UNITRA GONG DMP241 – silniczek działa, brak widocznych cyfr na klapkach zegara

Pytanie

odbiornik radiowy UNITRA GONG DMP241 silniczek zegara dziala klapki z cyframi niewidoczne z frontu jaka moze byc przyczyna

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• Najczęściej winny jest zablokowany lub rozregulowany mechanizm klapkowy: pogięte krzywki / przekładnie, wysunięta oś bębnów albo pęknięte, wyślizgane koło zębate.
• Silniczek obraca się, lecz nie przenosi momentu na bębny, dlatego cyfry „schowały się” i nie widać ich z frontu.

Szczegółowa analiza problemu

1. Budowa zegara DMP-241
   • Silnik synchroniczny ≈1 obr./min napędza przekładnię plastikowych kół.
   • Przekładnia obraca krzywkę minutową → bęben minut → sprzęgło godzin → bęben godzin.
   • Klapki (cyfry) zwisają swobodnie; prawidłowe pozycjonowanie zapewnia ciężar i prowadnice.

2. Typowe usterki (uszeregowane wg częstości w egzemplarzach Unitry – dane z forum unitraklub.pl, serwisów kolekcjonerskich i praktyki warsztatowej):
   a) Pogięte krzywki (łopatki) wskutek kręcenia pokrętłem „wstecz” → bęben zatrzymuje się między pozycjami; z frontu widać pustą szczelinę.
   b) Pęknięte lub wyślizgane pierwsze małe koło zębate na osi silnika → brak przeniesienia napędu.
   c) Wysunięta / pęknięta oś bębna; cały zespół zapada się do tyłu i wypada z pola okienka.
   d) Zatarcie prowadnic klapek (kurz + stwardniały smar) → klapka nie spada do pionu.
   e) Uszkodzona szybka lub brak podświetlenia (w DMP-241 żarówka 6,3 V) – przy świetle dziennym cyfry mogą wydawać się zniknięte.

3. Diagnoza krok-po-kroku

   1. Odłącz 230 V, zdejmij tylną pokrywę (cztery wkręty pod nóżkami).
   2. Wizualnie sprawdź: czy bębny są równo w ramie, czy koła zębate kręcą się z silniczkiem.
   3. Delikatnie obróć pokrętło nastawiania minut:
      – jeśli przekręca się „pusto”, pierwsze koło ma pękniętą piastę;
      – jeśli czuć klinowanie co 2–3 mm – pogięte krzywki.
   4. Ostrożnie wypnij moduł zegara, oczyść IPA, przedmuchaj sprężonym powietrzem.
   5. Łoża osi i metalowe czopy nasmaruj kropelką oleju maszynowego; kół z tworzywa NIE smaruj.
   6. Skontroluj żarówkę 6,3 V/0,3 A i przewody – przepalona = brak czytelności.

4. Typowe naprawy
   • Koło zębate: wymiana z „dawcy” lub wydruk 3-D z POM/PLA (moduł zęba 0,3 – 0,4).
   • Krzywki: delikatne prostowanie w kąpieli wodnej 50 °C, ewent. wymiana całego ramienia.
   • Oś bębna: wklejenie gniazda klejem epoksydowym i dodanie tulejki mosiężnej.
   • Czyszczenie klapek: letnia woda z łagodnym mydłem, suszenie w temperaturze pokojowej.

Aktualne informacje i trendy

• Kolekcjonerzy Unitry masowo skanują i drukują koła zębate; pliki STL dostępne na GitHub i Unitra-Klub.
• Coraz powszechniej stosuje się diody LED 5 mm z rezystorem zamiast żarówki 6,3 V – mniejszy pobór i brak nagrzewania.
• Renowatorzy zalecają silikonowe smary „watch grade”; WD-40 nie jest rekomendowany.

Wspierające wyjaśnienia i detale

• Silnik synchroniczny 230 V/50 Hz: prędkość = 50 Hz / 60 (para biegunów) ≈ 1 obr./min.
• Przekładnia tworzy przełożenie ≈1 : 43200 → jedna zmiana minutowa co 60 s.
• Klapka ma własny środek ciężkości; jeśli prowadnica zabrudzona, klapka nie „spadnie” i w wizjerze pojawia się pustka.

Aspekty etyczne i prawne

• Urządzenie pracuje na nieizolowanym napięciu sieciowym; obowiązkowo odłączyć wtyczkę przed demontażem.
• Oryginalne części mogą być chronione prawem własności wzoru przemysłowego; przy druku 3-D wyłącznie do użytku własnego.
• Utylizacja spalonych żarówek i elementów elektronicznych zgodnie z lokalnymi przepisami o ZSEE.

Praktyczne wskazówki

• Dokumentuj demontaż zdjęciami, aby prawidłowo ustawić bębny przy montażu (0 0 : 0 0).
• Przy prostowaniu krzywek użyj szczypiec półokrągłych i podgrzewaj opalarką ≤ 70 °C.
• Po naprawie zostaw zegar otwarty na 2–3 h na wolnych obrotach – upewnisz się, że klapki nie klinują się co 59 → 00.

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• Plastik sprzed 40 lat bywa kruchy; ryzyko dalszych pęknięć podczas demontażu.
• Brak części zamiennych „od ręki” – czas oczekiwania na druk lub „dawcę” może być długi.
• Jeżeli silniczek ma słyszalne zwalnianie, przyczyną może być kondensator fazowy 0,68 µF/275 VAC (rzadko, ale warto sprawdzić ESR).

Sugestie dalszych badań

• Zmierzyć pobór prądu silniczka (powinien wynosić 4–6 mA przy 230 V).
• Sprawdzić luz osi bębna – powyżej 0,2 mm warto dodać tuleję.
• Rozważyć pełny recap sekcji zasilacza (kondensatory elektrolityczne).
• Zapoznać się z wątkiem „Flip clock Diory” na unitraklub.pl – bogate zdjęcia i skany części.

Krótkie podsumowanie

Brak widocznych cyfr w DMP-241 przy pracującym silniczku to niemal zawsze problem mechaniczny: pogięte krzywki, pęknięte koła zębate, wysunięta oś lub zatarte prowadnice. Demontaż, inspekcja, czyszczenie i ewentualna wymiana uszkodzonych elementów przywrócą poprawne działanie. W razie braku części warto sięgnąć po druk 3-D lub „dawcę” z innego egzemplarza.