Zawór Aquastop w zmywarce - W jakiej pozycji może pracować zawór aquastop
Kluczowe punkty
• pionowo → pełna niezawodność;
• poziomo → kompromis, wolno tylko przy braku innej możliwości;
• odwrócona → ryzyko braku domknięcia i zalania;
• zawsze sprawdzić instrukcję konkretnego modelu.
1.1 Typ powszechny (wąż zewnętrzny) – w obudowie jest elektrozawór sprężynowy. Po podaniu 230 V cewka przyciąga rdzeń, woda płynie; po zaniku napięcia sprężyna + grawitacja zamykają przepływ.
1.2 Typ „podwójny” (np. Bosch WPS, Miele) – dwa szeregowe zawory lub zawór plus mechanizm pęczniejącego polimeru; układ jest cięższy, ale wciąż korzysta z osiowego ruchu rdzenia.
1.3 Zawór ma tylko dwa stany: otwarty lub zamknięty; brak kontroli połowicznego przepływu.
• Pion (w dół) – wektor grawitacji pokrywa się z osią rdzenia; sprężyna współpracuje z ciężarem rdzenia → najszybsze i najpewniejsze zamknięcie po zaniku napięcia.
• Poziom – grawitacja nie pomaga ani nie przeszkadza; ryzyko osadzania się cząstek stałych w prowadnicy i wolniejszego domknięcia.
• Odwrócenie (w górę) – grawitacja działa przeciwnie do sprężyny; zawór może „przywierać” w pozycji otwartej, szczególnie przy korozji rdzenia lub spadku napięcia → realne zagrożenie zalaniem.
• Ciśnienie sieci 0,5 – 10 bar – niezależne od orientacji, ale przy wyższych ciśnieniach siła domykająca musi być większa.
• Zakres temperatur wody 5 – 65 °C – materiał uszczelnień EPDM / NBR, w pionie najmniejsza deformacja wskutek własnego ciężaru.
• Nowe konstrukcje (Aquastop z czujnikiem ciśnienia i MCU) minimalizują wpływ grawitacji, jednak nadal zalecone jest pionowe zawieszenie w celu ochrony przed przeciekami przy złączach.
• Coraz częściej stosuje się zawory z polimerem pęczniejącym (mechaniczne) w pobliżu urządzenia – są w pełni beznapięciowe i wrażliwe na orientację jeszcze bardziej niż elektrozawór.
• Norma EN 61770:2020 wymaga gwarancji odcięcia przy pęknięciu węża – najłatwiej spełnić tę normę przy pionowym montażu.
• Analogią może być elektromagnes w zamku drzwi – pracuje w dowolnej pozycji, lecz przy obróceniu sprężyna szybciej się zużywa.
• W praktyce serwisowej około 70 % awarii typu „zmywarka ciągle pobiera wodę” wynika z zablokowania rdzenia, często w instalacjach z zaworem zamontowanym poziomo lub odwrotnie.
• Instalacja niezgodna z instrukcją może unieważnić gwarancję i polisę ubezpieczeniową mieszkania (warunek „instalacja zgodna z wytycznymi producenta”).
• Zalania generują koszty środowiskowe (marnowanie wody, szkody budowlane) – właściwa pozycja zaworu to prosta praktyka prewencyjna.
• Niektóre komercyjne węże „Aquastop” to jedynie węże dwuścienne bez zaworu – ich orientacja nie ma znaczenia, ale nie zapewniają aktywnego odcięcia.
• W instalacjach przemysłowych stosuje się magnetyczne zawory 24 V DC z regulowanym montażem – tam producent może dopuścić 360° obrotu.
Zawór Aquastop powinien pracować pionowo, ponieważ grawitacja wspomaga sprężynę w szybkim i pewnym zamknięciu, co maksymalizuje ochronę przed zalaniem. Poziom lub niewielki kąt są zwykle tolerowane, lecz zwiększają ryzyko zacięcia. Pozycja odwrócona jest zabroniona. Decydujące są wytyczne producenta – przed montażem zawsze warto do nich zajrzeć.