Opóźnienie zadziałania presostatu spalin – przyczyny, diagnostyka, naprawa kotłów gazowych

Pytanie

Awaria w Opóźnienieniu w pracy wyłącznika ciśnienia produktu spalania

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• Opóźnienie w pracy wyłącznika ciśnienia produktów spalania (presostatu spalin/air pressure switch) wynika najczęściej z: niedostatecznego podciśnienia generowanego przez wentylator (zabrudzenia, zużycie, oblodzenie wlotu/wylotu), zatorów/zalania kondensatem w przewodach impulsowych, zabrudzonej/usztywnionej membrany presostatu, błędów montażowych przewodów, lub usterek elektrycznych (styki, wiązka, przekaźnik/PCB).
• Skutek: sterownik nie dostaje potwierdzenia ciągu w żądanym oknie czasowym (zwykle 2–5 s od startu wentylatora), pojawiają się resetujące próby zapłonu i/lub blokada z kodem błędu (np. 6P1/6P2/608/607; w niektórych wersjach E34/E43).
• Priorytet: oczyścić i udrożnić tor powietrzno‑spalinowy i przewody impulsowe, zweryfikować parametry wentylatora i punkt zadziałania presostatu; w razie degradacji – wymienić presostat na odpowiedni dla modelu.

Kluczowe punkty

• Nie mostkuj presostatu – to krytyczne zabezpieczenie przeciw CO.
• Najpierw hydraulika/pneumatyka (ciąg, kondensat, przewody), potem mechanika (wentylator, zwężka Venturiego, presostat), na końcu elektryka (styki, wiązka, przekaźnik/PCB).
• Po naprawie: pomiar różnicy ciśnień i czasu reakcji, test spalin (CO/CO₂/O₂), wpis do karty serwisowej.

Szczegółowa analiza problemu

Rozwinięcie głównych aspektów

• Zasada działania: Presostat spoczynkowo jest otwarty. Po starcie wentylatora wyciągowego wytworzone podciśnienie (typowo 40–100 Pa ≈ 0,4–1,0 mbar) deformuje membranę i zamyka styk COM–NO, przekazując sterownikowi sygnał „ciąg OK”. Histereza przełączania to zwykle 10–30 Pa. Okno czasowe akceptowane przez sterownik to najczęściej 2–5 s od załączenia wentylatora.
• „Opóźnienie” oznacza, że ciśnienie rośnie zbyt wolno lub styk zamyka się późno/niestabilnie. Przyczyną bywa zarówno niedostateczny sygnał pneumatyczny, jak i bezwładność/uszkodzenie mechaniki presostatu lub problem elektryczny.

Teoretyczne podstawy

• Dynamika układu zależy od stałej czasowej τ przewodów impulsowych i komory presostatu: τ ≈ Rprzepływu · Cobjętościowa. Wydłużone, zagięte lub zalane kondensatem wężyki istotnie zwiększają τ, co „rozciąga” czas dojścia do progu zadziałania.
• Wahania napięcia zasilania wentylatora oraz opory przepływu (zabrudzony wymiennik, zwężka, zbyt długi/oblodzony przewód powietrzno‑spalinowy) obniżają różnicę ciśnień, co zwiększa czas i/lub uniemożliwia zadziałanie.

Praktyczne zastosowania (diagnoza przyrządowa)

• Manometr różnicowy (0–300 Pa) lub U‑rurka: pomiar Δp na króćcach presostatu podczas startu. Oczekiwane: szybki wzrost i stabilizacja powyżej progu (np. ≥ 70 Pa, zależnie od modelu).
• Rejestracja czasu: multimetr z funkcją MIN/MAX lub oscyloskop na stykach COM–NO (obserwacja czasu zamknięcia i drgań styków < 200 ms).
• Prąd/napięcie wentylatora: sprawdzenie, czy pobór i napięcie mieszczą się w danych katalogowych (120/230 V zależnie od modelu; silniki ECM mogą być sterowane PWM/0–10 V).
• Inspekcja pneumatyczna: drożność zwężki Venturiego, stan wężyków (długość, promień gięcia > 15 mm, spadek ku kolektorowi), brak kondensatu/syfonów.

Najczęstsze przyczyny i mechanizmy

1. Przewody impulsowe

• Zatkane, zagięte, zmiękczone od temperatury, z wodą kondensacyjną. Efekt: duża τ, „leniwe” narastanie podciśnienia.
• Działanie: przedmuch 2–3 bar, skrócenie do 20–30 cm, poprowadzenie ze stałym spadkiem, wymiana na silikon wysokotemperaturowy.

