Skoda Superb Climatronic błąd B109E F0 – adaptacja sprężarki, czujnik G65, brak chłodzenia

Pytanie

B109EFO BŁĄD KLIMATRONIKA SKODA SUPERB

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• Kod B109E F0 w sterowniku Climatronic (adres 08) Skody Superb informuje, że nie została przeprowadzona procedura pierwszego uruchomienia („First Run-In”, „Ersteinlauf”) sprężarki klimatyzacji.
• Dopóki adaptacja nie zostanie wykonana, sterownik blokuje włączenie AC (brak kontroli diody A/C, brak sygnału sterującego do sprężarki i wentylatorów).

Kluczowe punkty
• Kod nie dotyczy czujnika jakości powietrza (G238) – to częsty błąd interpretacyjny.
• Najczęściej pojawia się po wymianie sprężarki, wymianie sterownika HVAC lub skasowaniu adaptacji.
• Rozwiązaniem jest przeprowadzenie procedury „First Run-In” przy użyciu VCDS, ODIS, OBDeleven lub narzędzia OEM i zapewnienie poprawnych warunków (ciśnienie czynnika, temperatura, napięcie akumulatora).

Szczegółowa analiza problemu

1. Dlaczego „First Run-In” jest wymagany
   • Nowe, bezsprzęgłowe sprężarki z regulacją wydajności (w Superb II FL/Superb III często Sanden-PXE lub Denso-6SEU) mają zawór komory regulacyjnej sterowany prądowo (LIN lub PWM).
   • Podczas procedury adaptacyjnej sterownik J255:
   – sprawdza zdolność sprężarki do budowania ciśnienia,
   – „uczy się” prądu referencyjnego dla zaworu,
   – zapisuje wartości w pamięci NVM.
   • Bez tej kalibracji sterownik nie wie czy sprężarka jest mechanicznie sprawna, dlatego dla bezpieczeństwa blokuje chłodzenie i zapisuje B109E F0 (statyczny).

2. Warunki wstępne adaptacji
   • Napełnienie układu: różnica wysokie/niskie ≈ 1 bar (statycznie) – układ musi być szczelny i nabity wg tabliczki (np. 525 ± 25 g R134a lub 600 ± 10 g R1234yf dla Superb III).
   • Temperatura zewnętrzna > 5 °C, wnętrza < 40 °C.
   • Napięcie akumulatora ≥ 12,0 V (zaleca się ładowarkę buforową 13,5–14,5 V).
   • Silnik pracuje na biegu jałowym, wentylatory chłodnicy sprawne.

3. Procedura w VCDS (przykład)
   1) Adres 08 – Climatronic → Ustawienia podstawowe → Grupa/ID 001 „First Run-In”: • Start.
   2) Czas trwania ok. 5–10 min; w measuring blocks śledź ciśnienie (G65) i temperatury.
   3) Po zakończeniu status zmieni się na „OK”, błąd zostanie wyczyszczony automatycznie.
   4) Wyłącz/załącz zapłon, uruchom silnik, sprawdź działanie klimatyzacji.

   W ODIS: Diagnostyka → Adres 08 → „Przeprowadź procedurę pierwszego uruchomienia kompresora klimatyzacji”. OBDeleven: Aplikacje → „AC Compressor First Run-In”.

4. Typowe przeszkody powodujące nieudaną adaptację
   • Za mało / za dużo czynnika – sterownik przerwie procedurę.
   • Uszkodzony lub źle podłączony czujnik ciśnienia G65 – sterownik nie widzi wiarygodnych wartości.
   • Nieoryginalna sprężarka z inną charakterystyką zaworu regulacyjnego.
   • Przerwa lub zwarcie na linii LIN/PWM między J255 a zaworem sprężarki.

5. Diagnostyka uzupełniająca (jeśli adaptacja się nie rozpocznie)
   • Bloki pomiarowe 001-003: Sprawdź napięcie wyjściowe do zaworu (typ 0,0 A – blokada).
   • Blok 011: Wartość ciśnienia statycznego – powinna odpowiadać temp. otoczenia (≈ 5 bar w 20 °C dla R134a).
   • Kody współistniejące: B10A915 (A/C pressure/temperature sensor – signal implausible) → najpierw rozwiązać.

