Regeneracja par56
‐ Najczęściej „regeneracja PAR56” oznacza zarówno odświeżenie samej oprawy, jak i jej modernizację – w praktyce najkorzystniej zastąpić oryginalną halogenową lampę PAR56 (300–500 W) zamiennikiem LED typu retrofit lub pełnym zestawem konwersyjnym LED RGB(W).
‐ Daje to 70-90 % oszczędności energii, znacznie dłuższą żywotność (20 000–50 000 h) i minimalizuje emisję ciepła.
‐ Proces obejmuje: diagnostykę obudowy i odbłyśnika, czyszczenie, ewentualne ponowne napylenie powłoki lustrzanej, wymianę uszczelek/okablowania oraz montaż nowego źródła LED lub kompletnego modułu z driverem DMX.
1.1 Obudowa i jarzmo
‐ brak pęknięć, odkształceń, korozji; drożna wentylacja.
1.2 Odbłyśnik / klosz
‐ sprawdzić zmatowienia, przebarwienia, odpryski; współczynnik odbicia < 80 % kwalifikuje do renapylania (AL > 99,9 % lub Ag).
1.3 Okablowanie / trzonek GX16d
‐ brak przegrzań, izolacja w normie; rezystancja PE < 0,3 Ω.
2.1 Opcja „plug-and-play” – żarówka LED PAR56 retrofit
‐ 28–60 W, gwint/trzonek identyczny, brak przeróbek elektrycznych; CRI 80-90, kąty 15°-45°.
‐ Wada: ograniczone chłodzenie „w puszce”, brak DMX, zwykle mono-kolor lub RGB z pilotem IR.
2.2 Zestaw konwersyjny LED (kit) – rekomendowany scenicznie
‐ Moduł COB/RGBW 4-w-1, radiator + driver CC 700-1400 mA, sterowanie DMX/RDM.
‐ Wymagany demontaż trzonka, wstawienie radiatora, gniazd XLR 3/5-pin.
‐ Kąt świecenia dobiera się soczewkami kolimatorowymi (13°, 25°, 40°).
‐ Należy zapewnić ΔT < 50 K (radiator ≥ 300 cm², pasta termiczna 3 W/m·K).
2.3 Klasyczna regeneracja halogenu
‐ Czyszczenie szkła i odbłyśnika, renapylanie alu/Ag (próżniowe PVD); wymiana żarówki 300 W/230 V lub 500 W/120 V.
‐ Opłacalne jedynie przy zachowaniu efektu vintage lub w instalacjach dimmer 230 V triak.
‐ Lampa PAR56 to zamknięty zespół: żarnik + odbłyśnik + soczewka, średnica 176 mm (7″), kąt wiązki definiuje żłobkowany front.
‐ LED retrofit bazuje na zasilaczu impulsowym CC; charakterystyka prądowa chroni diody przed udarami do 4 kV (IEC 61000-4-5).
‐ Skuteczność LED 120-160 lm/W vs 15-23 lm/W halogen.
‐ Ciepło w LED (70 % Pstr) odprowadzane przewodzeniem; temperatura złącza Tj < 85 °C kluczowa dla L70@50 000 h.
‐ Rynek urządzeń scenicznych przeszedł z halogenu PAR56 do kompaktowych „LED PAR-CAN” o mocy 80-200 W, z matrycami 6-, 8- lub 10-kolorowymi (RGBAWL + UV).
‐ Retrofity LED typu „sealed beam” 26–60 W dla PAR46/56/64 dostępne od 2023 r. (HyLite, AspectLED) – prosty drop-in, CRI 90.
‐ Coraz częściej stosuje się sterowanie bezprzewodowe (CRMX, W-DMX) i RDM do adresacji.
‐ W basenach IP68 dominują power-LED COB 32–40 W, 12/24 VAC SELV, szkło borokrzemowe + uszczelka EPDM.
‐ Powłokę odbłyśnika odnawia się vakuometalizacją Al z warstwą SiO₂ dla podniesienia odporności chemicznej; koszt ~40 € za szt.
‐ Przy konwersji na LED wyeliminuj stare dimmery triak – zamiast nich użyj zasilaczy stałoprądowych z wejściem 0-10 V lub DMX.
‐ Flicker: wartość Pst LM < 1 i SVM < 0,4 wymagana w zastosowaniach z kamerami HD/4K.
‐ Dyrektywa Ecodesign (UE 2019/2020) ogranicza import lamp halogenowych > 250 W ‑ modernizacja do LED wspiera redukcję CO₂.
‐ Zgodność z LVD 2014/35/UE i EMC 2014/30/UE; po przeróbce oprawa staje się „nowym wyrobem” – wymagane CE, deklaracja WE.
‐ Utylizacja starej lampy halogenowej w strumieniu ZSEE (Zużyty Sprzęt Elektryczny i Elektroniczny).
‐ Zawsze stosuj przewód silikonowy 180 °C wewnątrz obudowy, nawet po przejściu na LED (rezerwa termiczna).
‐ Gniazda XLR montuj na tulejkach izolacyjnych; unikniesz pętli masy między housingiem a driverem.
‐ Do testu odbłyśnika użyj kolimatora + miernik luminancji; tolerancja nierównomierności ±10 %.
‐ Przy wielu oprawach – etykietuj adresy DMX i kanały kolorów, ułatwia to serwis.
‐ Retrofit LED w zamkniętej puszce PAR56 bez aktywnego chłodzenia może pracować w temperaturze granicznej; żywotność spadnie do 10–15 k h.
‐ Pełna konwersja eliminuje możliwość klasycznego ściemniania triakowego – wymaga nowej infrastruktury sterującej.
‐ Przy renapylaniu odbłyśnika zachowaj klasę czystości ISO 7; drobiny > 5 µm obniżają odbicie o 3-5 %.
‐ Analiza modeli termicznych opraw LED w CFD; wpływ perforacji obudowy PAR na konwekcję.
‐ Ocena wpływu CRI ≥ 95 i R9 na postrzeganie kolorów w teatrach.
‐ Implementacja układów Flicker-Free PWM 16 kHz dla kamer slow-motion.
‐ Porównanie powłok PVD Al, Ag, LiF na odbłyśnikach pod kątem trwałości w środowisku wilgotnym.
Regeneracja PAR56 najczęściej sprowadza się dziś do konwersji na LED:
‐ daje wielokrotnie wyższą efektywność, minimalne koszty eksploatacji i szerokie możliwości sterowania;
‐ wymaga jednak prawidłowego chłodzenia, solidnego montażu drivera oraz zgodności z normami bezpieczeństwa.
Jeżeli celem jest zachowanie walorów „vintage”, możliwe jest renapylanie odbłyśnika i wymiana żarówki, lecz ekonomicznie i ekologicznie dominują nowe moduły LED RGBW z DMX.
