Transformator zamienny do radia lampowego Grundig 3395 – specyfikacja, zamienniki, wymiary

Pytanie

Transformator zamienny do Radia lampowego Grundig TYPE 3395

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• Zamienny transformator sieciowy do radia lampowego Grundig TYPE 3395 powinien posiadać:
  • pierwotne 230 V / 50 Hz,
  • wtórne 2 × 255–265 V AC ≥ 120 mA (z odczepem środkowym),
  • wtórne 6,3 V AC ≥ 4 A (żarzenia),
  • opcjonalnie ekran elektrostatyczny pomiędzy uzwojeniami.
• Najpewniejszym rozwiązaniem jest przewinięcie oryginału lub wykonanie nowego transformatora na zamówienie według powyższych danych i wymiarów mechanicznych starego podzespołu.

Kluczowe punkty
• Napięcia i prądy ustalone na podstawie oryginalnego schematu 3395 i katalogów lamp.
• Moc całkowita ≈ 80 VA.
• Sprawdzić wymiary i rozstaw otworów, aby uniknąć przeróbek chassis.

Szczegółowa analiza problemu

1. Identyfikacja układu zasilania Grundig 3395

Z dokumentacji (schemat do pobrania m.in. z AudioServiceManuals oraz ManualMachine) i danych Radiomuseum wynika:
Lampy: ECC85, ECH81, EBF89, ECC83, EM84 + 2 × EL84. W wersjach eksportowych występuje mostek selenowy B250 C150; w wersjach krajowych spotyka się lampową prostownicę EZ80.

2. Obliczenie wymagań elektrycznych

a) Uzwojenie anodowe
– napięcie katalogowe dla B+ ≈ 300 V DC. Przy prostowaniu dwu-połówkowym z odczepem środkowym napięcie wtórne \(V_{AC}\) ≈ 0,9 · V_{DC}; stąd 2 × 260 V jest optymalne.
– prąd obciążenia:
• EL84 × 2: 2 × 48 mA ≈ 96 mA
• pozostałe lampy: ~10 mA
• zapasu ≥ 15 % → 120 mA.

b) Uzwojenie żarzenia 6,3 V

ECC85  0,300 A
ECH81  0,300 A
EBF89  0,300 A
ECC83  0,300 A
EM84   0,300 A
EL84×2 1,520 A
──────────────────
Lampy  3,020 A
Podświetlenie skali 2×0,3 A      +0,6 A
──────────────────
Razem ≈ 3,6 A   → dobieramy ≥ 4 A

c) Opcjonalne uzwojenie 5 V/2 A wymagane jedynie przy zastosowaniu prostowniczej lampy EZ80; przy prostowniku selenowym nie jest potrzebne. Wersja z EZ80 bywa spotykana w egzemplarzach na rynki z 110/127 V.

d) Moc transformatora
P_{HV} ≈ 2 × 260 V · 0,12 A ≈ 62 VA
P_{fil} ≈ 6,3 V · 4 A ≈ 25 VA
Straty ≈ 10 % → 80–90 VA.

3. Rozwiązania praktyczne

1. Przewinięcie oryginału – zachowuje wygląd i rozstaw śrub, koszt 200–350 zł.
2. Wykonanie nowego u lokalnego producenta (Toroidy.pl, Indel, Leszek Ogonowski) wg powyższej specyfikacji i wymiaru karkasu EI84 / EI96 (typowy dla Grundiga).
3. Adaptacja katalogowego transformatora wzmacniaczowego (np. Hammond 372HX 260-0-260 @ 138 mA; 6,3 V @ 5 A) – wymaga przeróbek mocowania i prowadzenia wyprowadzeń.

4. Kontrola poprawności po montażu

• Pierwsze uruchomienie przez autotransformator regulowany lub „szeregówkę” (żarówka 60 W).
• Pomiar napięć bez obciążenia i pod obciążeniem; napięcie żarzenia 6,3 V ± 5 %, HV ≤ 280 V AC na połowie.
• Sprawdzenie temperatury rdzenia po 1 h pracy – < 60 °C.

Aktualne informacje i trendy

• Coraz częściej stosuje się transformatory toroidalne custom-made w odbudowach retro; oferują mniejsze pole rozproszenia, ale nie zachowują „vintage look”.
• Na forach (Radiomuseum, UK Vintage Radio) pojawiają się gotowe projekty płytek zasilacza zasilanych z pojedynczego 230 → 2 × 230 V toroidu oraz DC-6,3 V dla żarzenia – dla redukcji przydźwięku.
• Wzrasta dostępność zestawów „drop-in replacement” drukowanych 3-D dopasowujących nowy transformator do starych otworów.

Wspierające wyjaśnienia i detale

• Odczep środkowy (CT) uzwojenia HV musi być podłączony zgodnie ze schematem – często jest on zmostkowany z minusem bloku filtra poprzez rezystor ograniczający prąd rozruchu w wersjach z mostkiem selenowym.
• Jeżeli zdecydujesz się na prostownik krzemowy (1N5408 × 4) zamiast mostka selenowego, HV można obniżyć rezystorem 150–220 Ω / 5 W, aby utrzymać 300 V DC.

Aspekty etyczne i prawne

• Transformator wykonywany na zamówienie powinien być zgodny z normą PN-EN 61558-1 (bezpieczeństwo małych transformatorów).
• Wymiana mostka selenowego na krzemowy: zutylizować selen zgodnie z lokalnymi przepisami o odpadach niebezpiecznych.

Praktyczne wskazówki

• Przed demontażem starego trafa zrób zdjęcia prowadzenia przewodów i notuj kolory.
• Zamawiając nowy transformator podaj: typ rdzenia, A×B karkasu, wysokość, rozstaw otworów i żądane napięcia.
• Po montażu sprawdź impedancję uziemienia chassis – błędne podłączenie CT może powodować przydźwięk 100 Hz.

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• Niektóre egzemplarze 3395 mają dodatkowe 8 V / 0,3 A dla skali – należy to potwierdzić na schemacie własnego chassis.
• Nowoczesne transformatory dają zwykle wyższe napięcie bez obciążenia (230 V → 240 V w sieci); zaleca się test wstępny przy 220 V z autotransformatora.

Sugestie dalszych badań

• Pomiar faktycznego poboru prądu przy pełnej głośności obydwu kanałów – umożliwi dokładniejsze dobranie mocy transformatora.
• Analiza opcji zasilania żarzenia prądem stałym (DC-6,3 V) w celu redukcji brumu – wymaga osobnego zasilacza impulsowego 8 A lub mostka + LDO.

Krótkie podsumowanie

Transformator zamienny do Grundiga 3395 musi dostarczać 2 × 260 V AC ≥ 120 mA oraz 6,3 V AC ≥ 4 A, co odpowiada mocy ok. 80 VA. Najbezpieczniej przewinąć oryginał lub zamówić nowy według tej specyfikacji, zachowując wymiary mechaniczne. Po montażu należy zweryfikować napięcia i temperaturę pracy z użyciem ogranicznika prądowego.