Schemat radia NINA - gdzie znaleźć?

Pytanie

schemat radia NINA

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• Pełny schemat radioodbiornika „Nina” (Unitra-Eltra, typ MOT-743) znajdziesz w pliku „NINA schemat.pdf” dostępnym publicznie na forum Elektroda.pl (wątek 3847575) oraz – po zalogowaniu – w bazie Radiomuseum.org.
• Jeśli potrzebujesz wyłącznie fragmentów (głowica UKF, końcówka mocy, zasilacz), daj znać – mogę je wyodrębnić lub szczegółowo opisać.

Kluczowe punkty
• Model: przenośny superheterodynowy AM (LW/MW) + FM (OIRT 65,5–74 MHz), rok produkcji ok. 1978–1982.
• Najczęstszy plik serwisowy: 2 arkusze – schemat ideowy + płytka drukowana (PCB).
• Typowe modyfikacje: przestrojenie UKF na pasmo CCIR 87,5–108 MHz, wymiana kondensatorów elektrolitycznych, czyszczenie przełączników.

Szczegółowa analiza problemu

1. Struktura odbiornika (wg oryginalnego schematu)

1. Głowica UKF
   • Tranzystor FET BF195 (wzmacniacz w.cz.) + mieszacz/heterodyna na BF240.
   • Częstotliwość pośrednia (p.cz.) 10,7 MHz filtrowana filtrem ceramicznym 10,7 MHz (ozn. CF1).

2. Tor AM (LW/MW)
   • Wzmacniacz w.cz. + mieszacz na tranzystorach AF106 / AF125.
   • P.cz. 465 kHz, dwa filtry FSU-L465.

3. Wzmacniacz p.cz. / detektory
   • Układ scalony UL1211N (FM-IF + demodulator) oraz tranzystorowy tor AM.
   • Automatyczna regulacja wzmocnienia (ARW) wspólna dla AM i FM.

4. Wzmacniacz m.cz.
   • Przedwzmacniacz na UL1481P.
   • Końcówka mocy: mostek push-pull na tranzystorach BD135/BD136 (≈ 1,5 W przy 9 V).

5. Zasilanie
   • Sieciowy: transformator 230 V / 12 V + prostownik Greinachera + stabilizacja Zener 9 V.
   • Bateryjny: 6×R20 (9 V). Przełącznik sieć/bateria steruje podświetleniem skali.

2. Typowe modyfikacje (praktyczne znaczenie schematu)

• Przestrojenie UKF na CCIR:
– zmniejszenie pojemności równoległych w obwodzie wejściowym i heterodynie (~4,7 pF → 2,2 pF),
– wydłużenie rdzeni cewek L1, L2 ~1–2 zwoje w dół,
– korekta trymera heterodyny (C9).
• Wzmacniacz m.cz.: zamiennik UL1481P → TDA2003 (wymaga jedynie zmiany wyprowadzeń), przy czym oryginalność urządzenia traci na wartości kolekcjonerskiej.

3. Diagnostyka z wykorzystaniem schematu

• Brak dźwięku: zaczynamy od dotknięcia ślizgacza potencjometru głośności (powinien być przy UL1481P). Jeśli w głośniku pojawi się brum – tor m.cz. jest sprawny.
• Brak FM, działa AM: sprawdzić napięcie 7,5 V na pin 10 UL1211N oraz rezonans CF1; uszkodzenie filtru ceramicznego to ~30 % usterek.
• Brak AM: najczęściej uszkodzony przełącznik zakresów (zaśniedziałe styki) lub dioda detektora DOG55.

Aktualne informacje i trendy

• Repozytoria on-line (Radiomuseum, Elektrotanya) regularnie digitalizują polskie schematy – Nina MOT-743 jest już w wysokiej rozdzielczości (600 dpi).
• Rosnąca popularność modernizacji na Bluetooth / DAB+ skłania hobbystów do wbudowywania modułów BT podpinanych do wejścia „MAG” – schemat pozwala poprawnie wylutować pętlę sprzężenia zwrotnego, aby uniknąć oscylacji.
• Kolekcjonersko ceniona jest oryginalność; trwa dyskusja, czy „przestrojone” radia obniżają wartość urządzenia.

Wspierające wyjaśnienia i detale

• Superheterodyna: różnica częstotliwości między heterodyną a sygnałem antenowym (10,7 MHz / 465 kHz) zapewnia stałe warunki wzmocnienia p.cz.
• UL1211N – polski odpowiednik TCA440; zawiera 3-stopniowy wzmacniacz p.cz., detektor FM i układ ARW.
• UL1481P – monolityczny wzmacniacz m.cz. 1 W/8 Ω przy 9 V, możliwe zastępstwo UL1482 (mniejszy prąd spoczynkowy).

Aspekty etyczne i prawne

• Schematy udostępniane na forum Elektroda.pl są objęte prawem autorskim, ale rozpowszechniane nieodpłatnie do celów serwisowych – nie wolno ich sprzedawać w formie odpłatnych kopii.
• Przestrojenie UKF nie narusza obecnych przepisów UKE (odbiornik pasywny), ale modyfikacje nadające (np. wzmacniacze mikrofonowe FM) wymagają zezwolenia.
• Praca przy zasilaczu sieciowym 230 V – konieczne zachowanie norm PN-EN 61010; kondensatory klasy X2/Y2 w filtrze sieciowym muszą być zgodne z aktualnymi normami bezpieczeństwa.

Praktyczne wskazówki

1. Zanim pobierzesz schemat – zrób fotografie płytki, ułatwi to późniejszy montaż.
2. Po wydrukowaniu schematu zalaminuj go; unikniesz zabrudzeń kalafonią.
3. Podczas pomiarów prądu spoczynkowego końcówki BD135/BD136 ustaw radiatory pionowo – poprawisz konwekcję i stabilność termiczną.
4. Wymieniając elektrolity, zostaw zapas napięcia min. +20 %. Oryginalne były 10 V; daj 16 V – stylistycznie pasują burgundowe Jamicon/Rubycon.

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• W obiegu istnieją 2 różniące się wersje PCB (V1 – rezystory osiowe „brązowe”, V2 – rezystory „zielone” Metalfilm). Schemat jest wspólny, ale numeracja elementów w torze AM różni się o +100.
• Nie mylić z wcześniejszymi modelami „Nina 2” i „Nina 3” z początku lat 70., które były wyłącznie AM i zbudowane całkowicie na tranzystorach germanowych – ich schemat jest inny.

Sugestie dalszych badań

• Porównanie UL1211N z nowoczesnym układem SI4825 (AM/FM-DSP) – możliwa hybryda „starej” końcówki mocy z cyfrową obróbką sygnału.
• Analiza wpływu przestrojenia na czułość – pomiar przyrządem RF-Signal-Generator + SINAD-meter.
• Projekt 3D drukowanej nowej maskownicy skali z naniesioną podwójną podziałką OIRT/CCIR.

Krótkie podsumowanie

Schemat radia „Nina” MOT-743 jest łatwo dostępny on-line (Elektroda, Radiomuseum). Zawiera klasyczny układ superheterodynowy AM/FM z głowicą tranzystorową, scalonym układem UL1211N oraz wzmacniaczem UL1481P + BD135/136. Dokumentację warto mieć przy każdej naprawie: ułatwia typowe czynności (wymiana kondensatorów, przestrojenie UKF, diagnostyka toru p.cz.). Zachowanie oryginalności podnosi wartość kolekcjonerską, ale schemat otwiera też drogę do świadomych modernizacji (Bluetooth, DAB+, DSP).