Stycznik AC‑7b do pompy obiegowej – sterowanie sygnałem bezpotencjałowym, suchym stykiem

Pytanie

jakim stycznikiem włączyć pompę obiegową mając tylko sygnał bezpotencjałowy, suchy, beznapięciałowy

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• Użyj stycznika (modułowego instalacyjnego) z torami mocy dobranymi do pompy i cewką zasilaną z zewnętrznego źródła, a suchy styk wykorzystaj tylko do podania tego zasilania na cewkę.
• Najczęściej sprawdza się: modułowy 2‑biegunowy AC‑7b 20–25 A (dla 1‑fazowej pompy 230 V), cewka 230 V AC lub 24 V DC – zależnie od tego, jakie napięcie możesz bezpiecznie puścić przez suchy kontakt.

Kluczowe punkty:

• Suchy kontakt nie „daje” napięcia – jedynie zwiera obwód. Musisz doprowadzić zewnętrzne zasilanie do cewki stycznika.
• Jeżeli styk sterownika dopuszcza tylko SELV (np. 24 V), zastosuj cewkę 24 V DC i mały zasilacz 24 V; jeżeli dopuszcza 230 V – możesz użyć cewki 230 V AC.
• Dla małych pomp (np. 40–100 W ECM) wystarczy przekaźnik instalacyjny 16–20 A, ale dla uniwersalności i trwałości polecam stycznik AC‑7b.

Szczegółowa analiza problemu

• Czym jest „suchy/bezpotencjałowy” sygnał: to para styków COM/NO (ew. NC), bez własnego zasilania. Aby uruchomić cewkę, jeden zacisk podajesz z zasilacza (230 V lub 24 V), a drugi ze styku wyjściowego wraca na A1/A2 cewki.
• Dobór toru mocy:
  • Charakter obciążenia: pompa to obciążenie indukcyjne (silnik lub elektronika ECM z prostownikiem). W instalacjach domowych używamy styczników modułowych wg EN 61095 – kategoria AC‑7b (obciążenia indukcyjne, silniki). W przemyśle odpowiednik to AC‑3 (IEC 60947‑4‑1).
  • Prąd i zapas: dla typowej pompy 230 V pobór 0,2–1,0 A; przyjmij zapas 4–6× na prądy rozruchowe i przepięcia – stąd praktyczny wybór 16–25 A AC‑7b (mechanicznie i elektrycznie „niezniszczalny” w tej aplikacji).
  • Liczba biegunów: zalecam 2P (odcinanie L i N) dla pełnego rozłączenia. PE zawsze na stałe.
• Dobór cewki:
  • 230 V AC: najprościej (bez zasilacza), ale tylko jeśli suchy kontakt jest dopuszczony do przełączania 230 V (sprawdź w instrukcji: „max switching voltage/current”). Dodaj tłumik RC (snubber) na cewce – wydłuży życie styków sterujących.
  • 24 V DC: najbezpieczniejszy dla elektroniki sterującej (SELV). Wymaga małego zasilacza 24 V DC i diody „flyback” równolegle do cewki (tłumienie przepięć).
  • Pobór mocy cewki: upewnij się, że źródło (zasilacz lub obwód 230 V przez styk) wytrzyma typowe 2–5 VA (AC) lub 0,5–2 W (DC).
• Alternatywa – przekaźnik instalacyjny:
  • Dla małych pomp ECM 5–60 W wystarczy przekaźnik 16–20 A z odpowiednią kategorią (AC‑7b/AC‑15). Jest cichszy i tańszy.
• Alternatywa – SSR (przekaźnik półprzewodnikowy):
  • Możliwe, ale pamiętaj o prądzie upływu (pompa może „mrugać”), doborze triaka (indukcyjne), snubberze i warystorze. Najczęściej mechaniczny stycznik/przekaźnik jest prostszy i pewniejszy.

Przykładowe klasy rozwiązań (serie popularnych producentów – wybór wg dostępności):

• Stycznik modułowy AC‑7b 20–25 A, cewka 230 V AC lub 24 V DC (np. serie iCT/ESB/ES..., ESC/EMC, CM/MC).
• Mały stycznik przemysłowy AC‑3 9 A (np. 3RT20/LC1D09) – do 1‑fazowych obciążeń też się sprawdzi.
• Przekaźnik instalacyjny 16–20 A w podstawce, z cewką 230 V AC lub 24 V DC (serie R15/22/38 itp.).

Schemat połączeń – opis słowny:

• Wariant 230 V na cewce: L230 → suchy styk (COM/NO) → A1 cewki; A2 → N. Tory mocy: L230 → wejście stycznika → wyjście → L pompy; N230 → N pompy; PE → obudowa pompy.
• Wariant 24 V DC na cewce: +24 V → suchy styk → A1; A2 → 0 V. Na cewce dioda równoległa. Tory mocy jak wyżej.

