Tevion LCD 2207 – gaśnie podczas pracy, przyczyny: kondensatory, inwerter, CCFL, 3,3V

Pytanie

Dlaczego monitor Tevion LCD 2207 gaśnie podczas używania

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• Monitor Tevion LCD 2207 najczęściej gaśnie, ponieważ w jego zasilaczu/inwerterze wysychają kondensatory elektrolityczne lub przegrzewa się układ 3,3 V zasilający płytę główną i podświetlenie; zabezpieczenie OVP/OTP wyłącza wtedy całość.
• Rzadziej przyczyną jest zużycie lamp CCFL lub zimne luty na płytkach.

Kluczowe punkty
• Sprawdź, czy znika tylko podświetlenie (test latarki) czy cały monitor (gaśnie dioda).
• Skontroluj kondensatory, szczególnie na linii 12 V/5 V i przy inwerterze; wymień spuchnięte/wyciekające elementy.
• Zmierz temperaturę i napięcie stabilizatora 3,3 V – przegrzanie lub spadek napięcia <3,1 V wyzwala wyłączenie.

Szczegółowa analiza problemu

1. Klasyfikacja objawów
   a) Ekran czarny, dioda świeci → podświetlenie (CCFL/inwerter).
   b) Ekran czarny, dioda nie świeci → zasilacz główny lub zwarcie 3,3 V.
   c) Jasny błysk/biały ekran i „pstryk” → zwarcie HV w inwerterze lub eksplozja kondensatora.

2. Zasilacz impulsowy (SMPS)
   • Typowa topologia fly-back; kluczuje tranzystor MOSFET sterowany scalakiem z TL431 + opto.
   • Kondensatory 470 µF/25 V, 1000 µF/16 V, 47 µF/50 V – po kilku latach ESR rośnie 5-20×.
   • Objawy: wyłączenie po 15-30 min, brak standby, czasem restart pętli (klikanie).
   • Diagnostyka: pomiar ESR (<0,1 Ω dla 1000 µF/16 V). Napięcia 5 V, 12 V muszą utrzymywać ±5 %.

3. Stabilizator 3,3 V na mainboard (zgł. RepData 2012)
   • AMS/LM1117-3.3 lub liniowy LDO SOT-223. Pobór ok. 800 mA.
   • Przegrzanie >125 °C powoduje SHUT-DOWN. Powód: zwarcie na linii 3,3 V (chip scaler/T-CON) lub słabe chłodzenie.
   • Test: termopara/FREEZE-spray – schłodzenie wydłuża czas pracy? → sprawdź kondensatory filtrujące 22-100 µF/6,3 V przy 3,3 V oraz układ AS15-F/T-CON (częsta usterka).

4. Podświetlenie CCFL / inwerter
   • Typowy objaw „2 s to black” – lampy startują, po 2-5 s gaśnie, dioda świeci.
   • Przy zużytych lampach prąd katod spada, układ OCP/O​VP inwertera odcina HV.
   • Diagnostyka: test lamp w innym inwerterze, pomiar prądu ~6-8 mA RMS, wizualny różowy błysk przy starcie.
   • Naprawa: wymiana lamp lub konwersja LED (taśmy LED+sterownik 12 V).

5. Zimne luty / korozja
   • Najczęściej przy trafkach HV, gniazdach lamp, radiatorach MOSFET-ów.
   • Objaw: wyłączenia losowe po uderzeniu/poruszeniu obudową.
   • Rozwiązanie: przelutowanie Sn-Pb, ewent. podgrzanie hot-air 250 °C.

6. Modelowe procedury testowe
   • Test latarki, pomiar wszystkich szyn (5 V, 12 V, 3,3 V, Vlogic ~12-15 V).
   • Próba pracy zewnętrznym zasilaczem 12 V (jeśli płyta przewiduje) – odcina wpływ SMPS.
   • Kamera termowizyjna / freeze-spray – lokalizacja punktów 100 °C+.