2. Zwężka Venturiego/króćce wentylatora

• Zapylenie, osady, deformacje termiczne. Efekt: spadek Δp przy tych samych obrotach.
• Działanie: demontaż i czyszczenie; jeśli zdeformowana – wymiana.

3. Wentylator

• Zużyte łożyska, zabrudzony wirnik, uszkodzony kondensator (w silnikach AC), niskie napięcie zasilania, błędna modulacja. Efekt: wolne nabieranie obrotów, niska Δp.
• Działanie: czyszczenie, smarowanie/wymiana łożysk, kontrola kondensatora, weryfikacja krzywej obrotów w trybie serwisowym.

4. Presostat (mechanika/styki)

• Membrana zesztywniała, mikroprzełącznik ze zwiększoną siłą zadziałania lub zwęglone styki. Objaw: konieczność większego Δp, niestabilny kontakt.
• Działanie: test strzykawką/gruszką i omomierzem; jeśli próg odbiega od specyfikacji lub kontakt „pływa” – wymiana na model o tym samym progu Pa i układzie styków.

5. Elektronika/okablowanie

• Luźne wsuwki, przewody przytarte, przekaźnik wentylatora na PCB z przepalonymi stykami (zbyt niskie napięcie na wentylatorze) lub sklejenie styków (błąd „presostat zwarty przed startem”).
• Działanie: przelutowanie/wymiana przekaźnika (tylko przez osobę uprawnioną), kontrola wiązki i złącz.

6. Układ powietrzno‑spalinowy

• Zbyt długi przewód, nadmierna liczba kolan (ekwiwalentna długość przekroczona), oblodzenie wylotu, gniazda owadów, nieszczelności. Efekt: wzrost oporów i/lub recyrkulacja spalin.
• Działanie: audyt geometrii wg instrukcji producenta, odlodzenie, usunięcie zatorów, uszczelnienie.

Oczekiwane wartości po naprawie (typowo, zależne od modelu)

• Czas: start wentylatora → zamknięcie presostatu: 1–3 s (≤ 5 s maks.).
• Δp podczas pracy: 60–120 Pa (0,6–1,2 mbar) stabilne, ripple niewielkie.
• Rezystancja styków zamkniętych: < 2 Ω; stan otwarty: > 1 MΩ.
• Brak „huśtania” stanu presostatu przy podmuchach wiatru (jeżeli występuje – rozważyć deflektor/zmianę zakończenia przewodu).

Aktualne informacje i trendy

• Nowsze kotły coraz częściej zastępują presostat mechaniczny czujnikiem różnicowym MEMS z odczytem analogowym do MCU (lepsza diagnostyka, płynne progi, autokalibracja).
• Wentylatory ECM o zmiennej prędkości utrzymują docelową Δp adaptacyjnie (krótszy czas dojścia do progu).
• Rozszerzone autodiagnostyki: rozróżnienie błędów „zwarty przed startem”, „brak zadziałania”, „opóźnione zadziałanie” (np. 6P1/6P2/608/607; w części rynków E34/E43).
• Konserwacja predykcyjna: liczniki nieudanych startów i czasów dojścia do Δp jako wskaźnik zbliżającej się awarii.

Wspierające wyjaśnienia i detale

• Dlaczego kondensat szkodzi? Kropla w wężyku działa jak korek kapilarny – do progu nie dojdzie, choć wentylator sprawny. Nawet cienka warstwa wody radykalnie zwiększa Rprzepływu.
• Dlaczego zbyt długi wężyk szkodzi? Zwiększa „pojemność” układu (C), więc Δp rośnie wolniej – sterownik „nie doczeka się” sygnału.
• Dlaczego nie mostkować presostatu? Układ nadzoru ciągu chroni przed cofaniem spalin i zatruciem CO; jego obejście znosi zabezpieczenie klasy bezpieczeństwa.

Aspekty etyczne i prawne

• Prace przy urządzeniach gazowych powinny wykonywać osoby z odpowiednimi uprawnieniami. W USA obowiązują przepisy NFPA 54/ANSI Z223.1 oraz lokalne kody stanowe/okręgowe. W wielu jurysdykcjach wymagany jest licencjonowany wykonawca HVAC/gas.
• Niedozwolone jest trwałe omijanie/mostkowanie presostatu lub ingerencja w układy zabezpieczeń.
• Obowiązkowe czujniki CO w budynku zgodnie z lokalnymi przepisami – szczególnie po każdej awarii układu spalinowego.

