Siemens SE24A234EU/15 – zwarcie, wybija bezpiecznik, po wymianie pompy i łożysk

Pytanie

Zmywarka Siemens SE24A234EU/15 wybija bezpiecznik główny na klatce schodowej. Dzieje się to w trakcie zmywania, a nawet raz w momencie włączenia.
Najpierw była głośna. Wezwany serwisant wymienił pompę odpływu i łożyska w pompie myjącej. Po montażu i uruchomieniu wybił bezpiecznik Serwisant poprawił jakieś przewody w pompie myjącej i było OK. Kolejne użycie zmywarki spowodowało zwarcie.

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• Źródłem wybijania „głównego” zabezpieczenia jest niemal na pewno zwarcie L-N lub L-PE wewnątrz zmywarki.
• W świetle historii napraw najbardziej prawdopodobne jest uszkodzenie (lub złe wpięcie) przewodów / silnika pompy myjącej; w dalszej kolejności filtr przeciwzakłóceniowy i grzałka.
• Urządzenie należy natychmiast odłączyć i zlecić pomiar rezystancji izolacji oraz kontrolę okablowania pomp, filtra PZ i grzałki – bez tego każda kolejna próba grozi pożarem i uszkodzeniem instalacji.

Kluczowe punkty
• sprawdzić pompę myjącą (uzwojenia, kondensator, wiązkę)
• obejrzeć filtr przeciwzakłóceniowy (typowe zwarcia kondensatorów X/Y)
• przeprowadzić pomiar izolacji (≥ 10 MΩ do masy) wszystkich odbiorników
• nie uruchamiać urządzenia do czasu usunięcia usterki

Szczegółowa analiza problemu

1. Logika usterek
   a) Zadziałanie wyłącznika nadprądowego (a nie różnicowoprądowego) oznacza impuls ≥ ≈10× In – klasyczne zwarcie, zwykle L-N lub L-PE.
   b) Usterka wystąpiła:
   • raz natychmiast po włączeniu – wskazuje element zasilany bezpośrednio (filtr PZ, okablowanie, sterownik).
   • następnie w czasie pracy – wchodzi pompa cyrkulacyjna, grzałka i moduł sterujący.
   c) Poprawianie przewodów przy pompie cyrkulacyjnej chwilowo „wyleczyło” problem → silna korelacja.

2. Typowe elementy generujące zwarcia w zmywarkach BSH/Siemens
   • Pompa myjąca typu ASKOLL/BSH – zwarcie uzwojenie-masa lub przetarty przewód w gumowym przepuście.
   • Kondensator pracy (µF) pompy – zwarcie wewnętrzne.
   • Filtr sieciowy (EMI) – kondensatory X2 (275 VAC) lub Y2 pękają i zwarciowo obciążają sieć natychmiast po podaniu zasilania.
   • Zintegrowana grzałka przepływowa (w nowszych pompach) lub klasyczna grzałka dennica → przebicie do masy pojawia się dopiero po jej załączeniu termostatem.
   • Wiązka do drzwi – po wielu cyklach zginania potrafi przeciąć izolację i dotykać ramy.

3. Proponowana procedura diagnostyczna (dla uprawnionego elektryka)
   I. Odpiąć wtyczkę, wypuścić wodę, położyć zmywarkę na plecy (BSH) – dostęp od spodu.
   II. Wizualna kontrola: ślady wypaleń na filtrze PZ, pęknięcia obudowy kondensatora pompy, przewód przytrzaśnięty obudową pompy.
   III. Pomiary:
   • Megomierz 500 V: L → PE, N → PE każdego podzespołu (pompa myjąca, grzałka, pompa odpływowa, elektromagnesy). Rezystancja < 1 MΩ = wymiana danego elementu.
   • Multimetr: rezystancja uzwojenia pompy (typowo 150-250 Ω); wartości skrajne lub brak ciągłości = uszkodzenie.
   • Filtr PZ: ciągłość L-N ≈ kilkaset kΩ; zwarcie (< 1 Ω) = wymiana filtra.
   IV. Próba rozruchowa z podłączoną jedną sekcją naraz (pompa, grzałka) przez bezpiecznik serwisowy B6 A + amperomierz cęgow y – szybkie wskazanie winowajcy.

