Toyota Starlet ep91 jakie są zawory
Kluczowe punkty
• Układ: DOHC, 4 zawory/cyl. • Liczba cylindrów: 4 → 16 zaworów łącznie. • Typy: ssące (większa średnica) i wydechowe (mniejsza, materiał żarowytrzymały). • Regulacja luzu: płytki (shim-over-bucket). • Brak VVT; brak hydraulicznych popychaczy. • Typowe luzy (zimny silnik): ssące 0,15-0,25 mm, wydechowe 0,25-0,35 mm.
Obie jednostki należą do rodziny „E”, dzielą (prawie) identyczną głowicę:
• Głowica aluminiowa, dwa wałki w górze (DOHC).
• 4 zawory na cylinder → lepszy przepływ mieszanki/spalin przy niewielej pojemności.
• Napęd: pasek rozrządu; w 4E-FE konstrukcja bezkolizyjna, w 4E-FTE – półkolizyjna (zalecana ostrożność).
| Cecha | Zawory ssące | Zawory wydechowe | Komentarz praktyczny |
|---|---|---|---|
| Materiał | Stal Cr-Si (wysoka wytrzymałość, niższa temp.) | Stal Cr-Ni-Mn lub stopy niklu (Inconel) | W 4E-FTE opcjonalnie wytrzymalsze wydechowe przy tuningach |
| Średnica grzybka | ≈ 30 mm | ≈ 25 mm | Wartości orientacyjne – różnią się minimalnie w zależności od rocznika |
| Trzonek | Ø5,5 mm, utwardzany | Ø5,5 mm, Stellite-tip | Utwardzenie końcówek przeciw zużyciu |
| Uszczelnienie | Uszczelniacz Viton/fluoro-guma | j.w. | Wymiana przy remoncie głowicy |
| Chłodzenie sodowe | brak w seryjnym EP91 | brak w seryjnym, stosowane w mocnych przeróbkach |
Silniki 4E nie posiadają kompensacji hydraulicznej; luzy należy kontrolować co 40-60 tys. km:
Nominały Toyota (zimny):
• Ssące 0,15-0,25 mm
• Wydechowe 0,25-0,35 mm
Zbyt mały luz → „podparcie” zaworu, wypalenie gniazda.
Zbyt duży luz → klekot, szybsze zużycie krzywek i stempli.
• PCV – odpowietrzenie skrzyni korbowej.
• EGR – recyrkulacja spalin (w wersjach EU/JP z katem).
• IACV (Idle Air Control Valve) – sterowanie biegiem jałowym.
• EVAP purge – odpowietrzanie par paliwa.
Te komponenty bywają mylone z zaworami silnikowymi, ale pełnią inne funkcje mechatroniczne.
• Zamienniki OEM (Toyota, Denso) pozostają dostępne; na rynku pojawiły się wytrzymalsze zestawy Inconel dla projektów turbo >200 KM.
• W branży popularny jest retrofit hydraulicznych popychaczy lub „shim-under-bucket” z silników 1NZ/2NZ, co zmniejsza hałas i ułatwia regulację – wymaga jednak wymiany szklanek.
• Rynek części do EP91 rośnie wśród entuzjastów „JDM Neo-Classic”; dostępne kompletne zestawy głowicy (Valvetrain Overhaul Kits).
• Dlaczego 4 zawory? Większa krawędź przepływu = lepsze napełnienie przy małych denkach tłoka; mniejsza masa pojedynczego zaworu → wyższa prędkość obrotowa bez pływania zaworów.
• Brak VVT w 4E-FE/FTE – stałe fazy rozrządu; ewentualne mody obejmują montaż zmiennych kół z 1NZ-FE (+sterownik aftermarket).
• Modyfikacje zaworów (np. ostre wałki, brak EGR) mogą naruszać normy emisji; w UE demontaż EGR jest nielegalny na drogach publicznych.
• Przy imporcie głowic tuningowych należy upewnić się, że spełniają normę CE/R90 dla części zamiennych if required (rzadko egzekwowane, ale formalnie istnieje).
• Literatura serwisowa Toyoty nie podaje jednoznacznie, czy 4E-FTE jest silnikiem kolizyjnym; praktyka warsztatowa wskazuje, że przy większych tłokach aftermarket ryzyko kolizji rośnie.
• Części OE stają się powoli niedostępne; zamienniki tańsze, ale różna jakość – zalecana kontrola twardości (Rockwell >44 HRC dla wydechowych).
• Analiza przepływów CFD dla alternatywnych kątów zaworowych (porting) – popularny temat w środowisku Starlet Turbo.
• Test długodystansowy głowic 4E z hydraulicznymi popychaczami swapowanymi z 1NZ – wpływ na trwałość przy 8 000 rpm.
• Wpływ dodatku MoS₂ w oleju na zużycie krzywek w 4E-FE.
Toyota Starlet EP91 posiada klasyczny, 16-zaworowy silnik DOHC (4E-FE/FTE): po dwa zawory ssące i wydechowe na cylinder, bez hydraulicznych popychaczy. Regularna kontrola i właściwa regulacja luzu zaworowego są kluczowe dla trwałości jednostki. Przy modyfikacjach (szczególnie turbo) warto rozważyć zawory wydechowe o podwyższonej żarowytrzymałości i upewnić się o zgodności z przepisami emisji.