Praktyczne wskazówki

• Kolejność działań (od najprostszych):
  1. Oględziny wlotu/wylotu powietrzno‑spalinowego, usunięcie lodu/liści/gniazd.
  2. Opróżnienie/wyczyszczenie syfonu kondensatu; udrożnienie przewodu odpływowego.
  3. Przewody impulsowe: skrócić, poprowadzić ze spadkiem, przedmuchać; wymienić sparciałe.
  4. Zwężka Venturiego i króćce wentylatora: demontaż i czyszczenie.
  5. Wentylator: czyszczenie wirnika, test prądu i obrotów, weryfikacja kondensatora (AC).
  6. Presostat: test progu i czasu reakcji; w razie odchyłek – wymiana na część o właściwych parametrach (Pa, układ wyprowadzeń, średnica króćców).
  7. Elektryka: kontrola wiązki, przekaźnika wentylatora na PCB (ślady grzania, spadki napięcia).
• Po każdej interwencji: tryb serwisowy – obserwuj czas do zadziałania, zrób zapis pomiarów Δp, wykonaj analizę spalin i sprawdź szczelność.

Potencjalne wyzwania i jak je pokonać

• Niestabilność przy silnym wietrze: zastosuj odpowiednie zakończenie przewodu powietrzno‑spalinowego lub korektę trasy; sprawdź zalecenia producenta dot. ekspozycji na wiatr.
• Instalacja graniczna długości/kolan: przelicz ekwiwalentne długości; czasem konieczne skrócenie trasy lub zmiana średnicy/komponentów.

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• Progi presostatów i algorytmy czasowe są specyficzne dla modelu; zawsze porównuj z serwisówką producenta.
• Część sterowników celowo wprowadza wstępne opóźnienie diagnostyczne po starcie wentylatora – to normalne; problemem jest przekroczenie zdefiniowanego okna.

Sugestie dalszych badań

• Podaj proszę: markę/model urządzenia, dokładny kod błędu, warunki otoczenia (temperatura, wiatr), długość/trasa przewodu powietrzno‑spalinowego. Umożliwi to doprecyzowanie progu Δp i okna czasowego.
• Jeśli dostępne: wykonaj zapis Δp w funkcji czasu od startu wentylatora – możemy porównać do typowych krzywych i wskazać wąskie gardło.

Krótkie podsumowanie

Opóźnienie zadziałania wyłącznika ciśnienia spalin to w 80–90% przypadków problem z przepływem (kondensat/zanieczyszczenia/zwężka/wentylator/tor spalin), rzadziej awaria samego presostatu lub elektroniki. Zacznij od udrożnienia toru i przewodów impulsowych, zweryfikuj Δp i czas reakcji, a następnie – w razie potrzeby – wymień presostat lub serwisuj wentylator/PCB. Dla pełnej precyzji potrzebne są dane modelowe i kod błędu z wyświetlacza.

Pytanie

Błąd na piecu ariston 6P1 oraz 6P2,

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• 6P1 i 6P2 w kotłach Ariston najczęściej dotyczą układu nadzoru przepływu powietrza/spalin (presostat różnicowy/APS i tor wentylatora–zwężka Venturiego–przewody impulsowe–komin).
• 6P1: sterownik nie otrzymuje na czas potwierdzenia zamknięcia presostatu po starcie wentylatora (za małe podciśnienie lub opóźniona reakcja układu).
• 6P2: nielogiczny stan sygnału presostatu podczas cyklu (presostat zwarty przed startem wentylatora lub traci zwarcie w trakcie pracy – zależnie od wersji elektroniki/firmware). W praktyce: niestabilny ciąg, zawilgocone/zabrudzone pneumatyka, uszkodzony presostat albo problem z wentylatorem.

Kluczowe punkty:

• Zacznij od sprawdzenia drożności wlotu/wylotu powietrza i stanu przewodów impulsowych oraz zwężki Venturiego.
• Oczyść i udrożnij syfon kondensatu.
• Zweryfikuj pracę wentylatora (obroty/spręż, zasilanie).
• Sprawdź mechanicznie i elektrycznie presostat (próg zadziałania/histerezę/styki).