4. Teoria/wyjaśnienie
   Przy zwarciu faza-neutralny prąd ogranicza jedynie impedancja sieci (kilka-kilkanaście omów) – typowy wyłącznik B16 A zadziała w < 10 ms. Jeśli zwarcie powoduje pompa, to wystarczy jej niewielkie przemieszczenie (drgania) by przewód znowu dotknął masy. Z kolei filtr PZ zwarciuje w sposób ciągły – strzał następuje natychmiast po włożeniu wtyczki.

5. Praktyczne zastosowania
   Po dokładnym namierzeniu usterki wymiana pompy lub filtra jest zazwyczaj opłacalna (200-450 zł część zamienna). Jeżeli stwierdzimy przebicie w uzwojeniu – regeneracja ekonomicznie nieuzasadniona, lepiej wymienić kompletny zespół pompa-grzałka (406 768 BOSCH/Siemens).

Aktualne informacje i trendy

• W nowych modelach BSH pompa cyrkulacyjna jest BLDC z zintegrowaną grzałką; awaria jednego elementu wymusza wymianę całego zespołu – koszt ok. 600-700 zł.
• Od 2023 r. UE wymaga łatwiejszej dostępności części i dokumentacji serwisowej (rozporządzenie 2021/341), co ułatwia samodzielną wymianę filtra PZ czy wiązek.
• Filtry EMI w klasie X2 o podwyższonej odporności (MKP 305 VAC) mają dłuższą żywotność – warto montować nowsze typy.

Wspierające wyjaśnienia i detale

• Pomiar izolacji: \[R{iso}=\frac{U{test}}{I_{leak}}\]
  Przy Utest = 500 V i I{leak} = 50 µA otrzymujemy R_iso = 10 MΩ – minimalna wartość akceptowana przez BSH.
• Filtr PZ: typowy układ L-C-L z kondensatorami X (między L-N) i Y (L-PE, N-PE). Uszkodzenie kondensatora X=47-100 nF powoduje zwarcie L-N; uszkodzenie Y = zadziałanie RCD, ale nie nadprądówki.

Aspekty etyczne i prawne

• Zgodnie z PN-EN 60335-1 naprawy urządzeń pracujących w warunkach wilgotnych może wykonywać wyłącznie osoba z kwalifikacjami elektrycznymi (SEP E).
• Przepisy WEEE obligują do selektywnej utylizacji wymienianych podzespołów (filtry PZ zawierają tworzywa z halogenem).
• Samowolne obchodzenie zabezpieczeń (zastępowanie wyłącznika większym) jest sprzeczne z Prawem budowlanym i Kodeksem karnym (art. 163 – sprowadzenie zagrożenia pożarowego).

Praktyczne wskazówki

• Do testów użyj bezpiecznika topikowego 6 A w adapterze serwisowym – uchroni instalację przed kolejnymi zwarciami.
• Po każdej ingerencji uruchom krótki program „Płukanie” (bez grzałki) – jeśli zadziała, dopiero wtedy testuj pełny cykl.
• Przewody prowadź w oryginalnych korytkach i opaskach; izolacja PVC mięknie od ciepła pompy i łatwo się przeciera.

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• Wiek urządzenia (>15 lat) zwiększa ryzyko równoległych awarii (moduł sterujący, uszczelnienia).
• Jeżeli stwierdzamy przebicie w dwóch podzespołach jednocześnie – rozważyć ekonomiczny sens dalszej naprawy.
• Niektóre serie SE24A… miały serwisowy biuletyn dotyczący wtyku pompy cyrkulacyjnej – warto sprawdzić numer seryjny.

Sugestie dalszych badań

• Sprawdzenie historii serwisowej BSH – dostępne po numerze E-Nr/FD.
• Analiza jakości zasilania w mieszkaniu (rejestrator RMS, THD) – nagłe piki napięcia skracają życie kondensatorów X2.
• Porównanie kosztów naprawy z modelem nowej generacji (BLDC, klasa B energetyczna) w kontekście TCO.

Krótkie podsumowanie

Prawdopodobne zwarcie znajduje się w obszarze pompy myjącej (silnik, kondensator, wiązka) lub filtrze przeciwzakłóceniowym – oba elementy są silnie powiązane z ostatnimi naprawami i objawami. Konieczne są pomiary rezystancji izolacji i weryfikacja wiązki przewodów. Dopiero po usunięciu przyczyny można bezpiecznie eksploatować zmywarkę; każda kolejna próba „na chybił-trafił” grozi uszkodzeniem instalacji i pożarem.