Sony STR-DB1080 – brak strojenia stacji FM/AM, typowe usterki, naprawa, kondensatory, głowica Alps

Pytanie

Amplituner sony db1080 nie stroi stacji

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• Najczęstszymi przyczynami braku strojenia w Sony STR-DB1080 są: brak lub uszkodzenie anteny, błędne ustawienia tunera, „wyschnięte” kondensatory w zasilaniu modułu RF, zimne luty w głowicy oraz sporadycznie uszkodzona pamięć EEPROM.
• Diagnostykę zacznij od sprawdzenia anteny i resetu do ustawień fabrycznych; jeżeli to nie pomoże, konieczna jest weryfikacja napięć i połączeń w sekcji tunera FM/AM.

Szczegółowa analiza problemu

1. Warunki zewnętrzne – antena i zakłócenia

1.1 Anteny fabryczne Sony (płaski przewód 75 Ω dla FM i pętla ferrytowa AM) często zawodzą po latach: złamany przewód, zaśniedziałe wtyki lub poluzowane gniazdo „FM ANT 75 Ω (COAX)”.
1.2 W trybie AUTO SCAN tuner zatrzyma się tylko na stacjach o poziomie RSSI ≥ ~24 dBµV. W obszarach o słabym sygnale użyj:

• zewnętrznej anteny kierunkowej (Yagi 3–5 elementów) lub
• wzmacniacza masztowego 12–15 dB przy zachowaniu filtra FM 88–108 MHz.
  1.3 Zakłócenia impulsowe (zasilacze impulsowe LED, PLC, ładowarki) mogą skutecznie „zatkać” głowicę. Na czas testu odłącz okoliczną elektronikę lub przenieś odbiornik.

2. Ustawienia i procedury serwisowe

2.1 Tryb TUNER → BAND (FM/AM) → TUNING MODE: AUTO / PRESET / MANUAL. Wybierz MANUAL i klawiszami TUNING +/- ręcznie dostrój do znanej częstotliwości.
2.2 Blokada strojenia – w STR-DB1080 funkcja „Tuning Lock” może być aktywowana przytrzymaniem MEMO. Wyłącz ją.
2.3 Factory Reset (Memory Clear) – oficjalna procedura:
• Wyłącz amplituner.
• Przytrzymaj ?/1 ≈ 5 s aż pojawi się „ENTER to Clear All”.
• Naciśnij ENTER → „MEMORY CLEARED!”.
Kasuje presety i przywraca PLL do wartości domyślnych.

3. Typowe usterki sprzętowe (15-20 letnie urządzenie)

3.1 Sekcja zasilania tunera – z płyty głównej wychodzą: +5 V_DIG, +9 V_RF, +30 V_VARICAP. Spadek +9 V do <8 V (wyschnięty C1453 = 1000 µF/16 V) powoduje brak zestrojenia; +30 V liniowo generowane z DC-DC – przy 25 V tuner gubi górę pasma.
3.2 Zimne luty – głowica FM/AM (Alps HFD-101-XX) jest lutowana bezołowiowo; po latach pojawiają się mikropęknięcia. Objaw: brak reakcji na AUTO SCAN, ale wyświetlacz zmienia częstotliwość. Rozwiązanie: przelutowanie 20–pinowego ekranu + masy.
3.3 Układ syntezy PLL – w STR-DB1080 stosowany jest TA7358 (FM-IF) + μPD‐16311 I²C. Uszkodzony rezonator 7,2 MHz lub przerwana linia SDA/SCL powoduje, że procesor zmienia licznik, lecz PLL się nie przestraja.
3.4 EEPROM (24C02) – utrata danych = komunikat „EEPROM INITIALIZED”. Reset pomaga doraźnie; trwała naprawa – wymiana układu lub ponowny zapis wsadu serwisowego.

4. Procedura pomiarowa dla serwisu

• Multimetr: sprawdź +5 V, +9 V, +30 V na pinach złącza CN451 (płyta MAIN ↔ TUNER).
• Oscyloskop: na pinie IF-OUT ≈ 10,7 MHz AM/FM powinna być nośna przy dostrojeniu; brak – uszkodzona głowica.
• Analizator/NF-Scope: RSSI_OUT powinno rosnąć przy ręcznym strojeniu w pobliże stacji. Linia płaska → PLL lub VCO.

