SELVE zawijacz korbowy – jak wymienić na silnik elektryczny do rolet zewnętrznych?

Pytanie

Mam zawijacz korbowy linkowy SELVE do rolet zewnętrznych domowych. Jak przerobić lub wymienić na elektryczny?

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• Najprostsze i najbardziej niezawodne rozwiązanie to całkowita wymiana korbowego zwijacza SELVE na silnik rurowy (tubowy) montowany w wale rolety.
• Nie zaleca się mechanicznej „hybrydy” – zwijacz korbowy ma inne przełożenia i nie jest konstrukcyjnie przystosowany do współpracy z silnikiem.
• Dobierz silnik o odpowiednim momencie (10-50 Nm), średnicy dopasowanej do Twojego wału (SW40, SW60 itd.) oraz preferowanym systemie sterowania (przewodowe, radiowe, Smart Home).
• Demontujesz korbę i linkę, wsuwasz silnik w rurę rolety, podłączasz zasilanie 230 V (lub akumulator/solarne), ustawiasz krańcówki i testujesz.

Kluczowe punkty

1. Pomiar średnicy wału oraz wagi pancerza rolety.
2. Dobór silnika (np. SELVE SEL-Plus, Commeo, Ivy) z ≈ 20 % zapasem momentu.
3. Doprowadzenie zasilania i montaż przełącznika lub odbiornika radiowego.
4. Regulacja krańcówek, testy bezpieczeństwa, ewentualna integracja z automatyką.

Szczegółowa analiza problemu

1. Charakterystyka istniejącego układu

Korbowy napęd linkowy SELVE składa się z:

• przekładni kątowej przy wale,
• wału oktagonalnego (SW) z paskami/wieszakami pancerza,
• ręcznej korby i linki stalowej.

Przełożenia (typ. 1:2–1:5) oraz zwolniona praca korby powodują, że silnik podłączony „w miejsce” korby pracowałby w niewłaściwym zakresie prędkości i momentu. Stąd decyzja o wymianie.

2. Dobór silnika rurowego

1. Zmierz średnicę wału (np. SW40 = 40 mm).
2. Oblicz masę pancerza:
   \[
   m = S \times \rho \qquad
   S = \text{szerokość} \times \text{wysokość},
   \quad \rho \approx 5\ \text{kg/m}^2\ (\text{profil Al-PUR})
   \]
3. Na podstawie tabel SELVE dobierz moment:
   • do 20 kg → 10 Nm
   • 20 – 35 kg → 20 Nm
   • cięższe rolety lub skrzynki podtynkowe: 30–50 Nm
4. Wybierz typ sterowania:
   • Przewodowe (4-żyłowy kabel, klasyczny przycisk góra/stop/dół).
   • Radiowe (silnik z odbiornikiem RS, Commeo Selve, io-homecontrol, Zigbee).
   • Smart Home: Selve SmartPlug, KNX, Home Assistant – możliwość sterowania centralnego, harmonogramów i czujników pogodowych.

3. Demontaż starego napędu

1. Opuść roletę do dołu, odłącz zasilanie pomieszczenia.
2. Otwórz rewizję skrzynki, odepnij pancerz od wału.
3. Wykręć przekładnię kątową i wysuń wał.
4. Usuń korbę, linkę i maskownice.

4. Montaż silnika

1. Na silnik nałóż adapter i zabierak do średnicy SW.
2. Wsuń silnik w wał, głowicę osadź w nowym wsporniku.
3. Drugi koniec wału oprzyj na istniejącym łożysku lub wymień łożysko na dopasowane.
4. Poprowadź przewód:
   • silnik przewodowy – YDY 4×1,5 mm², N-niebieski, PE-ż/zel, L1/L2 kierunki, zabezpieczenie B10 A + wyłącznik RCD 30 mA;
   • silnik radiowy – YDY 3×1,5 mm² stałe zasilanie.

5. Ustawienie krańcówek

• Mechaniczne: klucz regulacyjny na głowicy (± obejścia).
• Elektroniczne: sekwencja przycisków lub pilota, automatyczny pomiar momentu.

6. Testy

Minimum trzy pełne cykle, pomiar prądu pobieranego przez silnik (≈ 0,3–0,6 A), kontrola równoległości pancerza i brak przeszkód.

7. Teoretyczne podstawy

Moment silnika:
\[
M = F \cdot r, \quad
F = m g \, , \quad
r = \frac{d_{wału}}{2}
\]
gdzie \( m \) – masa pancerza, \( g \) – 9,81 m/s², \( r \) – promień rury.
Silnik powinien mieć min. 1,2 × \( M \) jako zapas przeciw zrywom i oblodzeniu.

