Schemat kabla RGB do Unitra WZT315 i Elwro 800 Junior – połączenie, pinout, tłumiki

Pytanie

schemat kabla wideo RGB unitra wzt315 do elwro

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

‑ Najczęściej wystarcza kabel pięcio‑żyłowy (RGB + SYNC + GND) ekranowany 75 Ω.
‑ Połączenie 1‑do‑1 pomiędzy:
 • komputer Elwro 800 Junior – DIN‑5 (R,G,B,SYNC,GND) lub DE‑9 (R,G,B,H‑SYNC,V‑SYNC,GND)
 • monitor Unitra WZT‑315 – DIN‑5/DIN‑6/BNC (R,G,B,SYNC,GND).
‑ Jeżeli Elwro udostępnia osobno H‑ i V‑SYNC, trzeba je zsumować do pojedynczego „Composite SYNC” akceptowanego przez WZT‑315.

Szczegółowa analiza problemu

1. Warianty złączy spotykane w praktyce

2. Łączenie sygnałów

a) Jeśli obie strony mają DIN‑5 → najprostszy kabel „pin‑na‑pin”:

Elwro DIN‑5             WZT‑315 DIN‑5
1  R  ────────────────► 1  R
2  G  ────────────────► 2  G
3  B  ────────────────► 3  B
4  GND ───────────────► 5  GND
5  C‑SYNC ────────────► 4  SYNC
Ekran kabla ───────────► obudowy wtyków

b) Elwro DE‑9 → WZT‑315 DIN‑5/6
• R (1) → 1 • G (2) → 2 • B (3) → 3
• GND (4 lub 9) → 5 (DIN‑5) lub 4 (DIN‑6)
• H‑SYNC (5) + V‑SYNC (6) → zsumować diodami do Composite SYNC i podać na pin 4 (DIN‑5) / 5 (DIN‑6).
Przykładowy układ sumatora (zachowuje polaryzację dodatnią):

         1N4148       680 Ω
H‑SYNC ─|<|─┐        ──/\/\/──┐
        |    ├─►  C‑SYNC ─────┤►  do WZT‑315
V‑SYNC ─|<|─┘        680 Ω   ─┘

3. Dopasowanie poziomów

– WZT‑315 przyjmuje standardowe analogowe 0,7 Vpp/75 Ω.
– Wyjście Elwro (5 V TTL) wymaga tłumika: 470 Ω w szereg + 75 Ω do masy przy wejściu monitora daje ≈0,67 Vpp.
– Rezystory montujemy w wtyku monitora, aby zachować ciągłość impedancji kabla.

4. Charakterystyka elektryczna kabla

– Min. pięć żył koncentrycznych (tzw. mini‑coax) lub skrętka ekranowana.
– Ekran każdej pary łączyć z masą tylko po stronie źródła (Elwro), z drugiej strony przez 0,1 µF do GND – redukuje pętle masy.
– Długość do 2 m bez zauważalnej degradacji; 50 pF/m ≈ 20 MHz pasma, co wystarcza przy 15 kHz/50 Hz.

Aktualne informacje i trendy

– W środowisku retro‐computing powstały płytki „RGB‑DAC Elwro‑>SCART” oraz karty „Elwro‑to‑VGA” z CPLD, co pozwala ominąć WZT‑315.
– Społeczność Unitra‑Klub i forum Elektroda stale publikuje skany schematów; ostatnia kompletna instrukcja serwisowa WZT‑315 pojawiła się w 2023 r.
– Coraz częściej drukuje się adaptery wtyków DIN/BNC w 3‑D oraz stosuje wtyki „Mini‑DIN‑HD” dla łatwiejszej dostępności.

Wspierające wyjaśnienia i detale

– Kompozytowa synchronizacja to logiczna suma H i V; większość polskich monitorów szkolnych z lat 80. takiej właśnie oczekuje.
– Jeżeli WZT‑315 wymaga „Sync‑on‑Green”, można wprowadzić C‑SYNC przez kondensator 10 nF do linii G (kosztem lekko innego odcienia).

Aspekty etyczne i prawne

– Monitor CRT zawiera wysokie napięcia; testy wykonywać przy zdjętej obudowie tylko z izolatorem galwanicznym i po wyładowaniu kineskopu.
– Dokumentacje Unitra objęte są zwykle wygasłymi prawami autorskimi, lecz publikowanie skanów powinno uwzględniać licencję właściciela.

Praktyczne wskazówki

1. Najpierw sprawdź multimetrem rzeczywisty pin‑out obu złączy – zdarzały się fabryczne zamiany masy z SYNC.
2. Wlutuj rezystory tłumiące w tuleję metalowej wtyczki DIN, zalakuj klejem termicznym – poprawa ekranowania.
3. Po zmontowaniu włącz Elwro z kontrastem minimalnym i płynnie zwiększaj, obserwując ewentualne „przepalenie” barw.

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

– Jeżeli Twój egzemplarz WZT‑315 ma wejście TTL (rzadsza wersja dla Odry), tłumiki NIE są potrzebne – sygnał TTL 1:1.
– Spotyka się monitory 315 z domontowanym gniazdem SCART – wtedy podłącz wg normy SCART (R‑15, G‑11, B‑7, Y/C‑20, GND‑17).

Sugestie dalszych badań

– Pomiar oscyloskopem poziomów po kablu pozwoli dobrać optymalne rezystory tłumika.
– CPLD‑owa płytka konwertująca CGA‑/TTL‑RGB na VGA 31 kHz otwiera drogę do współczesnych monitorów LCD.
– Warto przejrzeć archiwa „Młody Technik” (1986‑1989) – publikowano tam kompletne artykuły o WZT‑315 i Elwro.

Krótkie podsumowanie

Do połączenia Elwro z monitorem Unitra WZT‑315 stosujemy pięciożyłowy kabel RGBS 75 Ω: linie R‑G‑B, wspólna masa, kompozytowa synchronizacja. Najczęściej wystarczy kabel DIN‑5 ↔ DIN‑5 lub DE‑9 ↔ DIN‑5/6, z ewentualnym sumatorem H+V‑SYNC i tłumikami 470 Ω/75 Ω, aby obniżyć poziomy TTL do standardu 0,7 Vpp oczekiwanego przez WZT‑315. W razie wątpliwości zawsze weryfikuj pin‑out miernikiem i dokumentacją konkretnej wersji urządzeń.