Aktualne informacje i trendy

• Nowoczesne pompy ECM mają niski pobór mocy (często 5–60 W) i wrażliwą elektronikę wejściową – przekaźnik/stycznik z kategorią AC‑7b i eliminacją przepięć (snubber/warystor) znacząco podnosi niezawodność.
• Coraz częściej sterowniki HVAC udostępniają wyjścia „dry contact” o ograniczeniach: tylko SELV 24 V, prąd np. do 1 A/30 V. W takich przypadkach standardem jest interfejs 24 V DC + cewka 24 V DC.

Wspierające wyjaśnienia i detale

• Dlaczego AC‑7b/AC‑3? Kategorie te uwzględniają zjawiska przy rozruchu i wyłączaniu obciążeń indukcyjnych (łuk elektryczny, większe I²t), co wydłuża żywotność styków.
• Tłumienie przepięć:
  • Cewka AC: snubber RC 100 nF/100 Ω (klasa X2 + rezystor 0,5 W) lub warystor 275 VAC.
  • Cewka DC: dioda równoległa (np. 1N4007), ewentualnie RC/TVS dla szybszego opadania.
• Zasilacz 24 V DC: do cewki wystarcza 0,5–1 A; wybierz z wyjściem SELV i odpowiednim odseparowaniem.

Aspekty etyczne i prawne

• Zgodność i bezpieczeństwo:
  • Utrzymuj separację SELV od 230 V (osłony, odstępy, prowadzenie przewodów).
  • Stosuj zabezpieczenia nadprądowe (MCB) dobrane do przewodów i pompy; zalecany wyłącznik różnicowoprądowy (RCD/GFCI) w obwodzie gniazd/urządzeń.
  • Normy: IEC/EN 61095 (styczniki modułowe), IEC 60947‑4‑1 (styczniki mocy), oznaczenia CE/UL. W USA zgodność z NEC/NFPA 70; w UE – z odpowiednimi PN‑EN.

Praktyczne wskazówki

• Jeżeli nie masz pewności, czy suchy styk wolno obciążyć 230 V – traktuj go jako SELV i użyj cewki 24 V + zasilacz.
• Dobierz 2‑biegunowy stycznik – po wyłączeniu pompa jest całkowicie odłączona (przy ECM bywa to zaletą).
• Dodaj etykiety obwodów i testuj: po zwarciu styku na cewce powinno pojawić się pełne napięcie; styki mocy mają spaść do <0,1 Ω.
• Rozważ automat anty‑stop (okresowe „przebijanie” pompy poza sezonem) – wiele pomp ECM ma to wbudowane, jeśli jednak odcinasz zasilanie stycznikiem, funkcja nie zadziała.

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• Przekaźniki interfejsowe 16 A często mają 16 A w AC‑1 (rezystancyjnie); dla silników ich trwałość może być mniejsza – stąd rekomendacja AC‑7b/AC‑3.
• SSR mają prąd upływu i nagrzewają się – przy małych pompach mogą powodować „duchy”. Mechaniczny stycznik jest zwykle bezproblemowy.

Sugestie dalszych badań

• Sprawdź tabliczkę znamionową pompy (prąd/moc, cos φ).
• Sprawdź w instrukcji sterownika parametry i kategorię suchego styku (max V/A, SELV czy dopuszczalne 230 V).
• Jeśli to system automatyki, rozważ moduł wyjść przekaźnikowych producenta sterownika – by zachować gwarancję i kompatybilność EMC.

Krótkie podsumowanie

• Najprostszy i trwały wybór: stycznik modułowy 2P, kategoria AC‑7b 20–25 A; cewka 230 V AC, o ile suchy styk może przełączać 230 V – w przeciwnym razie cewka 24 V DC + zasilacz 24 V i dioda na cewce.
• Suchy styk służy tylko do „podania” zasilania na cewkę; tory mocy stycznika przełączają zasilanie pompy.
• Zastosuj tłumienie przepięć i właściwe zabezpieczenia – to klucz do długowieczności układu.

Jeśli podasz: napięcie i prąd pompy, oraz parametry (V/A) suchego styku sterownika, wskażę konkretny typ/rozmiar stycznika i schemat połączeń krok po kroku.

