SAS Evo 23 kW – zasypywanie podajnika, ustawienia, czyszczenie, ekogroszek, ślimak

Pytanie

SAS evo 23 KW zasypuje podajnik

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• Przyczyną „zasypywania” palnika/podajnika w kotle SAS Evo 23 kW jest najczęściej zachwiana proporcja paliwo–powietrze albo blokada ślimaka.
• Należy kolejno: (1) wyczyścić palenisko i rurę podajnika, (2) skorygować dawkę paliwa i nadmuch w sterowniku, (3) sprawdzić jakość opału i usunąć ewentualne zanieczyszczenia, (4) zweryfikować stan ślimaka, motoreduktora i zawleczki.

Szczegółowa analiza problemu

1. Równowaga paliwo–powietrze
   • Zbyt długi czas podawania lub zbyt krótka przerwa ⇒ nadmiar paliwa, kopiec niespalonego węgla/pelletu.
   • Zbyt mały nadmuch ⇒ brak tlenu, żar „dusi się” i rośnie kopiec.
   • Zbyt duży nadmuch po redukcji dawki ⇒ żar jest wydmuchiwany, kocioł traci sprawność.

2. Jakość paliwa
   • Wilgotność > 10 % lub wysoka spiekalność (ekogroszek RI > 25) – tworzą się bryły blokujące powietrze.
   • Zawartość drobnego miału > 15 % – opał „puchnie” w ślimaku, podaje się w nadmiarze.
   • Ciała obce (kamienie, śruby) – fizycznie blokują ślimak.

3. Mechanika podajnika
   • Zawleczka (śruba ścinająca) częściowo ścięta ⇒ nieregularny obrót ślimaka.
   • Luz na łożyskach lub zużyta tuleja prowadząca ⇒ ślimak szoruje o rurę, bierze większą porcję paliwa.
   • Niewyczyszczona gardziel palnika ⇒ opał nie zsuwa się, cofanie żaru.

4. Układ spalinowy i powietrzny
   • Zapchane płomieniówki lub słaby ciąg kominowy ⇒ wentylator nie „przepycha” powietrza.
   • Niedostateczna wentylacja kotłowni (brak kratki nawiewnej) – spadek tlenu, efekt jak przy niskim nadmuchu.

5. Algorytm sterownika (SAS MS, ST-555, ST-480 itp.)
   • Tryb PID/Lambda vs. tryb „ręczny” – po zmianie opału parametry muszą być zaktualizowane.
   • W podtrzymaniu kocioł potrafi „nadbudować” kopiec, gdy histereza jest zbyt mała (< 2 °C) lub podtrzymanie trwa za długo.

Teoretyczna podstawa
Spalanie w retorcie wymaga warstwy paliwa o wysokości ok. 3-4 cm i stałego przepływu powietrza od dołu. Jeżeli warstwa rośnie (zasypywanie), powietrze nie dociera do wyższych partii paliwa – rośnie emisja CO/O2, spada temperatura palnika, a kocioł kompensuje to dalszym podawaniem paliwa – sprzężenie dodatnie prowadzące do lawinowego zasypywania.

Praktyka kotłowa
Optymalna dawka = taka, przy której kopiec żaru jest stabilny, a popiół swobodnie spada po bokach. Przy zmianie paliwa zamiast jednorazowej dużej korekty skuteczniejsza jest metoda „małych kroków” (±1 s podawania lub ±5 % nadmuchu co ≥ 30 min).

Aktualne informacje i trendy

• Nowe sterowniki SAS posiadają tryb „AUTO PID” z sondą lambda – prawidłowo skalibrowana praktycznie eliminuje problem zasypywania, o ile używa się certyfikowanego paliwa ENplus A1 (pellet) lub ekogroszku klasy 5.
• W 2024 r. wchodzi rozszerzona kontrola jakości węgla (rozporządzenie Min. Klimatu z 19.09.2023) – ekogroszek o RI > 25 i siarce > 1,2 % nie może być sprzedawany jako opał kotłowy.
• Coraz popularniejsze są czujniki momentu na wałku ślimaka – sterownik zatrzyma silnik przed ścięciem zawleczki.

Wspierające wyjaśnienia i detale

Parametry orientacyjne dla SAS Evo 23 kW (ekogroszek 26 MJ/kg, ciąg kominowy ~15 Pa):

Moc robocza      50 %     70 %  
Czas podawania    6 s      8 s  
Przerwa           45 s     35 s  
Nadmuch           35 %     45 %  
Podtrzymanie: podawanie 4 s / przerwa 12 min / nadmuch 25 %  

Ważne: wartości zależą od opału i komina – traktować jako punkt startowy.

Aspekty etyczne i prawne

• Zasypywanie prowadzi do niecałkowitego spalania i nadmiernej emisji CO, pyłu PM i ww. benzo(a)piren – niezgodne z normą PN-EN 303-5:2021 oraz wymogami Ecodesign 2020.
• Praca przy otwartym palniku bez wyłączenia zasilania łamie przepisy BHP (Dz.U. 2023 poz. 775 – warunki techniczne kotłowni).

Praktyczne wskazówki

1. Zatrzymaj kocioł, odłącz zasilanie, ostudź.
2. Opróżnij retortę i rurę podajnika, sprawdź zawleczkę i ślimak.
3. Przywróć nastawy fabryczne, uruchom, a następnie:
   • Skróć czas podawania o 1–2 s lub wydłuż przerwę o 5–10 s.
   • Dopasuj nadmuch (obserwuj kolor płomienia: intensywnie żółty bez dymu).
4. Przesiej 1 kg opału, oceń frakcję < 5 mm i ciała obce; jeśli > 15 %, zmień dostawcę.
5. Skontroluj drożność płomieniówek i ciąg kominowy manometrem różnicowym.
6. Po każdej zmianie obserwuj kocioł min. 2-3 cykle (30–60 min).

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• W kotłach z pneumatyką (opcjonalny podmuch wtórny) ustawienia pierwotnego i wtórnego powietrza muszą być skorelowane; ignorowanie wtórnego może dalej „zaduszać” palnik mimo redukcji dawki.
• Jeżeli motoreduktor przegrzewa się lub pracuje nierówno po czyszczeniu, prawdopodobna jest utrata smaru w przekładni – wtedy tylko wymiana lub regeneracja.

Sugestie dalszych badań

• Analiza spalin (sonda lambda lub analizator CO/O2) – pozwala dobrać parametry pod konkretne paliwo z dokładnością ±0,5 % O2.
• Termowizja rury podajnika – wcześnie wykrywa cofanie się żaru.
• Test różnych dostawców opału i korelacja z parametrami sterownika (arkusz Excel).

Krótkie podsumowanie

„Zasypywanie” palnika w SAS Evo 23 kW to skutek: zbyt dużej dawki paliwa, zbyt małego nadmuchu lub blokady mechanicznej ślimaka. Zaczynamy od pełnego czyszczenia i kontroli mechanicznej, potem krokowo redukujemy czas podawania lub zwiększamy przerwę, korygując nadmuch. Kluczowa jest dobra jakość opału i drożność kanałów powietrzno-spalinowych. Gdy regulacja nie pomaga – sprawdzić ślimak, motoreduktor, czujniki i ewentualnie skorzystać z autoryzowanego serwisu SAS.