Aktualne informacje i trendy

• Serwisy audio informują, że w urządzeniach Sony z przełomu 2000 r. problem „nie stroi FM” w 90 % przypadków eliminuje wymiana kompletu kondensatorów w zasilaniu tunera.
• Na forach DIYAudio (2023) popularne jest zastępowanie oryginalnej głowicy Alps nowszym modułem SiLabs Si477x (I²C) – wymaga to jednak zmian firmware, więc rozwiązanie głównie dla hobbystów.
• Trend rynkowy: wielu użytkowników rezygnuje z klasycznego FM na rzecz streamingu (internetradio), montując w puste miejsce moduł Wi-Fi ESP-Radio; amplituner służy wtedy wyłącznie jako końcówka mocy.

Wspierające wyjaśnienia i detale

• Kondensatory elektrolityczne po 20 latach tracą 30-70 % pojemności, co skutkuje zwiększonym tętnieniem i niestabilnością napięć odniesienia PLL.
• „Zimny lut” to mikropęknięcie spoiny, widoczne pod lupą jako pierścień dookoła wyprowadzenia. Podgrzanie grotem 350 °C i dodanie odrobiny Sn60Pb38Cu2 przywraca połączenie.

Aspekty etyczne i prawne

• Naprawa wymaga otwarcia obudowy – ryzyko porażenia (230 VAC).
• Zachowaj oryginalność sprzętu – niektóre modyfikacje (np. zamiana głowicy) mogą naruszać warunki ewentualnej, jeszcze obowiązującej gwarancji rozszerzonej.
• Odbiór FM/AM podlega prawu telekomunikacyjnemu; wzmacniacze antenowe powyżej 20 dB muszą spełniać normę EN 55032 (zakłócenia).

Praktyczne wskazówki

1. Szybki test domowy
   • Odłącz wszystkie źródła sygnału, podłącz nową antenę typu „dipol 75 Ω” o długości 2×75 cm, wykonaj RESET i AUTO SCAN.
2. Serwis samodzielny (podstawowy)
   • Zmierz +9 V i +30 V; jeśli < nominału → wymień C1453, C1460, C1461 (napisane na płycie).
3. Serwis zaawansowany
   • Reflow głowicy gorącym powietrzem 250 °C / 30 s + topnik RMA.
   • Jeśli brak poprawy – wymień głowicę HFD-101-XX (dostępna z demontażu lub zamiennik HFE-150).

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• Brak schematu? Service Manual jest darmowy (Sony 4-424-300-11), ale zawiera tylko fragmentaryczne informacje o tunerze; pełny schemat głowicy Alps jest własnością producenta.
• W 10 % przypadków awarii źródłem jest procesor systemowy CXD-3078 – naprawa nieopłacalna.

Sugestie dalszych badań

• Analiza długoterminowej niezawodności kondensatorów „Brown Rubicon ZL” użytych w DB-serii.
• Porównanie efektywności modernizacji na Si477x vs. oryginalna głowica po rekapingu.
• Wpływ zakłóceń PLC (G.hn) na czułość tunera klasycznego vs. SDR.

Krótkie podsumowanie

Brak strojenia w Sony STR-DB1080 zazwyczaj wynika ze: (1) niedziałającej anteny, (2) błędnych ustawień/zakłóceń, (3) degradacji zasilania modułu RF i PLL. Zacznij od prostej diagnostyki – nowa antena, reset, ręczne strojenie. Jeśli objawy nie ustąpią, sprawdź napięcia +5 V/+9 V/+30 V, popraw luty lub wymień kondensatory w sekcji tunera. W razie braku efektu konieczna może być wymiana głowicy RF lub konsultacja z serwisem. Dzięki systematycznemu podejściu większość egzemplarzy da się przywrócić do pełnej sprawności przy relatywnie niewielkim nakładzie.