Pytanie

Pompa obiegowa ROHTENBACH RH 25-60/180, jaki stycznik z suchym sterowaniem i schemat połaczenia

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• Wybierz stycznik modułowy 2-biegunowy (2P) w kategorii AC‑7b, 16–25 A, z cewką 230 V AC albo 24 V DC (w zależności od tego, co może przełączyć Twój „suchy styk”).
• Dla większości instalacji: 2P 20–25 A AC‑7b z cewką 230 V AC.
• Gdy suchy styk dopuszcza tylko niskie napięcie (SELV): 2P 20–25 A AC‑7b z cewką 24 V DC + mały zasilacz 24 V DC i dioda przy cewce.
• Schematy dwóch wariantów (230 V AC i 24 V DC) znajdziesz poniżej.

Kluczowe punkty:

• Pompa Röhtenbach RH 25‑60/180: 230 V AC, 3‑biegowa, moc ok. 46–93 W (I≈0,2–0,4 A), obciążenie indukcyjne.
• Kategoria AC‑7b i 2 bieguny (L i N/L2) zapewniają trwałość i pełną separację.
• Zabezpieczenia: MCB B6–B10 A, RCD 30 mA; tłumik przepięć na cewce (RC dla AC lub dioda dla DC).

Szczegółowa analiza problemu

• Parametry obciążenia: pompa jednofazowa 230 V/50 Hz, 46–93 W. Prąd roboczy rzędu 0,2–0,4 A; prąd rozruchowy typowo 2–3× In przez ułamki sekundy. To obciążenie indukcyjne – dobieramy stycznik wg kategorii AC‑7b (instalacje budynkowe, silniki jednofazowe).
• Dobór prądowy stycznika: nawet 10 A wystarczyłoby elektrycznie, ale praktycznie stosuje się 16–25 A AC‑7b (duży zapas na rozruch i żywotność styków, szeroka dostępność).
• Liczba torów: 2P (2×NO) – rozłącza oba przewody robocze. W instalacjach 230 V TN‑S/TN‑C‑S zapewnia to pełną izolację pompy przy serwisie; w układach dwufazowych 120/240 V (USA) rozłączasz obie żyły nieuziemione.
• Cewka i „suchy styk”: suchy styk to tylko zwieranie/rozwieranie (bez własnego zasilania).
  • Jeśli jego izolacja i parametry dopuszczają 230 V AC (często 230 V/1–2 A): wygodna cewka 230 V AC (pobór ok. 2–5 VA).
  • Jeśli wyjście sterownika dopuszcza wyłącznie SELV (np. 24 V DC/≤1 A): użyj cewki 24 V DC i zasilacza 24 V DC.
• Ochrona EMC i żywotność styków sterujących:
  • Cewka AC: RC snubber (np. 100 nF/275 V AC klasy X2 + 100 Ω/0,5 W) równolegle do A1–A2 lub warystor 275 VAC.
  • Cewka DC: dioda 1N400x równolegle (katoda do +A1, anoda do A2).
• Dlaczego nie SSR: półprzewodnikowy przekaźnik ma prąd upływu i bywa wrażliwy na indukcyjne obciążenia – może powodować „ćwierkanie”/żarzenie i niepewne wyłączenia. Mechaniczny stycznik jest właściwszy.

Praktyczne modele (przykłady równoważne – wybierz to, co dostępne lokalnie):

• 230 V AC cewka: Schneider iCT 20–25 A 2P AC‑7b, ABB ESB 20 A 2NO 230 V, Hager ESC225 25 A 2NO, Eaton Z‑SCH230/25‑20, Finder 22.32 2×NO 20 A 230 V AC.
• 24 V DC cewka: te same serie, ale wariant z cewką 24 V DC (np. iCT 24 V DC, ESB…‑24DC, Finder 22.32‑24VDC).

Aktualne informacje i trendy

• Coraz częściej stosuje się pompy elektroniczne (ECM) o zmiennej prędkości; zwykle wymagają stałego zasilania i sterowania sygnałem (PWM/0–10 V) zamiast twardego przełączania mocy stycznikiem. W Twoim modelu (tradycyjny 3‑bieg) stycznik jest właściwym i prostym rozwiązaniem.
• W rozdzielnicach domowych popularne są wąskie styczniki modułowe 1–2M o cichych cewkach, z gotowymi tłumikami przepięć w akcesoriach.

Wspierające wyjaśnienia i detale

• Obliczenie prądu: I ≈ P/(U·cosφ). Dla 93 W, U=230 V, przy cosφ≈0,7: I≈0,58 A; realnie producenci podają 0,2–0,4 A na biegach I–III (różnice wynikają z konstrukcji mokrobieżnej i charakterystyki).
• Kategoria AC‑7b vs AC‑1: AC‑7b jest przewidziana dla obciążeń indukcyjnych (silniki małej mocy) – gwarantuje większą trwałość niż AC‑1 (rezystancyjne).
• 2P vs 1P: odłączanie obu przewodów minimalizuje ryzyko niebezpiecznych napięć szczątkowych i ułatwia serwis.

