Radio lampowe Menuet – brak dźwięku na AM, cichy UKF, czyszczenie przełącznika, wymiana lamp

Pytanie

radio lampowe menuet ukf przestało grać na am-je na ukf-je gra ciszej proszę o radę

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• Prawdopodobnie wystąpiło jednoczesne zabrudzenie/utlenienie styków przełącznika zakresów oraz spadek emisji kluczowych lamp (ECL86 i/lub ECH81) lub obniżenie napięcia zasilającego B+.
• Zacznij od bezpiecznego oczyszczenia przełącznika, pomiaru napięć w zasilaczu i podmiany lamp, a następnie wymień zużyte kondensatory elektrolityczne.
• Jeżeli nie dysponujesz doświadczeniem w pracy z napięciami 250-300 V, zleć naprawę serwisowi radiowemu.

Szczegółowa analiza problemu

1. Objawy
   • AM – całkowity brak odbioru.
   • UKF – odbiór, lecz wyraźnie ciszej niż dawniej.

2. Tor sygnałowy Menueta (typowe modele 6204 / 20303)
   UKF: antena → głowica UKF (ECC85) → p.cz. 10,7 MHz (EBF89) → detektor FM → wzmacniacz m.cz. (ECL86).
   AM: antena ferrytowa → mieszacz/oscylator (ECH81) → p.cz. 465 kHz (EBF89) → detektor AM → wzmacniacz m.cz. (ECL86).
   Wspólne bloki: wzmacniacz p.cz., detektor dźwięku, wzmacniacz m.cz., zasilacz.

3. Najczęstsze źródła opisanych usterek
   a) Utlenione styki przełącznika zakresów – tłumią AM całkowicie, UKF częściowo.
   b) Lampy:
   – ECH81: brak oscylacji → cisza na AM; częściowo obniża poziom UKF.
   – ECL86: spadek emisji → cichy dźwięk wszystkich zakresów.
   c) Zasilacz: prostownik selenowy lub elektrolityki – zaniżone B+ (poniżej 200 V) powoduje słabe wzmocnienie i brak oscylacji AM.
   d) Kondensatory katodowe/sprzęgające w torze audio – zwiększone sprzężenie zwrotne → cicha praca.
   e) Antena ferrytowa – przerwane uzwojenie uniemożliwia odbiór AM.

4. Kolejność diagnostyki
   1) Bezpieczeństwo: odłącz sieć, rozładuj kondensatory (>100 kΩ/5 W do masy).
   2) Czyszczenie przełącznika: Kontakt S/U, kilkadziesiąt przełączeń.
   3) Kontrola żarzenia; brak światła → przerwa w obwodzie lub uszkodzona lampa.
   4) Pomiar B+: 240-270 V na anodach. <200 V = renowacja zasilacza (mostek 1N4007 + rezystor 100-220 Ω, nowe elektrolityki 2×47-100 µF / 350 V).
   5) Podmiana lamp (najpierw ECL86, potem ECH81, EBF89).
   6) Pomiar napięć elektrod wg schematu; >20 % odchyłki – sprawdzić otaczające rezystory/kondensatory.
   7) Wymiana kondensatora katodowego ECL86 (50 µF / 25 V) i kondensatora sprzęgającego (22-47 nF / ≥400 V).
   8) Sprawdzenie anteny ferrytowej (ciągłość ~200-800 µH).

Aktualne informacje i trendy

• Standard OIRT (65-74 MHz) bywa w Menuetach zastąpiony pasmem CCIR 88-108 MHz; przestrojenie lub montaż konwertera K8E jest dziś popularną usługą.
• Serwisy restaurujące lampowe odbiorniki rutynowo „recapują” wszystkie elektrolityki i papierowe kondensatory, co znacząco zwiększa niezawodność.
• Wymiana selenium→Si jest już standardem (niższe straty, wyższa niezawodność, brak toksycznych oparów).

Wspierające wyjaśnienia i detale

• AGC (Automatyczna Regulacja Wzmocnienia) w Menuetach wykorzystuje upływności kondensatorów 5-10 nF; ich zwarcie może zmniejszyć wzmocnienie UKF.
• Jeśli ciche UKF towarzyszy zniekształceniom przy większej głośności – podejrzewać transformator głośnikowy i/lub kondensator sprzęgający.
• Porównawcze wstrzykiwanie sygnału z generatora ~10 mV na siatkę EBF89 pozwala sprawdzić stopnie p.cz./audio bez konieczności strojenia głowic.

Aspekty etyczne i prawne

• Demontaż prostownika selenowego należy wykonać zgodnie z regulacjami odpadowymi (substancje toksyczne).
• Strojenie UKF poza pasmem 88-108 MHz wymaga zachowania zasad użytkowania pasma radiowego (konwertery nie mogą emitować sygnału).
• Przy pracy z napięciem sieciowym brak izolacji galwanicznej chassis może zagrażać życiu – zaleca się używanie izolacyjnego transformatora serwisowego.

Praktyczne wskazówki

• Do czyszczenia przełączników używaj tylko preparatów kontaktowych klasy „S” (nie WD-40).
• Po wymianie kondensatorów zawsze przeprowadź formowanie nowych elektrolitów – zasil radio przez żarówkę 60 W szeregowo przez pierwszą minutę.
• Jeśli po naprawie AM wciąż milczy, sprawdź oscylację heterodyny: radioodbiór w drugim odbiorniku w odległości kilku cm powinien pokazać nośną ~465 kHz wyżej od strojonej częstotliwości.

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• W niektórych Menuetach spotyka się pękające podstawki lamp; luźny styk może powodować identyczne objawy.
• Niewłaściwe przestrojenie filtrów p.cz. FM (10,7 MHz) przy wcześniejszych naprawach może skutkować cichym, zniekształconym UKF.
• Starsze głośniki z magnesem AlNiCo tracą indukcję – rzadko, ale warto zmierzyć cewkę i porównać SPL z innym przetwornikiem.

Sugestie dalszych badań

• Pełne strojenie toru p.cz. AM/FM przy użyciu miernika w.cz. lub analizatora TinySA zwiększy czułość o kilka dB.
• Wymiana żarówek skalowych na LED 3000 K z rezystorem ~1 kΩ pozwala odciążyć zasilacz; obserwuje się wzrost B+ o kilka woltów.
• Literatura: „Poradnik radioamatora” L. Lanca, „Naprawa odbiorników lampowych” – skany dostępne na forum Trioda.pl.

Krótkie podsumowanie

Brak AM i cichy UKF w Menuecie najczęściej powodują: (1) utlenione styki przełącznika, (2) zużyte lampy ECH81/ECL86, (3) obniżone napięcie zasilacza wskutek zużytego prostownika selenowego i elektrolityków. Rozpocznij od czyszczenia przełącznika, pomiaru B+, wymiany elektrolitów i kluczowych lamp, zachowując rygorystyczne zasady bezpieczeństwa. Dzięki konsekwentnej diagnostyce radio bezproblemowo wróci do pełnej sprawności i będzie grało z głośnością sprzed lat.