Panasonic SKSB90 F61 – błąd protect, wzmacniacz RSN, wentylator, zasilacz

Pytanie

Wyświetla błąd f61 wieża Panasconic SKSB90

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• Kod F61 w wieży Panasonic SK-SB90 oznacza zadziałanie zabezpieczenia „PROTECT” – mikro-kontroler wykrył nieprawidłowość w sekcji wzmacniacza mocy lub zasilacza (zwarcie, nadmierny prąd, przekroczenie temperatury, brak pracy wentylatora).
• Najczęściej winne są: uszkodzony układ wzmacniacza (IC501/IC502), zwarcie na wyjściu głośnikowym, niesprawny wentylator chłodzący lub brak jednego z napięć ±B w zasilaczu.

Kluczowe punkty
• Odłączyć głośniki i ponownie uruchomić – jeśli F61 znika, szukać zwarcia w okablowaniu / głośnikach.
• Sprawdzić, czy wentylator startuje w chwili włączenia – jeśli nie, skontrolować zasilanie wentylatora i czujnik termiczny.
• Zmierzyć napięcia zasilacza (np. ±46 V, +12 V, +5 V) – brak lub asymetria wyzwala F61.
• Przy utrzymującym się błędzie konieczna jest diagnostyka/naprawa modułu wzmacniacza (często wymiana hybrydowego IC lub przelutowanie zimnych lutów).

Szczegółowa analiza problemu

1. Mechanizm ochrony F61

   • Linia „DC_DET/PROTECT” z modułu wzmacniacza jest monitorowana przez µC. Pojawienie się:
     • napięcia stałego > ~0,9 V na wyjściu audio,
     • braku sygnału PRV z wentylatora,
     • spadku napięcia zasilającego ±B poniżej progu,
     powoduje natychmiastowe wyłączenie i wyświetlenie F61.

2. Sekcja wzmacniacza

   • W SK-SB90 stosowany jest hybrydowy układ mocy RSN (lub STK-…). Charakterystyczne usterki: przebicie tranzystorów końcowych, zwarcie wewnętrzne, przegrzanie prowadzące do pękania lutów.
   • Objawy poboczne: wyraźne brzęczenie transformatora, wysoka temperatura radiatora tuż po włączeniu, brak napięć ±B.

3. Zasilacz

   • Zasilacz impulsowy/klasyczny trafowy z osobnymi uzwojeniami ±B, +12 V, +5 V. Uszkodzeniu ulegają:
     • bezpiecznik lub rezystor startowy,
     • diody prostownicze (zwłaszcza na szynie B+),
     • kondensatory elektrolityczne (wybrzuszone/ESR > 0,2 Ω).

4. Wentylator i układ termiczny

   • Fan sterowany linią FAN_PWM, zwraca impulsowy FAN_FG. Zablokowanie łopatek lub zużycie łożysk → brak FG → F61.
   • Czujnik NTC przy radiatorze – rezystancja poza zakresem również zgłosi błąd.

5. Wyjścia głośnikowe

   • Przewody o niskiej rezystancji (< 0,2 Ω) lub zwarta cewka głośnika pojawiają się dla wzmacniacza jak obciążenie DC. Ochrona reaguje już powyżej ~1 A prądu spoczynkowego.

6. Diagnostyka krok po kroku (dla serwisu)
   a) “Goły start” – płyta główna na stole, odłączone speaker-relays, obciążenie 8 Ω/100 W na kanał, zasilanie przez autotransformator + amperomierz.
   b) Pomiar napięć test pointów: TP±B, TP+12, TP+5, TP-PROTECT.
   c) Oscyloskopem sprawdzić ripple ±B – > 1 Vp-p przy 100 Hz = wyschnięte elko.
   d) Wzmacniacz: pomiar rezystancji pinów OUT→GND (powinno być kilkaset kΩ). Kilka Ω = zwarcie.
   e) Jeśli wentylator nie kręci – w trybie serwisowym wymusić PWM 100 % i sprawdzić prąd (0,09–0,13 A).