Aspekty etyczne i prawne

• Prace przy 230/240 V wykonuje osoba z uprawnieniami; odłącz zasilanie, sprawdź brak napięcia.
• Zastosuj zabezpieczenia wymagane przez lokalne przepisy (w USA: NEC; w UE: PN‑HD 60364/IEC 60364).
• Obwody SELV (24 V DC) prowadź oddzielnie od 230 V; zachowaj odstępy izolacyjne i opis przewodów.

Praktyczne wskazówki

• Zabezpieczenia: wyłącznik nadprądowy B6–B10 A (jeśli wyzwala przy starcie – rozważ C6), RCD 30 mA na obwodzie.
• Przewody: moc i cewka 1,5 mm² (min. 0,75 mm² dla sterowania); PE zawsze bezpośrednio do korpusu pompy.
• Oznaczenia zacisków stycznika: tory mocy zwykle 1‑2 i 3‑4 (wejście‑wyjście), cewka A1/A2.
• Opcjonalnie: warystor 275 VAC równolegle do styków mocy – ogranicza przepięcia łączeniowe w instalacjach z długimi przewodami.

Schemat połączenia – wariant A (cewka 230 V AC)

Założenie: suchy styk sterownika dopuszcza 230 V AC.

Obwód mocy:

• L zasilania → zacisk 1 stycznika
• N zasilania → zacisk 3 stycznika
• Z zacisków 2 (L) i 4 (N) → do pompy L i N
• PE z szyny ochronnej → PE pompy (bezpośrednio)

Obwód sterowania:

• L (230 V) → COM „suchego styku” sterownika → NO → A1
• N (230 V) → A2
• RC snubber równolegle A1–A2

Schemat ASCII:
[230 V] L ──[MCB]───┬─────(1 stycznik 2P)─────(2)─── L pompy
│
└─→ COM suchego styku → NO → A1 (cewka)
[230 V] N ──────────┬─────(3 stycznik 2P)─────(4)─── N pompy
└───────────────────────────────→ A2 (cewka)
PE ─────────────────────────────────────────────────→ PE pompy

Schemat połączenia – wariant B (cewka 24 V DC, SELV)

Założenie: suchy styk nie dopuszcza 230 V.

Obwód mocy: identyczny jak w wariancie A.

Obwód sterowania:

• +24 V DC (zasilacz SELV) → COM „suchego styku” → NO → A1
• 0 V DC → A2
• Dioda 1N4007 równolegle do A1–A2 (katoda na A1)

Schemat ASCII:
+24 V ──→ COM suchego styku → NO → A1
0 V ─────────────────────────────→ A2
[A1–A2]: dioda 1N4007 (|<| katoda na A1)

L ──[MCB]──(1) stycznik 2P ──(2)── L pompy
N ─────────(3) stycznik 2P ──(4)── N pompy
PE ───────────────────────────────→ PE pompy

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• Oznaczenia zacisków mogą różnić się między producentami (czasem L/T, 11‑14 itd.). Zawsze weryfikuj schemat na obudowie stycznika.
• Niektóre termostaty/sterowniki mają bardzo małe przekaźniki – jeśli producent nie podaje 230 V na wyjściu bezpotencjałowym, stosuj wariant 24 V DC.
• Jeśli pompa jest załączana często (kilkadziesiąt cykli/dobę), priorytetem jest kategoria AC‑7b i tłumienie przepięć cewki.

Sugestie dalszych badań

• Instrukcja Twojego sterownika: maksymalne napięcie i prąd „suchego styku”.
• Karta katalogowa wybranego stycznika: prąd AC‑7b, pobór cewki, dostępne akcesoria (tłumiki).
• Jeżeli planujesz modernizację instalacji C.O., rozważ wysokosprawną pompę elektroniczną i sterowanie modulacyjne.

Krótkie podsumowanie

Dla pompy Röhtenbach RH 25‑60/180 zastosuj modułowy stycznik 2P AC‑7b 16–25 A. Jeśli „suchy styk” może przełączyć 230 V – wybierz cewkę 230 V AC i podaj na A1 przez ten styk. Jeśli nie – wybierz cewkę 24 V DC, zasilacz 24 V i diodę przy cewce. Zabezpiecz obwód MCB B6–B10 A i RCD 30 mA, dodaj tłumik przepięć. Jeśli podasz model sterownika i jego parametry wyjścia, dobiorę dokładny wariant (producent/oznaczenie) i doprecyzuję zaciski według konkretnego stycznika.