Rozrusznik nie kręci - diagnostyka i rozwiązania

Pytanie

Nie kręci rozrusznik

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• Najpierw zmierz napięcie akumulatora i oczyść/kontroluj wszystkie grube przewody (+ i masy).
• Jeżeli napięcie oraz połączenia są w porządku, sprawdź sygnał sterujący (zacisk 50) ze stacyjki/przekaźnika.
• Gdy na zacisku 50 pojawia się pełne 12 V, a rozrusznik nadal milczy lub tylko „pyka”, usterka znajduje się w samym rozruszniku (elektromagnes, szczotki, mechanika).

Kluczowe punkty
• Akumulator pod obciążeniem ≥ 9,5 V
• Spadek napięcia na kablu + ≤ 0,5 V, masa ≤ 0,3 V
• Napięcie sterujące na elektromagnesie ≈ 12 V
• Brak napięcia → kostka stacyjki / przekaźnik / immobilizer
• Napięcie jest, a brak obrotu → regeneracja lub wymiana rozrusznika

Szczegółowa analiza problemu

1. Teoretyczne podstawy
   Rozrusznik w Passacie B4 to silnik prądu stałego 12 V pobierający 150-300 A. Do zadziałania potrzebuje:
   • pewnego źródła energii (akumulator)
   • nienagannych połączeń o bardzo małej rezystancji
   • sygnału sterującego 12 V z obwodu „START” (zacisk 50)

2. Diagnostyka krok po kroku

   a) Akumulator i przewody zasilające
   – Pomiar spoczynkowy: ≥ 12,4 V (80 % naładowania).
   – Test pod obciążeniem: podczas rozruchu napięcie nie może spaść < 9,5-10,5 V (dane z forów i producentów testerów – źródła online [1]).
   – Wizualna ocena i czyszczenie klem, sprawdzenie korozji pod izolacją.

   b) Spadki napięć
   – Plus: multimetr między klemą + a śrubą plusową na rozruszniku; wartość < 0,5 V.
   – Masa: multimetr między obudową rozrusznika a słupkiem – akumulatora; wartość < 0,3 V.
   Większy spadek = uszkodzone lub poluzowane przewody.

   c) Obwód sterujący
   – Kostka stacyjki: częsta bolączka B4; wypalone styki powodują spadek do 0,5-2 V (źródło online [5]).
   – Przekaźnik rozrusznika (jeżeli występuje): brak „kliknięcia” → podmiana na wzorcowy.
   – Immobilizer / alarm / czujnik P-N (automat) lub pedału sprzęgła (manual) – mogą rozłączać zacisk 50.

   d) Rozrusznik – częste usterki
   • Wypalone styki elektromagnesu („słychać klik, brak kręcenia”).
   • Zużyte lub zawieszone szczotki („raz kręci, raz nie; pomaga lekkie stuknięcie” – źródło online [4]).
   • Zatarte tuleje, zapieczony bendiks (brak obrotu albo głośne zgrzyty).

   e) Próba „na krótko”
   – Mostkuj zacisk 50 z plusem rozrusznika śrubokrętem (lub profesjonalnym włącznikiem); skrzynia w N lub luz!
   – Brak reakcji → uszkodzony rozrusznik; reakcja → problem w obwodzie sterującym.

3. Praktyczne zastosowania
   Regeneracja rozrusznika w B4 (Bosch/Pierburg) obejmuje szczotkotrzymacz, tuleje i styki elektromagnesu; koszt 80-150 zł części + 1,5 h pracy.

Aktualne informacje i trendy

• Nowe testery akumulatorów klasy Midtronics podają granicę 9,6 V podczas rozruchu jako minimalną (dane 2023).
• Na rynku dostępne są zestawy „big-3 upgrade” – wymiana przewodów masy i plusa na 25-35 mm²; obserwuje się spadek prądu rozruchowego nawet o 15 %.
• Coraz popularniejsze akumulatory AGM/LiFePO₄ – mogą tracić chwilowo napięcie przy niskich temperaturach; zalecane przedgrzewanie (trend 2024).
• W nowszych autach funkcję rozrusznika przejmuje ISG (Integrated Starter-Generator); w B4 można zamontować wzmocniony rozrusznik 2,0 kW z B5 jako plug-in.

Wspierające wyjaśnienia i detale

• Rezystancja 1 mΩ przy 200 A powoduje spadek 0,2 V → już 2 mΩ w obu kablach daje 0,8 V straty.
• Bendiks działa jak sprzęgło jednokierunkowe; jeżeli koło zamachowe jest nadmiernie zużyte (wyszczerbione zęby 1-2 miejsca), rozrusznik może „ślizgać”, co mylnie interpretuje się jako brak kręcenia.
• Kostka stacyjki w B4 ma 7 torów; tor 50 często ulega przegrzaniu wskutek prądu 25-30 A cewki elektromagnesu (brak dodatkowego przekaźnika).

Aspekty etyczne i prawne

• Odpady: zużyte szczotki i akumulatory zawierają ołów oraz miedź – podlegają obowiązkowi zdania w punkcie recyklingu (Dyrektywa 2006/66/WE).
• Bezpieczeństwo: zwarcie przewodu + 12 V do masy przy akumulatorze 65 Ah może wygenerować > 1200 A; pracuj w rękawicach i przy odłączonym minusie.
• Prawo w ruchu drogowym: odpalanie „na pych” pojazdu z katalizatorem i niesprawnym zapłonem może skutkować zalaniem paliwem i uszkodzeniem układu emisji (normy Euro 2).

Praktyczne wskazówki

• Narzędzia: multimetr > 10 A, cęgi prądowe, klucz 13 mm do klem, szczotka druciana, papier P600 do czyszczenia komutatora.
• Przed demontażem rozrusznika oznacz przewody markerem – zamiana kolejności spali elektromagnes.
• Po regeneracji rozrusznik testuj na stole: prąd jałowy 60-90 A, obroty 6000-9000 obr./min.

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• B4 bywa doposażony w alarmy aftermarket – często wpinają się w przewód 50 i korodują; sprawdź złącza IDC pod deską.
• Jeżeli silnik był zalany olejem (wyciek z pokrywy), rozrusznik może być zanieczyszczony – czyszczenie brake-cleanerem przed oceną stanu szczotek.
• W dieslach 1Z/AHU niski prąd żarzenia świec może mylić diagnostę: gdy świece są uszkodzone, akumulator wygląda na „mocny”, a problem leży w masie.

Sugestie dalszych badań

• Zmierzyć impedancję uzwojenia rozrusznika (0,02-0,05 Ω przy 20 °C).
• Zastosować kamerę termowizyjną do identyfikacji gorących punktów na kablach (metoda popularna w 2024 r.).
• Porównać spadki napięć przy rozruchu po modernizacji przewodów (raport A/B).
• Rozważyć montaż przekaźnika odciążającego kostkę stacyjki (typ 40 A, cewka 87a-30), co wydłuża jej żywotność.

Krótkie podsumowanie

Niekręcący rozrusznik w Passacie B4 w 80-90 % przypadków wynika z:

1. słabego lub źle podłączonego akumulatora,
2. awarii kostki stacyjki / przekaźnika,
3. zużytych szczotek lub styków elektromagnesu.

Systematyczne pomiary napięć i spadków, a następnie test „na krótko” pozwalają precyzyjnie zlokalizować przyczynę. Po usunięciu wady zaleca się profilaktyczną modernizację przewodów i montaż przekaźnika startowego, co znacząco podnosi niezawodność układu na kolejne lata eksploatacji.