8. Praktyczne zastosowania

• Rolety antywłamaniowe → silniki 40-60 Nm, czujnik przeciążenia.
• Rolety dachowe → ograniczona przestrzeń, silniki Ø Ø35/40 mm.
• Modernizacje bloków mieszkalnych → sterowanie radiowe, bo brak możliwości kucia ścian pod okablowanie.

Aktualne informacje i trendy

• SELVE 2024: linia Commeo z 128-bitowym szyfrowaniem AES i komunikacją mesh, kompatybilna z Matter (zapowiedziane na Q4 2024).
• Silniki bateryjno-solarowe (SELVE Solar) dla miejsc bez gniazda 230 V – panel 3–5 W, akumulator Li-ion 2200 mAh, moment do 10 Nm.
• Rosnące zapotrzebowanie na detekcję przeszkód i oblodzenia – funkcja „Soft-Start/Soft-Stop” ogranicza zużycie mechaniczne.
• Integracja z energetyką budynku – rolety współpracują z falownikami PV w trybie „shadow management” (optymalizacja zysku energii słonecznej).

Wspierające wyjaśnienia i detale

• Adapter SW40 ≈ 40 zł, SW60 ≈ 55 zł; zabierak 15–25 zł.
• Silnik SEL-Plus 10 Nm przewodowy ≈ 380 zł, Commeo 20 Nm radiowy ≈ 730 zł.
• Przy wymianie wału (jeżeli był niestandardowy) rura oktagonalna SW60 L ≤ 2,5 m ≈ 60-90 zł.

Aspekty etyczne i prawne

• Zgodność z PN-EN 60335-2-97 (Bezpieczeństwo gospodarczego sprzętu elektrycznego – napędy rolet).
• Instalacje 230 V – wymóg uprawnień SEP E do 1 kV; w nowych budynkach – odbiór przez kierownika robót elektrycznych.
• Utylizacja starego osprzętu – metal oddać do recyklingu, plastik do punktu selektywnej zbiórki.
• Ochrona prywatności: rolety z automatyką pogodową mogą zbierać dane o warunkach zewnętrznych; warto sprawdzić politykę chmury producenta.

Praktyczne wskazówki

• Przed rozpoczęciem zawsze sfotografuj układ pasków/wieszaków – ułatwi montaż.
• Stosuj przewody giętkie HO5VV-F 4G1,0 mm² wewnątrz skrzynki – łatwiej układać promienie gięcia.
• Krańcówki ustaw lekko „w zapasie” (roleta zatrzymuje się 1 cm przed parapetem), aby uniknąć dociskania pancerza do listwy końcowej przy rozszerzalności termicznej.
• Przy ciężkich roletach > 20 kg załóż sprzęgło absorpcyjne lub wybierz silnik z funkcją przeciążeniową.

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• Stare skrzynki „SKO-45” mogą mieć zbyt wąski otwór rewizyjny – montaż silnika wymaga zdjęcia całej skrzynki.
• Silniki bateryjne mają ograniczenie liczby cykli (~5-6 opuszczeń/dobę) – nie dla często używanych drzwi tarasowych.
• Adaptery „nakładane” na mechanizm korbowy istnieją, ale nadają się głównie do wewnętrznych rolet materiałowych; w zewnętrznych roletach masy i momenty są zbyt duże.

Sugestie dalszych badań

• Porównanie zużycia energii między silnikiem przewodowym a bateryjnym PV.
• Analiza amortyzacji kosztów w układach z automatyką pogodową (oszczędność ciepła zimą / klimatyzacji latem).
• Testy trwałości linek wieszakowych przy dynamicznych startach-stopach – możliwość zastosowania wieszaków blokujących.
• Sprawdzenie kompatybilności Commeo z protokółem Matter po publikacji specyfikacji.

Krótkie podsumowanie

Konwersja korbowego zwijacza SELVE na elektryczny sprowadza się do demontażu całego mechanizmu korbowego i instalacji silnika rurowego dobranego do średnicy wału i masy rolety. Proces obejmuje:

1. Pomiary i dobór silnika (moment, średnica, sterowanie).
2. Demontaż korby, przekładni i wału.
3. Montaż silnika w rurze, doprowadzenie zasilania, ustawienie krańcówek.
4. Testy oraz ewentualna integracja z systemem radiowym lub smart home.

Z punktu widzenia kosztu, niezawodności i bezpieczeństwa jest to rozwiązanie znacznie lepsze niż próby adaptacji istniejącej korby. Po prawidłowym montażu uzyskujesz w pełni zautomatyzowaną roletę, gotową do dalszej rozbudowy – od prostego pilota po zaawansowane systemy zarządzania budynkiem.