Samsung LE32M71B – obraz jaśnieje i staje się niewyraźny po nagrzaniu, usterka gamma AS15

Pytanie

Telewizor Samsung LE32M71B po włączeniu obraz dobry a po czasie jaśnieje i staje się niewyraźny

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• Najbardziej prawdopodobną przyczyną jest uszkodzenie układu korekcji gamma (zwykle AS15-F/-U/-HF) na module T-CON.
• Po nagrzaniu układ „rozjeżdża” poziomy napięć referencyjnych VΓ, co powoduje „rozmycie”, wybielenie i utratę kontrastu.
• Rozwiązanie: wymiana całego modułu T-CON lub samego układu gamma; w drugiej kolejności weryfikacja kondensatorów w zasilaczu i inwerterze CCFL.

Kluczowe punkty
• Objaw termiczny → usterka ujawnia się dopiero po kilku – kilkunastu minutach.
• Test zamrażaczem/cold-spray na T-CON przywraca poprawny obraz – potwierdza diagnozę.
• Wymiana T-CON (koszt 60-120 zł) jest zwykle szybsza i pewniejsza niż reballing układu.

Szczegółowa analiza problemu

1. Charakterystyka usterki

1.1 Model LE32M71B (2006 r.) to LCD z podświetleniem CCFL, matryca 1366 × 768, T-CON z osobnym układem gamma.
1.2 Objaw „obraz jaśnieje i staje się niewyraźny” odpowiada zanikowi prawidłowej charakterystyki γ (Gamma 2,2 → ~1). Ciemne odcienie stają się jasne, jasne są prześwietlone, barwy płaskie.

2. Główne przyczyny i ich mechanizmy

*na podstawie statystyk serwisów RTV 2019-2023.

3. Procedura diagnostyczna (minimum sprzętu: multimetr, cold-spray)

3.1 Otwórz tylną obudowę (odłącz 230 V, odczekaj 30 min).
3.2 Zlokalizuj T-CON (zwykle PCB 320WTC2LVx). Zmierz napięcia:
 • VDD ≈ 12 V, VGL ≈ –6 V, VGH ≈ +25 V, VΓ1-18 w zakresie 0 – 15 V równomierne skoki ~0,8 V.
3.3 Włącz TV, poczekaj aż obraz zblaknie. Krótkie schłodzenie układu AS15 mroźnym sprayem:
 • Jeżeli kontrast natychmiast wraca – 100 % potwierdzenie.
3.4 Opcjonalnie: termowizja (kamera IR) – AS15 osiąga 70-85 °C, pozostałe elementy 40-50 °C.

4. Naprawa

A. Wymiana całej płytki T-CON
 • Sprawdź numer wersji PCB oraz eeprom (naklejka).
 • Koszt używanego modułu: 60-120 zł, czas 15 min, ryzyko niskie.
B. Wymiana samego układu AS15-F
 • Wymagane: stacja hot-air ≥ 100 l/min, dysza Ø 10 mm, topnik No-Clean (np. AM-tech 559), kulki Sn63/Pb37 Ø 0,5 mm.
 • Proces: demontaż, oczyszczenie pól, lutowanie nowego układu, mycie IPA.
 • Koszt układu: 8-15 zł, pracochłonność wysoka; opłacalne przy dużym wolumenie napraw.
C. Prewencyjnie wymiana kondensatorów 100-470 µF/25-50 V w PSU/inwerterze, ESR < 0,1 Ω.

Aktualne informacje i trendy

• Od 2020 r. większość zamiennych T-CON z serii LVDS 320W/370W jest wciąż dostępna na AliExpress/E-buy, jednak pojawiły się chińskie klony układu AS15 o gorszej niezawodności – zaleca się zakup „Original Pulled”.
• Serwisy coraz częściej preferują reballing gamma IC metodą z użyciem kulek Indium-Lead (Ni/Au BGAs) – niższe naprężenia termiczne.
• W nowych TV (QLED, OLED) korekcja gamma przenosi się do SoC i wewnętrznej tablicy LUT 1D/3D – eliminuje osobny układ gamma, ale utrudnia naprawę BGA.

Wspierające wyjaśnienia i detale

• Napięcia gamma (VΓ1…VΓ18) tworzą precyzyjny „drabinkowy” zestaw referencji dla przetworników źródłowych w matrycy. Odchyłka ±50 mV już psuje czerń.
• Układ AS15 zawiera driver op-amp + sieć rezystorów trymowanych laserowo; degradacja powoduje dryft kilku rezystorów i wzrost prądu bias → zła charakterystyka.
• CCFL ≠ LED: TV serii M71 używa inwertera na ~1500 VRMS. Usterka gamma nie wpływa na jasność lamp, dlatego podświetlenie wydaje się tylko „za mocne”.

Aspekty etyczne i prawne

• Podczas lutowania ołowiowego (Sn/Pb) obowiązują przepisy BHP, wentylacja i utylizacja odpadów zgodnie z Dyrektywą RoHS (choć urządzenie wyprodukowane przed pełnym wejściem RoHS).
• Naprawa we własnym zakresie unieważnia gwarancję (tu nieaktualne) i musi być prowadzona po odłączeniu od sieci; kondensatory inwertera mogą magazynować > 400 V.

Praktyczne wskazówki

• Użyj funkcji test-pattern w menu serwisowym → miga INFO-MENU-MUTE-POWER ON dla Samsunga; zapis parametrów przed zmianą!
• Zanim zamówisz części, zmierz temperaturę na AS15 – powyżej 80 °C niemal zawsze znaczy uszkodzenie.
• Po wymianie T-CON zrób „Panel Auto-Fit” w menu serwisowym (Reset LVDS Map) – eliminuje pionowe smużenia.

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• Jeśli po wymianie T-CON obraz wciąż jaśnieje, sprawdź stabilizator 1,8 V na Main Board (IC U15).
• Niektóre wersje matryc AUO wymagają kalibracji NVM – brak kompatybilności T-CON → biały ekran.

Sugestie dalszych badań

• Analiza statystyczna awaryjności układów gamma różnych producentów (Novatek vs Realtek).
• Przebadanie wpływu lead-free vs SnPb na cykl termiczny w T-CON (projekt długiego piekarnika).
• Implementacja otwartego kontrolera gamma opartego na µC z DAC 18-kanałowym (np. AD5592R) – projekt DIY.

Krótkie podsumowanie

Uszkodzenie układu korekcji gamma na płycie T-CON jest w 9 na 10 przypadków odpowiedzialne za opisany efekt „wybielania” obrazu w Samsungu LE32M71B. Najszybsze i ekonomiczne rozwiązanie to wymiana całego modułu T-CON; alternatywnie wymiana układu AS15. Po naprawie TV wraca do pełnej funkcjonalności i typowej jakości obrazu.