Nastawa P5 w sterownikach lad chłodniczych EVCO, Dixell, Carel – znaczenie i funkcje

Pytanie

CO OZNACZA NASTAWA P5 NA STEROWNIKU LADY CHŁODNICZEJ

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• „P5” nie jest parametrem uniwersalnym; jego znaczenie zależy od producenta i modelu sterownika w Twojej ladzie chłodniczej.
• W praktyce najczęściej oznacza:
  • temperaturę zakończenia odszraniania parownika,
  • histerezę termostatu,
  • czasowe opóźnienie załączenia sprężarki lub alarmu,
  • w sterownikach EVCO EVK 201/211 – wybór tego, co pokazywane jest na wyświetlaczu (temperatura komory vs zadana).

Szczegółowa analiza problemu

1. Dlaczego nie ma jednej definicji
   Sterowniki lad chłodniczych (Eliwell, Dixell, Carel, EVCO, Danfoss, Geco, LAE itd.) mają wewnętrzne listy parametrów oznaczonych Px, Cx, dEx, itp. Każdy producent przypisuje własne funkcje. Dlatego identyczne oznaczenie (np. P5) w dwóch różnych urządzeniach może sterować zupełnie inną funkcją.

2. Najczęściej spotykane funkcje parametru P5
   a) Temperatura zakończenia odszraniania (Defrost End Temp, „DEF STOP”)
   • Sterownik kończy cykl defrostu, gdy czujnik na parowniku osiągnie temperaturę zadaną w P5 (np. +8 °C).
   • Typowe dla Dixell XR-serii, LAE AC1-, EVCO EVK-, Elliwell ID Plus.
   b) Histereza termostatu („Differential”, „HYS”)
   • Różnica między temp. wyłączenia i ponownego włączenia sprężarki.
   • Wartość zbyt mała → częste starty, zbyt duża → wahania temperatury.
   c) Opóźnienie czasowe („Compressor delay”, „Pump-down delay”)
   • Ochrona sprężarki przed krótkimi cyklami po przywróceniu zasilania lub zakończeniu defrostu.
   d) Tryb wyświetlania (EVCO EVK 201/211)
   • P5 = 0 – wyświetlaj temperaturę komory, P5 = 1 – wyświetlaj setpoint.

3. Konsekwencje błędnego ustawienia
   • Zbyt niska temperatura końca defrostu – niedostateczne odszranianie, lód na parowniku, wzrost zużycia energii.
   • Zbyt wysoka histereza – wahania temperatury, pogorszenie jakości żywności.
   • Brak opóźnienia przy częstych wyłączeniach prądu – przeciążenie sprężarki.

Aktualne informacje i trendy

• Nowe sterowniki (np. Carel iJ, Dixell XWEB-embedded) pozwalają na zdalny odczyt i konfigurację parametrów, w tym P5, przez IoT lub Modbus TCP/IP.
• Ustawienia defrostu są coraz częściej nadzorowane algorytmami adaptacyjnymi, które same korygują np. P5 na podstawie czasu pracy sprężarki i historii temperatur.
• Wymogi HACCP oraz ISO 22000 powodują, że producenci dodają podwójne progi alarmowe i automatyczne logowanie zmian parametrów (śledzenie ingerencji w P5).

Wspierające wyjaśnienia i detale

• Czujniki: zwykle NTC 10 kΩ @ 25 °C. Dokładność 0,5 °C.
• Defrost: grzałki elektryczne 150–250 W/m parownika lub gorący gaz z wysokiego ciśnienia.
• Histereza: wartości 1–4 K są kompromisem pomiędzy stabilnością a żywotnością sprężarki.

Aspekty etyczne i prawne

• Żywność: błędne nastawy grożą przekroczeniem 8 °C dla żywności łatwo psującej się → naruszenie rozporządzenia (WE) 852/2004.
• F-gazy: częstsze starty sprężarki zwiększają ryzyko nieszczelności, co wiąże się z obowiązkiem rejestracji wycieków wg (UE) 517/2014.
• Bezpieczeństwo pracy: manipulowanie parametrami bez uprawnień UDT/SEP może naruszać przepisy BHP.

Praktyczne wskazówki

1. Zidentyfikuj sterownik (etykieta, nadruk na panelu, kod na PCB).
2. Pobierz instrukcję PDF ze strony producenta (np. EVCO, Dixell, Carel).
3. Zapisz obecne wartości przed zmianą (foto lub notatnik).
4. Zmień P5 małymi krokami (1 °C lub 1 min) i obserwuj:
   • czas pracy sprężarki,
   • temperaturę na wyświetlaczu,
   • czas trwania defrostu.
5. Po 24 h zweryfikuj temperaturę produkt-rdzeń termometrem wzorcowym.

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• Starsze lady z mechanicznymi pokrętłami 1-5: tu „5” oznacza po prostu maksymalne chłodzenie (najniższą temperaturę), co bywa mylone z elektronicznym P5.
• Niektóre kontrolery mają ukryte menu „Pr 1”, „Pr 2” – w jednym z nich może być drugi parametr P5 o innej funkcji.
• W sterownikach OEM (np. wbudowane w urządzenia sieci handlowych) nazewnictwo bywa celowo zmienione; bez oryginalnego manuala trudno o 100 % pewności.

Sugestie dalszych badań

• Analiza zużycia energii w zależności od różnych wartości P5 (logowanie danych przez 7 dni).
• Weryfikacja wpływu adaptacyjnego defrostu (AI) na stabilność temperatury towaru.
• Porównanie trwałości sprężarek przy różnych histerezach ustawionych w P5.

Krótkie podsumowanie

P5 to parametr serwisowy definiowany indywidualnie przez producenta sterownika. Najczęściej odpowiada za temperaturę końca odszraniania, histerezę lub opóźnienie pracy sprężarki, ale w niektórych modelach (np. EVCO EVK) decyduje tylko o tym, co widzisz na wyświetlaczu. Aby mieć pewność, zidentyfikuj model urządzenia i sprawdź stosowny rozdział w instrukcji. Zmian dokonuj ostrożnie, dokumentując ustawienia – nieprawidłowa konfiguracja P5 może prowadzić do strat energetycznych, utraty towaru lub awarii chłodniczej.