkich 4 par (1-2, 3-6, 4-5, 7-8). Brak ciągłości którejkolwiek żyły uniemożliwia zestawienie gigabitu.
   • Długość ≤ 100 m, brak ostrych zagięć, brak „przygniotów”.
   • Standard minimalny: Cat 5e; zalecane Cat 6 (lepsze tłumienie przesłuchów).

2. Urządzenia aktywne
   • Sprawdź specyfikację i oznaczenie portów. W tańszych routerach bywa tylko WAN 1 Gb/s, a LAN-y 100 Mb/s.
   • Uszkodzony pojedynczy port może negocjować 100 Mb/s mimo że inne porty na tym samym switchu działają z 1 Gb/s.

3. Karta sieciowa i sterownik
   • Ustaw na „Auto Negotiation” – wymuszony 1 Gb/s przy autonegocjacji po drugiej stronie może skończyć się… brakiem linku i powrotem do 100 Mb/s.
   • Aktualizuj sterowniki (Intel/Realtek). Starsze wersje miały błędy w obsłudze EEE (Energy-Efficient Ethernet).
   • Wyłącz w opcjach zaawansowanych „Green Ethernet/EEE” i wszelkie tryby oszczędzania energii, jeżeli link jest niestabilny.

4. Diagnostyka w Windows / Linux
   • Windows: Centrum sieci → Stan połączenia (pole „Prędkość”).
   • Powershell:
   Get-NetAdapter | Select Name, Status, LinkSpeed
   • Linux:
   ethtool eth0 (lub właściwy interfejs).
   • Przepustowość rzeczywista: iperf3 lub kopiowanie pliku (1 Gb/s ≈ 110-115 MB/s, 100 Mb/s ≈ 11-12 MB/s).

5. Infrastruktura pośrednia (patch-panel, gniazdo ścienne)
   • Jeśli w instalacji są patch-panele lub gniazda keystone, błędne zarobienie jednej żyły skutkuje ograniczeniem do 100 Mb/s. Tester ciągłości 8P8C szybko wykaże błąd.

Aktualne informacje i trendy

• Większość nowych routerów SOHO przechodzi w pełni na porty 2,5 Gb/s; wkrótce problem „tylko gigabit” będzie podobny do dzisiejszego 100 Mb/s.
• Kable Cat 6A/7 stają się standardem w nowych instalacjach, aby zapewnić przyszłe migracje do 10 GbE.
• Firmware routerów coraz częściej pozwala wymusić limit na pojedynczym porcie (QoS/Ratelimit) – warto sprawdzić konfigurację.

Wspierające wyjaśnienia i detale

• Gigabit używa kodowania PAM-5 i równoległego przesyłu 4-parowego z echem; stąd wyższe wymagania dla kabla.
• Przy wymuszaniu „Full Duplex 1 Gb/s” oba urządzenia MUSZĄ być ustawione identycznie – każdy inny stan = brak linku. Producenci dlatego zalecają Auto-Negotiation (IEEE 802.3 Clause 28).

Aspekty etyczne i prawne

• Przy pracy w istniejącej infrastrukturze biurowej należy ewidencjonować zmiany okablowania i przestrzegać BHP (praca na drabinie, przepisy p-poż.).
• Nie ingerować w plombowane urządzenia dostawcy usług bez jego zgody (utrata gwarancji).

Praktyczne wskazówki

1. Podłącz komputer krótkim (≤ 2 m) fabrycznym kablem Cat 6 bezpośrednio do innego, pewnego portu gigabitowego; obserwuj diody.
2. Jeśli dioda nadal wskazuje 100 Mb/s – przepnij do kolejnego portu.
3. Jeśli na innym kablu/porcie link = 1 Gb/s, pierwotny kabel lub port jest winny.
4. Przy braku testera kabelowego: zamień końcówki wtyków RJ-45 (obetnij i zarób ponownie wg T568B).
5. Po każdej zmianie sprawdź w systemie faktyczną prędkość oraz wykonaj test iperf3.

Potencjalne wyzwania

• Instalacje „pod tynkiem” – trudny dostęp do kabla; wtedy ratunkiem może być sieć Wi-Fi 6 (1,2 Gb/s+) lub Powerline G.hn.
• Użytkownicy laptopów z kartą Realtek RTL8168/8111: starsze rev. C/E mają znany bug z autonegocjacją – aktualizacja FW BIOS lub sterownika rozwiązuje problem.

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• Prędkość „1 Gb/s” w oknie statusu dotyczy warstwy fizycznej; realny throughput TCP będzie ~930 Mb/s.
• Jeżeli używasz długich (80-100 m) kabli Cat 5e w środowisku o silnych zakłóceniach (hala produkcyjna), link może nie utrzymywać gigabitu mimo poprawnej kategorii – rozważ Cat 6A.

Sugestie dalszych badań

• Migracja do 2,5/5 GbE (NBASE-T 802.3bz) – coraz tańsze przełączniki i karty sieciowe.
• Test parametrów okablowania (NEXT, RL, ACR-F) profesjonalnym certyfikatorem (Fluke DSX) przy rozbudowanych instalacjach firmowych.
• Rozwiązania L3 QoS/Rate-Limit i ich wpływ na wydajność w sieciach SOHO.

Krótkie podsumowanie

W ~80 % przypadków ograniczenie do 100 Mb/s powoduje uszkodzony lub niewłaściwy kabel albo port, ponieważ gigabit wymaga sprawnych wszystkich 8 żył i odpowiedniej kategorii przewodu. Pierwszy krok to podmiana kabla na pewny Cat 5e/6 i sprawdzenie diod portu. Dalej należy zweryfikować porty switcha/routera oraz sterowniki karty sieciowej, pozostawiając autonegocjację włączoną. Dopiero po wyeliminowaniu warstwy fizycznej warto szukać przyczyn w konfiguracji lub oprogramowaniu.