Tamel SG100L 48 – schemat nawojowy silnika 4/8P, rozkład faz, połączenia Dahlandera

Pytanie

Schemat nawojowy silnika tamel sg100l 48

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• Oznaczenie SG100L 48 w praktyce Tamel zwykle oznacza silnik dwubiegowy 4/8 biegunów (Dahlandera), tj. ok. 1500/750 obr/min przy 50 Hz.
• Najczęstszy stojan dla wielkości mechanicznej 100L ma 36 żłobków i uzwojenie dwuwarstwowe; uzwojenie jest wspólne dla obu biegów i przełączane w układzie Dahlandera (Δ/YY – moment wentylatorowy lub Y/YY – moment stały).
• Poniżej podaję sprawdzony „bazowy” rozkład faz w żłobkach (36Z) oraz typowe połączenia 6‑zaciskowe dla 4/8P. Aby potwierdzić zgodność z Twoim egzemplarzem, proszę zweryfikować liczbę żłobków i oznaczenia na tabliczce.

Kluczowe punkty

• 36 żłobków, 3 fazy, uzwojenie dwuwarstwowe, skok cewki typowo: dla 4P y≈5 (skrót 1 ząb względem pełnego), co daje akceptowalne EMF także dla 8P.
• Rozkład faz (4P, q=3) w pasmach 3‑slotowych: U+, V+, W+, U−, V−, W− … (patrz sekcja „Szczegółowa analiza”).
• Dahlander 6 wyprowadzeń: bieg wolny – zasilanie na U1‑V1‑W1 (U2‑V2‑W2 rozwarte); bieg szybki – punkt wspólny z U1=V1=W1, zasilanie na U2‑V2‑W2 (YY). W wersji „wentylatorowej” bieg wolny często Δ.

Szczegółowa analiza problemu

• Identyfikacja: SG – seria, 100L – wznios osi 100 mm, długi pakiet; „48” oznacza 4/8 biegunów. Stosunek prędkości 1:2 sugeruje układ Dahlandera (jedno uzwojenie, dwa tryby połączeń).

• Założenia konstrukcyjne dla 100L Tamela:

  • Stojan Z=36 (najczęściej spotykane przy 100L), uzwojenie dwuwarstwowe, 3 fazy.
  • 4P: q = Z/(m·2p) = 36/(3·4) = 3 sloty/pole/fazę.
  • 8P: q = 36/(3·8) = 1,5 (ułamkowe – typowe dla Dahlandera).
  • Skok cewki: dla 4P pełny skok odpowiada 4,5 zęba (180°e), więc przyjmuje się y=5 (lub y=4) dla ograniczenia harmonicznych. To samo fizyczne y pracuje poprawnie w trybie 8P.

• Bazowy rozkład faz w żłobkach (36Z, 4P, dwuwarstwowe; zapis slotów w pasmach po 3, znak „+”/„−” oznacza kierunek SEM fazy):

  • U+: 1–3, 19–21
  • V+: 4–6, 22–24
  • W+: 7–9, 25–27
  • U−: 10–12, 28–30
  • V−: 13–15, 31–33
  • W−: 16–18, 34–36
    Taki rozkład (q=3) daje klasyczny 4‑biegunowy rozkład pasm fazowych. Fizycznie cewki układasz ze skokiem y≈5 (np. 1–6, 2–7, 3–8 itd. w ujęciu dwuwarstwowym – pierwsza strona cewki w warstwie dolnej, druga w górnej).
    W Dahlanderze grupy tych samych pasm łączy się tak, by dla 8P co druga grupa odwracała biegunowość – to zapewnia podwojenie liczby biegunów bez zmiany mechaniki cewek.

• Połączenia zacisków (6 wyprowadzeń U1‑V1‑W1‑U2‑V2‑W2):
  Wariant A – Y/YY (prawie stały moment, używany w napędach o stałym obciążeniu):

  • 8P (wolne): Y – zasil L1‑L2‑L3 na U1‑V1‑W1; U2‑V2‑W2 zwarte (punkt gwiazdy).
  • 4P (szybkie): YY – zasil L1‑L2‑L3 na U2‑V2‑W2; U1‑V1‑W1 zwarte (drugi punkt gwiazdy).
    Wariant B – Δ/YY (moment ~kwadrat prędkości, typowe dla wentylatorów):
  • 8P (wolne): Δ – zasil L1‑L2‑L3 na U1‑V1‑W1; mostki: U2↔V1, V2↔W1, W2↔U1 (wewnętrznie zrobione w przełączniku/stycznikach).
  • 4P (szybkie): YY – jak wyżej (zasil na U2‑V2‑W2, U1‑V1‑W1 zwarte).
    Uwaga: Dokładny układ mostków między grupami cewek zależy od sposobu wyprowadzenia końców grup – w praktyce realizuje to przełącznik Dahlandera lub układ 3‑stycznikowy z blokadami.