Praktyczne zastosowania
• Szybki “test serwisowy”: odłącz wszystkie konektory speaker oraz CN-FAN, podaj sztuczne 5 V FG do µC; jeżeli F61 znika → winny głośnik/wentylator.
• Wymiana RSN: dostępne zamienniki kosztują 80–140 zł; wymagana precyzyjna lutownica i radiator paste > 5 W/mK.
• Przelutowania: stosować lut 60/40 SnPb, temp. 360 °C, topnik RMA – hybrydowe piny lubią pękać przy długotrwałej pracy.

Aktualne informacje i trendy

• W nowszych centrach Panasonic zamiast hybryd RSN stosuje się wzmacniacze klasy D (NP80xx, TDA749x) – F61 zastąpiono kodami H**; procedura diagnostyczna jednak identyczna (DC_DET).
• Serwisy raportują, że > 60 % przypadków F61 w modelach z lat 2012-2016 to wentylator lub zimne luty modułu RSN; w modelach 2017+ dominuje wysoki ESR kondensatorów w SMPS.
• Pojawiają się gotowe „fan-hack modules” z PWM/FG emulatorami do diagnostyki bez rozbierania całej obudowy.

Wspierające wyjaśnienia i detale

• Zabezpieczenie typu “crowbar” nie jest stosowane – mikro-kontroler samodzielnie steruje przekaźnikami SPKR-REL oraz AC-CUT.
• Impedancja głośników powinna wynosić ≥ 6 Ω; podłączenie 4 Ω kolumn podnosi prąd spoczynkowy nawet o 30 %.
• Dopuszczalne ripple ±B wg serw. manuala: < 0,5 Vp-p; ponad 1 Vp-p wyzwala F61 po 2–5 s.

Aspekty etyczne i prawne

• Praca przy urządzeniu pod napięciem sieciowym wymaga kwalifikacji SEP.
• W Polsce naprawa urządzenia na gwarancji poza autoryzowanym serwisem powoduje jej utratę.
• Stosowanie zamienników RSN nieoryginalnych – ryzyko krótszej żywotności, lecz legalne.

Praktyczne wskazówki

1. Użytkownik domowy
   • Odłącz wieżę > 30 min → podłącz bez głośników → sprawdź wentylator.
   • Jeżeli F61 nadal się pojawia – serwis; dalsze próby mogą pogłębić uszkodzenia.
2. Serwisant
   • Najpierw pomiary napięć, potem oscyloskop, dopiero wymiana podzespołów.
   • Przy braku części warto rozważyć zewnętrzny moduł wzmacniacza klasy D + przeróbkę zasilacza (częsty, tańszy retrofit).

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• W pojedynczych egzemplarzach SK-SB90 przyczyną F61 był uszkodzony enkoder głośności wysyłający błędne odczyty (przeciążenie DSP) – zjawisko rzadkie (< 2 %).
• Niektóre poradniki internetowe zalecają „podkręcanie” wentylatora na stałe 12 V – rozwiązanie doraźne, zwiększa hałas i skraca żywotność łożysk.

Sugestie dalszych badań

• Analiza wpływu ESR kondensatorów filtrujących na czułość układu PROTECT w starszych amplitunerach – potencjalny temat publikacji.
• Projekt zamiennego modułu RSN z wykorzystaniem wzmacniaczy klasy D (TPA3255) kompatybilnego z pinoutem Panasonic.

Krótkie podsumowanie

F61 = ochrona urządzenia przed uszkodzeniem. Pierwszym krokiem jest odłączenie głośników i sprawdzenie wentylatora; jeśli błąd nie ustąpi, winny jest zasilacz lub hybrydowy moduł wzmacniacza. Dla niezaawansowanego użytkownika najbezpieczniej jest oddać sprzęt do serwisu – naprawa zwykle polega na wymianie układu RSN, przelutowaniu pękniętych punktów lub wymianie elementów SMPS.