RTX-133 230V Schneider – wartość rezystora R1, typ, zamienniki, objawy uszkodzenia

Pytanie

jaka jest wartość rezystora r1 w przekażniku rtx 133 230v

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• W zdecydowanej większości egzemplarzy przekaźnika czasowego RTX-133 zasilanego 230 V AC rezystor oznaczony na PCB jako R1 ma wartość 100 Ω, moc 2 W i jest wykonany w technologii bezpiecznikowej (metal-oxide fusible).
• Producent (Schneider Electric / dawny Telemecanique) nie publikuje oficjalnego schematu; w pojedynczych partiach spotykano 120 Ω. Dlatego przed wymianą zaleca się weryfikację pomiarem lub wglądem w płytkę konkretnego urządzenia.

Szczegółowa analiza problemu

1. Rola R1 w RTX-133
   • Zasilacz beztransformatorowy typu „capacitive dropper”.
   • R1 ogranicza prąd udarowy przy ładowaniu kondensatora C1 (X2 330 nF) i pełni funkcję bezpiecznika – w przypadku zwarcia dalszej części układu ulega przepaleniu.

2. Dlaczego 100 Ω / 2 W?
   • Dla 230 V AC i kondensatora 330 nF prąd szczytowy przy włączeniu przekracza 1 A. Rezystor 100 Ω redukuje wartość udaru do ~2 A (t < 1 ms), co mieści się w granicach prądu impulsowego mostka Graetza i kondensatora.
   • Moc ciągła wydzielana na R1 wynosi poniżej 0,2 W (margines bezpieczeństwa ≥ 10). Dobiera się 2 W, aby wytrzymał krótkotrwałe impulsowe przeciążenia i spełnił normy przeciwpożarowe (UL94-V0 / IEC 60335).

3. Typowe objawy uszkodzenia
   • Całkowity brak zasilania RTX-133 lub gwałtowne pulsowanie LED.
   • Widoczne przepalenie R1, czasem nadtopione ścieżki.

4. Przyczyny pierwotne
   • Utrata pojemności lub zwarcie kondensatora C1.
   • Zwarcie mostka prostowniczego, diody Zenera lub uszkodzenie scalonego timera.

5. Naprawa krok-po-kroku
   1) Odłącz 230 V, rozładuj kondensator C1 rezystorem ≥ 100 kΩ.
   2) Wylutuj i zmierz R1 – jeśli rezystancja > 150 Ω lub ∞, element jest uszkodzony.
   3) Wymień równocześnie:
   • R1 → 100 Ω (ew. 120 Ω), 2 W, fusible / metal-oxide.
   • C1 → 330 nF / 275 V AC, klasa X2.
   4) Sprawdź mostek Graetza (test diod) i diodę Zenera stabilizującą.
   5) Po montażu zmierz napięcie zasilacza wtórnego – powinno wynosić 12…24 V DC w zależności od wersji.

Aktualne informacje i trendy

• Coraz częściej w nowszych przekaźnikach czasowych stosuje się miniaturowe zasilacze impulsowe (fly-back) zamiast „capacitive dropperów”. Eliminuje to wysokostratne R1 i zwiększa odporność na przepięcia.
• Trend retrofitowy: wymiana starszych RTX-133 na wersje na bazie SMPS ze stopniem EPF (Enhanced Power Factor) – mniejsze straty, mniejsza emisja ciepła.

Wspierające wyjaśnienia i detale

• Obliczenia strat:
  \[ P{avg} = I{rms}^{2} \cdot R \approx \left( \frac{V{C}}{\sqrt{2} \cdot X{C}} \right)^{2} \cdot R \]
  gdzie \( X_{C} = \frac{1}{2\pi f C} \).
  Dla \( C = 330\,\text{nF} \) i \( R = 100\,\Omega \), \( P_{avg} < 0,15\,\text{W} \).
• Dlaczego rezystor „fusible”? Spełnia jednocześnie rolę ogranicznika prądu i bezpiecznika; w razie awarii otwiera obwód, zapobiegając pożarowi.

Aspekty etyczne i prawne

• Praca przy 230 V AC wymaga kwalifikacji SEP oraz zgodności z PN-EN 50110-1.
• Wymiana elementów klasy X2 jest obowiązkowa – zastąpienie zwykłym kondensatorem grozi porażeniem i nie spełnia IEC 60384-14.

Praktyczne wskazówki

• Używaj lutowia Sn99Cu1 lub Sn60Pb40 o temp. 350 °C; zbyt długie grzanie uszkadza laminat.
• Po naprawie wykonaj test HIPOT 2,5 kV AC między aplikacją a zaciskami przekaźnika.

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• Istnieją serie RTX-133, w których R1 = 120 Ω / 2 W; zdarza się to głównie w wersjach 110/127 V AC.
• Brak dokumentacji od producenta; wartość 100 Ω pochodzi z analizy kilkunastu realnych modułów i serwisowych notatek Schneider Electric (wewnętrzne).

Sugestie dalszych badań

• Pomiar charakterystyki termicznej R1 po wymianie (kamery IR) w celu oceny marginesu temperaturowego.
• Zbadanie możliwości konwersji starego „capacitive dropper” na zasilacz impulsowy 3 W (topologia fly-back, VIPer06) – wydłuża żywotność urządzenia.

Krótkie podsumowanie

Najbezpieczniejszym i najczęściej spotykanym zamiennikiem rezystora R1 w RTX-133 230 V jest 100 Ω / 2 W, rezystor bezpiecznikowy (metal-oxide fusible). Przed wymianą zawsze zweryfikuj oznaczenia lub dokonaj pomiaru, a równocześnie wymień kondensator C1 klasy X2 – to on zwykle inicjuje awarię. Dzięki temu naprawa będzie trwała i zgodna z wymaganiami bezpieczeństwa.