Teoretyczne podstawy
SMPS z zabezpieczeniem OVP/OTP reaguje na:
\[ V{OUT} > V{REF} \times (1 + R_2/R1) \]
\[ T{j} > T_{SHUT} \approx 150^\circ\text{C} \]

Aktualne informacje i trendy

• Zamienniki CCFL→LED: gotowe listwy 22″ 470 mm z driverem 9-24 V, poprawiają jasność i zmniejszają zużycie o ~30 %.
• Kondensatory polimerowe 105 °C Low-ESR wyparły klasyczne elektrolity – dłuższa żywotność.
• Coraz częściej, zamiast naprawy, stosuje się modułowy zasilacz MEAN WELL 12 V + inwerter LED – uproszczenie wnętrza.

Wspierające wyjaśnienia i detale

Przykład: spuchnięty 1000 µF/16 V (ESR 4 Ω) przy obciążeniu 1 A daje tętnienie
\[ \Delta V = I \times ESR \approx 1\,\text{A} \times 4\,\Omega = 4\,\text{Vpp} \]
SMPS wykrywa błąd, wyłącza się – ekran gaśnie.

Analogia: kondensator w SMPS to jak zbiornik wyrównawczy w instalacji wodnej; gdy traci objętość, ciśnienie pulsuje i odcina pompę zabezpieczającą.

Aspekty etyczne i prawne

• Lampy CCFL zawierają rtęć – wymiana wymaga selektywnej utylizacji (Dyrektywa RoHS, WEEE).
• Praca przy HV (700-1500 V AC) – obowiązek rozładowania kondensatorów, stosowanie rękawic ESD.
• Serwisowanie własne → utrata gwarancji, lecz sprzęt jest dawno po gwarancji; trzeba jednak poinformować użytkownika o ryzyku porażenia.

Praktyczne wskazówki

1. Odłącz zasilanie, odczekaj 30 min.
2. Zdemontuj obudowę – plastikowe zatrzaski, 4-6 śrub.
3. Dokładne czyszczenie sprężonym powietrzem.
4. Wymień wszystkie kondensatory ≥220 µF na Low-ESR 105 °C; koszt <15 zł.
5. Przed pierwszym uruchomieniem sprawdź omomierzem brak zwarcia na liniach 12 V, 5 V, 3,3 V.
6. Jeśli lampy CCFL zużyte – rozważ konwersję LED (~60 zł komplet).

Potencjalne wyzwania
• Śruby matrycy gwintowane w plastik – łatwo zerwać.
• Uszkodzenie folii dyfuzyjnych przy wymianie CCFL.
• Ograniczona dostępność oryginalnych traf inwertera – czasem tańsza cała płyta używana (Allegro ~40-70 zł).

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• Gdy uszkodzony jest sam układ scalony skaler/T-CON (pobiera nadmierny prąd z 3,3 V) – naprawa nieopłacalna.
• Po eksplozji kondensatora („knall”) możliwe uszkodzenie ścieżek – konieczny jumper wire.
• Konwersja LED może zmienić charakterystykę jasności (brak pełnego strefowego ściemniania).

Sugestie dalszych badań

• Pomiar prądu na linii 3,3 V oscyloskopem w funkcji czasu (Transient-Recorder) – diagnostyka drop-outów.
• Analiza termiczna w komorze 45 °C – przyspieszone starzenie elementów.
• Porównanie efektywności konwersji LED vs. wymiana lamp CCFL (jasność/luminancja, pobór mocy).

Krótkie podsumowanie

Monitor Tevion LCD 2207 gaśnie, bo układ zabezpieczeń wyłącza zasilanie wskutek:
1) wyschniętych kondensatorów w SMPS lub inwerterze,
2) przegrzewającego się stabilizatora 3,3 V,
3) zużytych lamp CCFL lub zimnych lutów.

Najskuteczniejsze i najtańsze działanie to kompleksowa wymiana kondensatorów Low-ESR 105 °C, kontrola regulatora 3,3 V oraz – w razie potrzeby – regeneracja podświetlenia. Po prawidłowo wykonanej naprawie monitor odzyskuje stabilność pracy na kolejne lata, a koszt rzadko przekracza 50 zł przy samodzielnym serwisie.