• Weryfikacja wariantu w Twoim egzemplarzu:

  • Jeśli między każdą parą (U1–U2, V1–V2, W1–W2) jest ciągłość, a między wszystkimi sześcioma zaciskami są różne rezystancje – to Dahlander (jedno uzwojenie).
  • Tabliczka często ma zapis „4/8‑pol” lub piktogram Δ/YY albo Y/YY z napięciami (np. 400 V).

Aktualne informacje i trendy

• Producenci (w tym ATB Tamel) nie publikują obecnie kart „danych nawojowych” ani szczegółowych diagramów żłobek‑cewka – dostępne są dane znamionowe i rysunki montażowe.
• W praktyce serwisowej uzwojenia 4/8P odtwarza się ze zdjętych danych „z natury” lub z warsztatowych baz. Coraz częściej stosuje się impregnację żywicą klasy F/H i kliny kompozytowe, co poprawia trwałość przy przełączeniach.

Wspierające wyjaśnienia i detale

• Dlaczego y≈5 dla 4P/36Z? Kąt elektryczny na ząb wynosi:
  • 4P: α ≈ 180°·(2p)/Z = 180°·8/36 ≈ 40°. Pełny skok (180°e) to 4,5 zęba; wybór 5 (ok. 200°e) lub 4 (160°e) ogranicza harmoniczne i stratę SEM.
  • 8P: α ≈ 80°/ząb; efektywnie te same cewki pracują z krótszym „elektrycznym” skokiem po przełączeniu.
• Układ Dahlandera zmienia liczbę biegunów przez łączenie grup cewek w szereg/równolegle z odwróceniem biegunowości co drugiej grupy.

Aspekty etyczne i prawne

• Prace przy uzwojeniach wykonuj z zachowaniem norm: IEC/PN‑EN 60034 (silniki), PN‑EN 60204‑1 (bezpieczeństwo maszyn – instalacje elektryczne).
• Po przewinięciu wymagane są: próba izolacji (≥10 MΩ/500 V), próba napięciowa (typowo 1,5 kV/1 min), pomiar symetrii rezystancji faz, próba jałowa i próba obciążeniowa.

Praktyczne wskazówki

• Zanim rozwiniesz stare uzwojenie: wykonaj zdjęcia każdej strony, zaznacz początek/koniec grup markerem, policz zwoje i średnicę drutu (po wypaleniu emalii lub korekcji grubości).
• Typowy drut w 100L 4/8P (kilka kW) to wiązki 2–3 równoległe o średnicach 0,6–0,9 mm; ale dobór musi wynikać z pomiaru w Twoim egzemplarzu i prądów znamionowych.
• Po złożeniu, zanim podasz pełne napięcie: test zasilaczem 12–24 V AC do sprawdzenia zgodności biegunowości (próba „ciągnięcia” stalowej blaszki), lub krótkotrwały rozruch z autotransformatora.
• Przełączanie biegów realizuj przełącznikiem Dahlandera (L‑0‑H) lub układem 3‑stycznikowym z blokadą elektryczną i mechaniczną; bezwzględnie wymagane jest „zero” między biegami.

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• Istnieją wykonania SG100L jednobiegowe 8P – jeśli na tabliczce brak zapisu 4/8 i podana jest tylko niska prędkość (~700 obr/min), może to być 8‑biegunowy jednobiegowy. Wtedy rozkład dla 8P (q=1,5) pozostaje w 36Z, ale połączenia nie są Dahlandera (zwykłe Y/Δ).
• W starszych partiach mogły występować inne liczby żłobków (np. 24/30/48); przed przewijaniem potwierdź Z.

Sugestie dalszych badań

• Podaj: zdjęcie tabliczki znamionowej, liczbę żłobków Z, średnicę drutu i liczbę drutów w pasmie, skok cewki starego uzwojenia – wtedy przygotuję dokładny „diagram żłobek‑cewka” i kartę połączeń dla Twojego egzemplarza.
• Jeśli uzwojenie jest już usunięte – da się odtworzyć układ na podstawie Z, typu pracy (Y/YY czy Δ/YY) i mocy z tabliczki.

Krótkie podsumowanie

• SG100L 48 to najczęściej Dahlander 4/8P (1500/750 obr/min) ze stojanem 36‑slotowym i uzwojeniem dwuwarstwowym.
• Daję bazowy rozkład pasm faz (4P, q=3) oraz typowe połączenia 6‑zaciskowe Y/YY lub Δ/YY.
• Aby dostarczyć w 100% pewny schemat nawojowy (slot→cewka→faza, kolejność grup i mostków), potrzebuję potwierdzenia liczby żłobków i danych z tabliczki; wtedy przygotuję kompletny diagram pod Twój konkretny silnik.