Aktualne informacje i trendy

• Koncern VW od ok. 2014 r. stosuje coraz częściej sprężarki bez elektromagnetycznego sprzęgła – sterowanie realizuje zawór/aktuator; dlatego procedura „First Run-In” staje się standardem serwisowym.
• Narzędzia aftermarket (OBDeleven, Car-Scanner) w najnowszych wersjach dodają funkcję „AC Compressor Run-In” także dla warsztatów niezależnych.
• Układy z czynnikiem R1234yf w Superb III wymagają ściśle kontrolowanej ilości czynnika (±10 g) – obsługa tylko stacjami posiadającymi dokładną wagę i certyfikat F-gas.

Wspierające wyjaśnienia i detale

• Oznaczenie „F0” po B109E to bajt statusu ODX: 00 – aktualny, 10 – przerywany, F0 – statyczny/permanentny.
• Dla innych kodów: „B109E 14” (przerwany obwód siłownika zaworu) lub „B109E 15” (zwarcie do +UB) – wtedy problem czysto elektryczny.

Analogicznie do inicjalizacji elektronicznych przepustnic (G186) w silnikach TSI, sprężarka klimatyzacji również wymaga „nauczenia” skoku zaworu regulacyjnego.

Aspekty etyczne i prawne

• Zgodnie z rozporządzeniem UE 517/2014 prace z czynnikiem chłodniczym mogą wykonywać wyłącznie osoby z certyfikatem F-gas; nielegalne odpuszczanie czynnika do atmosfery grozi wysokimi karami.
• Adaptacja sama w sobie nie narusza przepisów, ale często wiąże się z koniecznością odzysku/napełnienia układu.

Praktyczne wskazówki

1. Zawsze sprawdź historię: jeśli niedawno wymieniano sprężarkę lub sterownik, zacznij od adaptacji.
2. Zapewnij zasilanie awaryjne (ładowarka/prostownik) – spadek napięcia podczas procedury przerwie adaptację i ponownie zapisze B109E F0.
3. Po udanej adaptacji wykonaj krótki test drogowy (5–10 min z włączonym A/C) i zweryfikuj brak ponownego wpisu błędu.
4. Jeśli procedura kończy się niepowodzeniem, odczytaj kody w sterowniku silnika (01/02) – często blokada kompresora przez ECU silnika z powodu innych błędów (np. nadmiernego obciążenia, zbyt wysokiej temp. płynu).

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• W starszych Superb I (B5 FL) kod 01592 (Air Quality Sensor G238) występuje w formacie dziesiętnym, co bywa mylone z nowym formatem UDS (B-kody). Stąd w Internecie można znaleźć sprzeczne interpretacje.
• Jeśli pojawia się jednocześnie B109E F0 i np. B10A915, usuń najpierw przyczynę B10A915 – sterownik nie pozwoli na „First Run-In” przy niewiarygodnym ciśnieniu.

Sugestie dalszych badań

• Analiza stabilności zaworu regulacyjnego w sprężarkach Sanden-PXE po przebiegu > 150 tys. km – częsty powód ponownych adaptacji.
• Zautomatyzowane procedury „First Run-In” w stacjach obsługi klimatyzacji (integracja z Texa Konfort, Bosch ACS).
• Migracja sterowania z magistrali LIN do CAN FD w nowej platformie MEB – potencjalne zmiany w diagnostyce błędów.

Krótkie podsumowanie

B109E F0 = brak adaptacji („First Run-In”) sprężarki → Climatronic blokuje klimatyzację.
Najpierw: skontroluj czynnik i czujnik ciśnienia, następnie wykonaj „First Run-In” przez VCDS/ODIS.
Po poprawnie zakończonej procedurze błąd znika, a klimatyzacja wraca do pracy.
Błędna interpretacja kodu jako uszkodzenie czujnika jakości powietrza jest efektem mylenia formatu kodów – w Superb II/III kod B109E F0 dotyczy wyłącznie adaptacji sprężarki.