Szczegółowa analiza problemu

• Teoretyczne podstawy:
  • Presostat (Air Pressure Switch, APS) potwierdza, że wentylator wytworzył wymaganą różnicę ciśnień Δp w układzie spaliny–powietrze. Sterownik oczekuje: po starcie wentylatora styki COM–NO presostatu muszą się zamknąć w zadanym czasie; podczas pracy pozostają zwarte. Gdy Δp nie osiągnie progu zadziałania albo spadnie poniżej progu powrotu, pojawia się 6P1/6P2.
  • Typowe progi dla presostatów w Ariston: zadziałanie 50–80 Pa, powrót o 20–30 Pa niżej (wartości orientacyjne, zależne od modelu).
• Najczęstsze przyczyny 6P1:
  1. Zabrudzona/odkształcona zwężka Venturiego lub zatkane króćce pomiarowe – nie wytwarza się właściwe Δp.
  2. Zatkane, zagięte lub zawilgocone wężyki silikonowe (kropla kondensatu działa jak „korek”).
  3. Utrudniony przepływ spalin/powietrza (koaksjalny terminal zasypany śniegiem, lód, gniazda owadów/ptaków, zbyt długa trasa lub nadmiar kolan).
  4. Wentylator – zabrudzone łopatki, zużyte łożyska, zbyt niskie obroty (problem z zasilaniem lub przetwornicą/triakiem/przekaźnikiem na płycie).
  5. Presostat – utwardzona membrana, rozkalibrowany próg, utlenione styki.
• Najczęstsze przyczyny 6P2:
  • Wariant A (często spotykany): presostat jest „zwar ty” już przed startem – sklejone styki, zawilgocenie, zwarcie przewodów, błędne podłączenie wężyków (zamiana +/–).
  • Wariant B: presostat traci zwarcie w trakcie pracy – Δp „pływa” na granicy progu (wąski komin, wiatr, syfon kondensatu podpiera, wentylator zwalnia, zaolejone łożyska).
• Praktyczne zastosowania i diagnostyka krok po kroku (kolejność minimalnie inwazyjna):
  1. Oględziny czerpni/wyrzutni: usuń oblodzenie, liście, gniazda; sprawdź, czy terminal koaksjalny ma wolny przekrój. Zimą często występuje oblodzenie deflektora.
  2. Syfon kondensatu: odłącz, opróżnij, oczyść; sprawdź drożność odpływu do kanalizacji. W zasyfonowanych układach wzrasta opór przepływu spalin – Δp spada.
  3. Przewody impulsowe: zdejmij oba wężyki z presostatu i króćców wentylatora/zwężki; wydmuchaj sprężonym powietrzem (2–3 bar), usuń wodę; wymień sparciałe. Prowadź ze stałym spadkiem, bez pętli kondensatu; długość możliwie krótka.
  4. Zwężka Venturiego/króćce: demontaż wentylatora (jeśli potrzeba), mechaniczne czyszczenie króćców; jeśli plastik nadtopiony/deformacja – wymiana elementu.
  5. Wentylator:
     • Słuchowo: wycie/stuki = łożyska.
     • Czystość łopatek: osad zmniejsza wydajność – oczyść pędzelkiem i odkurzaczem.
     • Pomiary: napięcie zasilania (czy zgodne z nominalnym), prąd (porównaj z tabliczką), w trybie serwisowym sprawdź czy osiąga docelowe RPM. Zbyt niskie napięcie bywa skutkiem zużytego przekaźnika/triaka na płycie.
  6. Presostat:
     • Test elektryczny: multimetr na COM–NO. Po starcie wentylatora w 1–5 s powinno być zwarcie i utrzymywać się podczas pracy.
     • Test ciśnieniowy: manometr różnicowy 0–200 Pa; powoli zwiększaj podciśnienie – zanotuj próg zamknięcia i otwarcia; histereza powinna być stabilna. Woda wewnątrz presostatu = zwykle wymiana.
  7. Płyta sterująca: jeśli wentylator dostaje niższe napięcie lub są przerwy – sprawdź przekaźnik/triak, zasilacz pomocniczy, ścieżki/przelotki (naprawa przez elektronika).
• Wnioski praktyczne:
  • Jeśli kocioł ma >5 lat, statystycznie najczęściej winne są: zabrudzona/odkształcona zwężka Venturiego, woda w wężykach, zabrudzony wentylator, zatkany syfon.
  • 6P2 po kilku minutach pracy zwykle wskazuje na okresową utratę ciągu (kondensat, wiatr, niestabilny wentylator) lub presostat „na granicy”.

