Transformator lampowy TS 40/25/576 Unitra-Zatra – parametry, uzwojenia, zastosowanie

Pytanie

transformator lampowy ts 40/25/576

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• TS 40/25/576 to klasyczny polski transformator sieciowy (Unitra-Zatra) o mocy 40 VA, przeznaczony do zasilania urządzeń lampowych.
• Uzwojenia wtórne: 2 × 230 V / 45–60 mA (odczep środkowy), 6,3 V / 2 A, 4,0 V / 1 A.
• Uzwojenie pierwotne: 220 V 50 Hz, z odczepem 127 V.

Kluczowe punkty
• Moc: 40 VA • Rdzeń EI, pakiet 25 mm • Wysokie napięcie do zasilania anod, niskie do żarzenia lamp.

Szczegółowa analiza problemu

1. Dekodowanie oznaczenia

TS – Transformator Sieciowy
40 – moc pozorna 40 VA
/25 – wysokość pakietu blach rdzenia 25 mm
/576 – kod wykonania = konkretna kombinacja uzwojeń i zacisków

2. Pełna specyfikacja uzwojeń

* numeracja wyprowadzeń wg dokumentacji Unitra-Zatra.
** 45 mA / gałąź ≈ 90 mA po wyprostowaniu mostkiem z filtrem RC/LC.

3. Teoretyczne podstawy

– 2 × 230 V AC z odczepem środkowym to klasyczne zasilanie prostownika dwupołówkowego w układach SE/PP.
– Uzwojenie 6,3 V musi utrzymywać tolerancję ±10 % – przekroczenie skraca żywotność katod.
– Przy zasilaniu z dzisiejszych 230 V AC napięcia wtórne rosną o ok. 4,5 %.

4. Praktyczne zastosowania

• Wzmacniacze SE na EL84 / 6P14P (~3–5 W) lub PP (~10 W)
• Odbiorniki radiowe 5- i 6-lampowe
• Zasilacze laboratoryjne do testów lamp (~250–300 V DC, 50–80 mA)

Aktualne informacje i trendy

• W serwisach aukcyjnych i na rynku wtórnym TS 40/25/576 wciąż jest poszukiwany do renowacji sprzętu Unitra oraz DIY audio (trend „vintage tube audio”).
• Coraz częściej stosuje się układy „buck-boost” lub autotransformatory 230 → 220 V w celu obniżenia napięcia pierwotnego i wydłużenia żywotności lamp.
• Nowe transformatory o podobnych parametrach oferują producenci Indel, Toroidy.pl, jednak TS 40/25/576 ceniony jest za wysoki współczynnik indukcyjny i solidny rdzeń EI.

Wspierające wyjaśnienia i detale

• Obciążenie 40 VA oznacza, że suma iloczynów napięcie × prąd wszystkich uzwojeń nie powinna przekraczać 40.
• Po wyprostowaniu 2 × 230 V i zastosowaniu filtru LC otrzymujemy ok. 310–320 V DC pod obciążeniem 60 mA.
• Dla 6,3 V/2 A można równolegle zasilać np. 2 × EL84 + 1 × ECC83 (pobór 1,56 A).

Aspekty etyczne i prawne

• Napięcia ≥300 V DC są śmiertelnie niebezpieczne – konieczne stosowanie osłon, wyłączników sieciowych i bezpieczników (sek. 100 mA T, prim. 200–250 mA T).
• Stare transformatory mogą mieć degradowaną izolację; obowiązuje pomiar rezystancji izolacji (>50 MΩ) przed uruchomieniem.
• W większości krajów UE samodzielna produkcja lub dystrybucja urządzeń sieciowych wymaga zgodności z LVD 2014/35/EU i normą PN-EN 61558.

Praktyczne wskazówki

1. Test wstępny transformatora przez żarówkę 40 W w szereg.
2. Jeśli napięcie żarzenia przekracza 6,9 V, dodać rezystor 0,22–0,33 Ω/5 W lub transformator „bucking” 12 V/2 A.
3. Zawsze łączyć odczep środkowy uzwojenia wysokonapięciowego z masą chassis (punkt gwiazdowy).
4. W projektach audio stosować mostek na diodach UF4007 + kond. 2 × 47 µF / 350 V i dławik 10 H/100 mA.

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• Brak ekranowego uzwojenia elektrostatycznego – przy dużej czułości wejść audio warto dodać ekran miedziany lub filtr sieciowy EMC.
• Podwyższone napięcie sieci może spowodować ponadnormatywne nagrzewanie; pomiar temperatury rdzenia < 75 °C przy 40 VA.

Sugestie dalszych badań

• Charakterystyka magnesowania rdzenia EI 75/25 dla częstotliwości 50/60 Hz.
• Wpływ przewymiarowania pojemności filtra na tętnienia zasilacza SE.
• Możliwość przewinięcia uzwojenia 4 V na 5 V / 3 A dla lamp prostowniczych 5AR4 czy 5U4.

Krótkie podsumowanie

Transformator TS 40/25/576 to sprawdzony, 40-watowy zasilacz dla niewielkich urządzeń lampowych z uzwojeniami: 2 × 230 V / ≤60 mA, 6,3 V / 2 A oraz 4 V / 1 A. Współczesne 230 V AC podnosi wszystkie napięcia o ~5 %, co należy skompensować wrażliwym układom. Dzięki solidnej konstrukcji i uniwersalnym napięciom transformator świetnie nadaje się do renowacji radia, budowy wzmacniacza SE/PP lub testera lamp, pod warunkiem zachowania zasad bezpieczeństwa wysokich napięć.