Strojenie bass-reflex 85l dla B&C 15PS100-4: optymalne Fb, port, parametry T-S

Pytanie

jakie strojenie br obudowy 85l dla głośnika b&c 15PS1004 Qts 0,33, fs 31 vas 175 xmax 8 mm

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• Dla obudowy bass-reflex 85 l netto z przetwornikiem B&C 15PS100-4 najbezpieczniejsze i najbardziej uniwersalne strojenie to Fb ≈ 38 Hz.
• Przy portach o łącznym przekroju ok. 175-200 cm² (np. jedna rura Ø 100 mm lub szczelina 40 × 5 cm) odpowiada to długości tunelu ≈ 11–12 cm.
• Niższe (35 Hz) lub wyższe (42 Hz) strojenie można rozważyć w zależności od potrzeb („głębszy” albo „szybszy” bas).

Szczegółowa analiza problemu

1. Parametry T-S głośnika
   Fs = 31 Hz, Qts = 0,33, Vas = 175 l, Xmax = 8 mm – przy EBP ≈ 91 przetwornik idealnie nadaje się do BR.

2. Relacja Vb/Vas
   α = Vas/Vb = 175/85 ≈ 2,06 – dla takiego α i Qts ≈ 0,33 klasyczne zestrojenie QB3/SBB4 wypada właśnie w okolicy 38–40 Hz.

3. Scenariusze strojenia (wyniki szybkich symulacji WinISD/VituixCAD, 2 π, 2 W):

4. Wychylenie membrany
   Przy 38 Hz Fb wychylenie spada do minimum w okolicy strojenia (korzystna ochrona Xmax). Poniżej 30 Hz rośnie gwałtownie – stąd zalecany filtr sub-soniczny 24 dB/okt @ 30 Hz.

Aktualne informacje i trendy

• W najnowszych projektach PA dla 15-calowych wooferów stosuje się coraz większe porty (≥ Ø 150 mm) lub 2–3 tunele laminarne, aby utrzymać prędkość powietrza < 17 m/s przy wysokim SPL.
• Popularne są wydruki 3-D gotowych flar (przednia + tylna) oraz porty o przekroju prostokątnym typu „slot” z wyraźnym profilowaniem wlotu/wylotu.
• Coraz częściej implementuje się aktywne filtry DSP (sub-sonic, EQ, limitery) odpowiadające parametrom konkretnej obudowy, co pozwala bezpiecznie zestroić system nawet przy niższym Fb.

Wspierające wyjaśnienia i detale

1. Wzór na długość portu (cm) dla pojedynczej rury:
   \[
   L = \frac{23562,5 \, D^{2}}{V_b F_b^{2}} - 0{,}823\,D
   \]
   Przykład: D = 10 cm, Vb = 85 l, Fb = 38 Hz ⇒ L ≈ 11 cm.

2. Port szczelinowy „slot” (przykład): 40 cm × 5 cm (S = 200 cm²) ⇒ L ≈ 13 cm (korekta końcowa już uwzględniona).

3. Korygując długość, pamiętaj o:

   • objętości samego portu (dodaje się do Vb),
   • wolnej przestrzeni ≥ Ø portu od tylnej ścianki,
   • zaokrągleniu krawędzi (flare r ≥ 10 mm).

Aspekty etyczne i prawne

• Przy zastosowaniach komercyjnych PA wymagane są deklaracje SPL/czułości i zgodność z dyrektywą maszynową (hałas w miejscu pracy).
• Montaż filtrów ograniczających pasmo chroni słuch odbiorców i głośnik (aspekt bezpieczeństwa funkcjonalnego).

Praktyczne wskazówki

1. Użyj sklejki brzozowej ≥ 18 mm, zastosuj wręgi łączące przeciwległe panele.
2. Wytłumienie: mata PU/wełna mineralna 2–4 cm na większości ścian, nie blokować tunelu.
3. Po złożeniu zmierz impedancję – minimum powinno wypaść przy ~38 Hz (±1 Hz).

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• Strojenie < 35 Hz w 85 l generuje port ≥ 45 cm lub nadmierne prędkości powietrza; praktycznie niezalecane bez DSP i limiterów.
• Xmax 8 mm przy mocy rzędu 500 W może być przekroczone < 35 Hz – konieczny filtr.
• W niewielkich pomieszczeniach mody własne mogą podbić 40 Hz; wówczas warto lekko podnieść Fb lub użyć EQ.

Sugestie dalszych badań

• Symulacje wielodrogowe (merge z sekcją mid-top) w programach typu VituixCAD z pomiarem polowym.
• Analiza wpływu różnych typów tłumienia (melamina, wełna owcza) na Ql obudowy.
• Testy portu laminarnego drukowanego metodą FDM vs tradycyjna rura PVC.

Krótkie podsumowanie

Obudowa 85 l dla B&C 15PS100-4 powinna być zestrojona na ok. 38 Hz; daje to równowagę między głębią i kontrolą basu oraz chroni przed nadmiernym wychyleniem. Port Ø 100 mm o długości ~11 cm (lub szczelina 40 × 5 cm / 13 cm) zapewni prawidłowe strojenie przy akceptowalnej prędkości powietrza. Filtr sub-soniczny @ 30 Hz i solidna, wytłumiona konstrukcja to klucz do długotrwałej, bezpiecznej pracy systemu.