Aktualne informacje i trendy

• W nowszych kotłach APS bywa zastępowany czujnikiem różnicy ciśnień z wyjściem analogowym lub diagnostyka odbywa się pośrednio przez pomiar obrotów wentylatora i mapę przepływu. To poprawia wykrywanie częściowych zatorów i daje łagodniejszą diagnostykę prewencyjną.
• Serwisowe oprogramowanie nowszych płyt częściej rozróżnia „zwarcie przed startem” i „utrata sygnału podczas pracy” jako osobne kody – stąd możliwe rozbieżności interpretacyjne 6P2 między seriami/modelami.

Wspierające wyjaśnienia i detale

• Rola syfonu: przy niedrożnym odpływie kondensatu poziom wody rośnie w wymienniku/komorze spalania, co radykalnie zwiększa opory przepływu i „gasi” Δp.
• Geometria przewodu spalinowego: każde kolano 90° odpowiada ok. 1 m długości ekwiwalentnej; przekroczenie limitów producenta skutkuje chronicznym 6P1/6P2.
• Pomyłka w podłączeniu wężyków: zamiana króćca „+” i „–” spowoduje błędy 6P1/6P2 mimo sprawnego sprzętu.

Aspekty etyczne i prawne

• Nie mostkuj presostatu ani nie uruchamiaj kotła z odłączonym układem nadzoru spalin – ryzyko zatrucia CO.
• Prace przy urządzeniach gazowych powinny wykonywać osoby z uprawnieniami. W USA obowiązuje m.in. NFPA 54/ANSI Z223.1 (Code for Gas Piping and Appliances); w UE odpowiednio PN‑EN 15502 (gazowe kotły grzewcze). Lokalny kodeks może wymagać przeglądów okresowych i czujników CO.
• Zapewnij działający czujnik tlenku węgla i właściwą wentylację.

Praktyczne wskazówki

• Szybkie checklisty:
  • Terminal koaksjalny czysty i nieoblodzony.
  • Syfon kondensatu opróżniony i drożny.
  • Wężyki suche, krótkie, bez załamań; króćce czyste.
  • Zwężka Venturiego nieuszkodzona; wentylator czysty i cichy.
  • Presostat zamyka się pewnie po starcie i nie „pływa”.
• Pomiary:
  • Manometr różnicowy: sprawdź, czy Δp podczas pracy stabilnie > progu presostatu o ≥10–20 Pa zapasu.
  • Multimetr: styki presostatu ~0 Ω po starcie, brak przerywania.
• Pułapki:
  • Woda w wężyku wraca po kilku dniach – szukaj przyczyny (pochylenia, brak spadków, niedrożny odpływ).
  • Błąd wraca przy silnym wietrze – rozważ osłonę terminala lub korektę zakończenia wg zaleceń producenta.

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• Różne serie Ariston mogą różnie mapować 6P2 (zwarcie przed startem vs utrata sygnału w pracy). Diagnozę opieraj na obserwacji stanu styków presostatu względem pracy wentylatora.
• Jeśli kocioł jest na gwarancji lub po niedawnym serwisie – nie ingeruj głęboko, wezwij autoryzowany serwis.

Sugestie dalszych badań

• Podaj dokładny model kotła (np. Genus/Clas/Egis, kondensacyjny/konwencjonalny) i rok produkcji – sprawdzę progi i sekwencję diagnostyczną z dokumentacji serwisowej dla Twojej wersji.
• Jeśli masz manometr różnicowy: prześlij wartości Δp przy starcie i w stabilnej pracy oraz zachowanie styków COM–NO – ułatwi to jednoznaczną ocenę.

Krótkie podsumowanie

• 6P1/6P2 w Ariston wskazują na problem toru powietrze–spaliny/presostat. Najpierw wyeliminuj przeszkody przepływu (terminal, syfon, wężyki, zwężka), potem sprawdź wentylator i presostat, na końcu elektronikę. W wielu przypadkach czyszczenie zwężki Venturiego, osuszenie/wymiana wężyków i udrożnienie syfonu przywracają prawidłową pracę. Jeśli podasz model kotła i objawy (kiedy dokładnie wyskakuje 6P2), doprecyzuję progi i kolejność testów.