Yanmar YM1300 – podłączenie regulatora napięcia, schemat, kolory przewodów

Pytanie

Jak podłączyć regulator napięcia do Yanmar YM1300

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• Regulator napięcia w YM1300 podłączamy według oznaczeń zacisków, a nie samych kolorów przewodów.
• Typowy, fabryczny układ ma zewnętrzny regulator do prądnicy („dynamo”) z zaciskami B+ / D+ / F / E(GND). Nowsze lub zamienne regulatory półprzewodnikowe występują w wersji 3-lub 4-przewodowej (czerwony =B+, biały/żółty =D lub AC, czarny = masa, żółty cienki = lampka ładowania).
  Kluczowe kroki

1. Odłącz akumulator.
2. Zidentyfikuj typ prądnicy i oznaczenia regulatora.
3. Połącz:
    • B+ → +12 V akumulatora (przez bezpiecznik 30-40 A).
    • D+/AC → główne wyjście prądnicy/alternatora.
    • F → zacisk pola wzbudzenia (tylko w układach ze szczotkową prądnicą).
    • Masa (E/GND) → rama lub blok silnika.
    • Lampka (L/Y) → kontrolka ładowania przez stacyjkę (opcjonalnie).
4. Sprawdź napięcie ładowania: 13,8 – 14,5 V przy 1500-2000 obr/min.

Szczegółowa analiza problemu

1. Rozpoznanie systemu ładowania

YM1300 (lata 70.) opuszczał fabrykę z małą prądnicą szczotkową Hitachi ~20-25 A i zewnętrznym regulatorem mechanicznym lub elektronicznym. Spotyka się jednak trzy konfiguracje:

1. Prądnica DC + 4-zaciskowy regulator (B, D, F, E).
2. „Pancake” alternator jednofazowy + 3-przewodowy regulator-prostownik (B+, AC, GND).
3. Przekładka na mały alternator Denso z wbudowanym regulatorem (jedno B+ i wtyk IG/L).

Poniższe kroki dotyczą konfiguracji 1 i 2, bo to one wymagają osobnego regulatora.

2. Oznaczenia i funkcja zacisków

* Kolory według najczęstszych wiązek YM1300, potwierdzone w wątkach TractorByNet [3][4]; zawsze weryfikuj fizyczne oznaczenia na podzespołach.

3. Podłączenie (schemat blokowy)

+12V Akku ──30A Fuse──┐
                      ├──B+ regulator──B+ prądnicy (w wersji DC)
                      └──rozrusznik
Prądnica D+/AC ──────────────D+ regulator
Prądnica F ──────────────────F regulator  (jeśli występuje)
Regulator obudowa / E───────Masa silnika / – Akku
Regulator L (opc)──Kontrolka ładowania──Stacyjka IG──+12V po kluczyku

4. Polaryzacja prądnicy (tylko dla dynamo DC)

Po montażu nowego regulatora:

1. Odłącz F od regulatora.
2. Na chwilę przyłóż przewód B+ do zacisku D+ prądnicy (iskra).
3. Podłącz F, uruchom silnik i mierz napięcie.

5. Parametry testowe

• Spoczynek: 12,4 – 12,8 V.
• Ładowanie (≥1500 obr/min): 13,8 – 14,5 V, prąd maleje z czasem.
• >14,8 V → przerwać, sprawdzić masę regulatora; <13,5 V → sprawdzić pasek, szczotki, połączenia.

6. Typowe błędy

• Brak masy obudowy regulatora → przeładowanie.
• Zamiana B+ z D+ → brak ładowania lub przepiec.
• Podłączenie lampki ładowania bez rezystora wstępnego w LED-ach – regulator się nie wzbudzi.

Aktualne informacje i trendy

• Zamienniki: popularny 3-przewodowy regulator/rectifier RS51xx (ok. 25 €) – pasuje wprost do YM1300 [1][3].
• Modernizacja: mini-alternator Denso 40 A z wbudowanym regulatorem – wymaga adaptera mechanicznego, upraszcza instalację i pozwala na akumulatory AGM/LiFePO4.
• Regulatory MOSFET (tzw. „series type”) – mniejsze straty cieplne, stabilniejsze 14,4 V.

Wspierające wyjaśnienia i detale

• Regulator w dynamie steruje prądem pola (F), a w wersji PM alternatora – „ucina” napięcie bocznikiem MOSFET-owym. Dlatego ważne jest, aby nie mieszać tych dwóch typów.
• Bezpiecznik blisko akumulatora chroni wiązkę przed zwarciem koło BH (B+-Starter) – norma ISO 16750.

Aspekty etyczne i prawne

• Akumulator kwasowo-ołowiowy podlega Dyrektywie 2006/66/WE – należy go utylizować w autoryzowanych punktach.
• Nie wolno usuwać kontrolki ładowania – to wyposażenie bezpieczeństwa informujące o awarii.

Praktyczne wskazówki

1. Czyść końcówki do gołego metalu, używaj pasty kontaktowej Cu.
2. Regulator przykręcaj na elastycznych podkładkach, ale do niemalowanej powierzchni.
3. Po remoncie instalacji wykonaj test spadku napięcia (≤0,2 V pomiędzy B+ regulatora a +Aku przy 20 A).
4. Jeżeli kontrolka LED nie gaśnie – dodaj rezystor 120 Ω/2 W równolegle.

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• Fabryczne dynamo YM1300 dostarcza ~80 W; przy dodatkowych halogenach lub pompie elektrycznej rozważyć alternator 40 A.
• Kolorystyka przewodów w ciągnikach sprowadzonych z Japonii bywa inna (biały = B+, czerwony = L).

Sugestie dalszych badań

• Pobierz serwisówkę YM1300 (nr kat. 1-48-0-60120) – pełny schemat instalacji.
• Przetestuj regulator MOSFET-owy SH-775 jako zamiennik (wymaga mostka prostowniczego dla dynamo DC).
• Sprawdź akademickie prace nt. „series vs shunt regulation in low-RPM alternators” – lepsza sprawność przy lekkich obciążeniach.

Krótkie podsumowanie

Poprawne podłączenie regulatora w Yanmar YM1300 sprowadza się do:

1. pewnej identyfikacji typu układu (dynamo ze szczotkami vs alternator PM),
2. przyporządkowania przewodów/kolorów do zacisków B+, D/AC, F (opc.), GND, L,
3. solidnej masy i bezpiecznika na linii B+,
4. weryfikacji napięcia 13,8-14,5 V po uruchomieniu.
   Stosując się do powyższych wskazówek oraz schematu producenta, zapewnisz akumulatorowi pełne ładowanie i unikniesz uszkodzeń instalacji.