Sprzęgło glebogryzarki Lombardini 250 – typy, regulacja, części Fiat 126p, objawy usterek

Pytanie

sprzęgło glebogryzarki lombardyni 250

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• W większości glebogryzarek/ciągników jednoosiowych z silnikiem Lombardini 250 (seria LA/LD/3LD) stosuje się suche, jednotarczowe sprzęgło cierne o średnicy 155-165 mm – najczęściej wykorzystujące elementy z samochodu Fiat 126p.
• Do prawidłowej pracy kluczowe są: odpowiednia grubość okładzin (≥ 2 mm), sprężyna talerzowa bez pęknięć, łożysko wyciskowe w dobrym stanie i poprawnie ustawiony luz na dźwigni (ok. 10-20 mm jałowego skoku).
• Części zamienne (tarcza, docisk, łożysko) są wciąż dostępne jako zestawy „sprzęgło Dzik/Lombardini” na polskich platformach (np. Allegro) lub w hurtowniach części rolniczych.

Szczegółowa analiza problemu

1. Konstrukcja i warianty

1.1 Standardowa konwersja „Dzik + Lombardini 250”
• Kołnierz adaptacyjny łączy blok silnika z polską skrzynią biegów.
• Na stożku wału korbowego osadza się koło zamachowe-adapter, do którego przykręcany jest docisk sprzęgła (typ Fiata 126p).
• Piasta tarczy (16-zębowy wieloklin 20 × 17 mm) wchodzi na wałek sprzęgłowy skrzyni.

1.2 Wersje fabryczne włoskich glebogryzarek BCS/Bertolini na Lombardini 3LD-250
• Stosują kompaktowy moduł sprzęgła odśrodkowego (eng. clutch drum) – uruchamia się samoistnie przy 2200-2400 rpm.
• Części są dostępne w katalogach BCS pod numerami zaczynającymi się od „630-5…”.

1.3 Różnice praktyczne
• Jeśli Twoja maszyna ma linkę i dźwignię sprzęgła – najpewniej jest to wariant suchy, jednotarczowy (Fiat 126p).
• Jeżeli nie ma linki, lecz sprzęgło łączy się samo wraz z obrotami silnika – to sprzęgło odśrodkowe i procedura serwisowa jest inna (wymiana szczęk i sprężyn).

2. Typowe usterki – objawy i przyczyny

3. Procedura serwisowa (wariant tarcza Fiat 126p)

1. Rozłącz akumulator/świecę.
2. Zdemontuj osłony, odłącz linkę i przewody.
3. Oddziel silnik od skrzyni (tzw. „rozpołowienie”) – konieczne do wyjęcia tarczy.
4. Odkręcaj docisk stopniowo „na krzyż”, aby nie skrzywić sprężyny.
5. Dokonaj pomiarów:
   • grubość tarczy ≥ 6,5 mm (nowa 7,3 mm),
   • bicie tarczy ≤ 0,3 mm,
   • wysokość listków sprężyny talerzowej jednakowa (±0,2 mm).
6. Wymień profilaktycznie uszczelniacze wału korbowego i wałka sprzęgłowego – to najczęstsze źródło oleju na tarczy.
7. Montaż w odwrotnej kolejności; tarczę wycentruj trzpieniem Ø20 mm; moment dokręcenia śrub docisku 18-22 Nm.

4. Regulacja

• Luz na końcu dźwigni sprzęgła: 10-20 mm (lub 2-3 mm przy łożysku wyciskowym).
• Po wymianie części przez pierwsze 2-3 h pracy wykonuj „docieranie” – krótkie cykle załączania pod umiarkowanym obciążeniem.

Aktualne informacje i trendy

• Części do „sprzęgło Dzik/Lombardini” wciąż pojawiają się na Allegro (cena kompletu 600-800 zł, oferty archiwalne 2022-2024).
• Na rynku UE rośnie dostępność zamienników z kompozytowymi okładzinami bez zawartości metali ciężkich (norma 2023/2055/EU – REACH).
• Coraz popularniejsze są gotowe zestawy „plug&play” z już wycentrowaną tarczą i dociskiem, co skraca czas montażu w małych warsztatach.

Wspierające wyjaśnienia i detale

• Dlaczego Fiata 126p? Średnica 160 mm i wieloklin 20 × 17 mm idealnie pasują do wałka skrzyni Dzika; repliki są tanie i łatwe do regeneracji.
• Sprzęgło odśrodkowe (BCS, Benassi) nie wymaga linki – zużywają się w nim szczęki pokryte okładziną aramidową; wymiana co 300-400 h.

Aspekty etyczne i prawne

• Wymieniając okładziny unikaj azbestowych zamienników – w Polsce zakazane (Dz.U. 2002 nr 70 poz. 659).
• Stosuj elementy z homologacją CE lub certyfikatem PN-ISO 9001, aby nie stracić ubezpieczenia OC gospodarstwa rolnego.

Praktyczne wskazówki

• Jeśli nie możesz zdobyć nowej tarczy, oddaj starą do zakładu regeneracji (koszt 120-160 zł).
• Zawsze oznacz wzajemne położenie docisku i koła zamachowego przed demontażem – unikniesz problemu z niewyważeniem.
• Przy składaniu użyj smaru MoS₂ tylko na wieloklinie; żadnego smaru na powierzchniach ciernych!

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• Nie wszystkie silniki „250” są identyczne (LA, LD, 3LD). Średnice wału i gwinty mogą się różnić – przed zamówieniem części zweryfikuj numer silnika z tabliczki.
• Jeśli Twoja maszyna była przerabiana przez poprzedniego właściciela, układ sprzęgła może okazać się nietypową hybrydą – konieczna weryfikacja wymiarów „na stole”.

Sugestie dalszych badań

• Sprawdź stan gumowych tulei mocujących silnik; nadmierne wibracje skracają żywotność sprzęgła.
• Zmierz temperaturę pracy sprzęgła po 30 min orki – przekroczenie 120 °C wskazuje na poślizg lub zbyt mały docisk.
• Rozważ modernizację do sprzęgła odśrodkowego, jeżeli maszyna pracuje głównie z frezem glebowym bez częstej zmiany biegów – poprawia to ergonomię.

Krótkie podsumowanie

Sprzęgło w glebogryzarce z silnikiem Lombardini 250 to najczęściej sucha, jednotarczowa konstrukcja kompatybilna z podzespołami Fiata 126p. Kluczem do niezawodności jest:

1. prawidłowa identyfikacja wariantu,
2. regularna regulacja luzu,
3. wymiana zużytych okładzin lub kompletnego zestawu w razie ślizgania,
4. stosowanie części zgodnych z aktualnymi normami.
   Dzięki temu nawet 40-letni „Dzik” z silnikiem Lombardini może nadal pracować bezawaryjnie przez kolejne sezony.