Unitra M 532 SD – przeróbka wskaźników VU do pracy podczas odtwarzania kaset

Pytanie

Jak przerobić wskaźniki w Unitra M 532 SD, by działały przy odtwarzaniu

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• Trzeba podać sygnał z toru odtwarzania (wyjście przedwzmacniacza PB – Playback) do prostownika/piku sterującego wskaźnikami VU, a nie – jak fabrycznie – z toru zapisu.
• Najbezpieczniej zrobić to poprzez dwubiegunowy przełącznik (DPDT), który w pozycji „REC” zostawia fabryczne połączenie, a w pozycji „PB” przełącza oba kanały na punkt „PB‑OUT”.
• W celu utrzymania prawidłowej czułości zwykle wystarcza dzielnik 47 kΩ / 47 kΩ + kondensator sprzęgający 1 µF, jednak dokładne wartości dobiera się podczas kalibracji (+3 dB przy 0 VU).

Kluczowe punkty • Schemat serwisowy (Unitra‑Klub) – znajdź punkty „PB‑L” i „PB‑R”.
• Przełącznik DPDT lub wolne sekcje fabrycznego przełącznika REC/PB.
• Dostosowanie poziomu (rezystor + kondensator, ewentualnie mały wzmacniacz operacyjny).

Szczegółowa analiza problemu

1. Budowa układu wskaźników w M 532 SD
   – Dwa mechaniczne VU‑metery zasilane ze wspólnego prostownika RC (dioda Si + C≈22 µF) podłączonego do wyjścia przedwzmacniacza zapisu.
   – W trybie „Play” linia ta jest odcinana przez sekcję przełącznika funkcji, stąd brak wskazań.

2. Lokalizacja punktów sygnałowych
   a) PB‑OUT (lewy) – na schemacie oznaczenie np. „602” lub „TP‑L”.
   b) PB‑OUT (prawy) – analogicznie „603” / „TP‑R”.
   Napięcie szczytowe przy wysterowaniu 0 dB ≈ 200…250 mV.
   c) VU‑IN (fabryczne) – ścieżka biegnąca z przedwzmacniacza REC poprzez rezystor 4,7 kΩ i diodę prostowniczą.

3. Przełączenie toru
   Schemat modyfikacji (jeden kanał; drugi identycznie):

           REC            PB
   [REC‑OUT] o----\      /----o [PB‑OUT]
                    \--/ 
                      |
                      +----->|----R1=4.7 kΩ---> kond. 22 µF --> VU‑meter

   • Przełącznik DPDT (lub wykorzystane wolne sekcje istniejącego):
   – Pozycja 1: kontakt „REC‑OUT” (fabryka).
   – Pozycja 2: kontakt „PB‑OUT”.

4. Dopasowanie poziomu
   – Jeśli wskazania są zbyt małe: zmniejsz wartość R1 (min. 2,2 kΩ) lub wstaw wzmacniacz op‑amp (LM358, zasilanie ±12 V).
   – Jeśli zbyt duże: dodaj dzielnik R‑R (np. 47 kΩ / 10 kΩ) przed prostownikiem.

5. Kalibracja
   – Podaj sygnał 400 Hz / ‑10 dB z generatora, ustaw potencjometrem kalibracyjnym VU tak, aby wskazówka była na „0”.
   – Sprawdź oba tryby REC i PB – tolerancja ±1 dB.

Teoretyczne podstawy
• Wskaźnik VU reaguje na wartość średnią wyprostowanego napięcia audio.
• Tor odczytu i tor zapisu w kaseciakach Unitry mają podobny poziom sygnału (‑10 dBV), dlatego zwykle nie potrzeba dodatkowego wzmocnienia.

Praktyczne zastosowania
• Monitorowanie głośności taśmy w czasie rzeczywistym (szczególnie przy kopiowaniu kaset).
• Utrzymanie oryginalnej funkcjonalności „source/tape” (jeśli nagrywasz z odsłuchem).

Aktualne informacje i trendy

– Kolekcjonerzy Unitry coraz częściej stosują wersję „non‑destructive”, czyli wstawienie DPDT bez przecięcia oryginalnych ścieżek (lutowanie do punktów testowych).
– Popularne staje się też zastąpienie mechanicznych VU układem LED na LM3916; w takim wypadku można podłączyć nowe wskaźniki równolegle do PB‑OUT bez przełącznika.
– Obecnie powszechnie używa się kondensatorów foliowych zamiast elektrolitycznych w prostowniku, co poprawia liniowość i redukuje drgania wskazówek.

Wspierające wyjaśnienia i detale

Techniczne szczegóły
• Napięcie zasilania VU w M 532 SD: ≈12 V DC przez rezystor 820 Ω.
• Maksymalny prąd wskazówki: 1 mA; prostownik RC ogranicza prąd szczytowy.

Przykład
– Sygnał 0 dB (250 mVszczyt) → po diodzie ≈ 0,9 V (Si) → po RC ≈ 300 mV DC → prąd ≈ 0,3 mA → po skalibrowaniu wskazówka „0 VU”.

Analogia
– Zabieg jest podobny do „tape monitor” w amplitunerach: ta sama magistrala, inny punkt poboru.

Aspekty etyczne i prawne

• Dla egzemplarzy kolekcjonerskich modyfikacja zmniejsza wartość oryginału – rozważ odwracalność (lutowanie na złączkach, nie cięcie ścieżek).
• Praca przy włączonym zasilaniu grozi porażeniem (napięcie sieci w zasilaczu).
• Urządzenie ma >40 lat; elektrolity mogą być nieszczelne – zalecany serwis przed modyfikacją.

Praktyczne wskazówki

1. Pobierz schemat serwisowy (Unitra‑Klub, plik PDF ~4 MB).
2. Wykonaj zdjęcia wysokiej rozdzielczości płytek przed pracą.
3. Zastosuj przewód ekranowany mikrofonowy Ø 2 mm do prowadzenia sygnału PB‑OUT.
4. DPDT montuj na tylnej ściance; otwór 6 mm, nakrętka M6.
5. Po modyfikacji sprawdź brak przydźwięku 50 Hz przy maksymalnej głośności.

Potencjalne trudności
• Brak miejsca na przełącznik w panelu czołowym – rozważ mini‑slide SPDT 6 × 6 mm w pustym otworze po czyszczeniu.
• Zbyt niskie napięcie PB‑OUT – wówczas mikrowzmacniacz na NE5532 (zasilany ±15 V z dodatkowego DC/DC 5 V→±15 V).

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

– W niektórych seriach M 532 SD tor PB jest rozłączany masą przez mechaniczny przełącznik Cam Switch – wtedy przełącznik DPDT musi odcinać również masę, aby uniknąć pętli.
– Jeśli planujesz dodatkowe wskaźniki LED, ryzykujesz zwiększone pobory prądu z zasilacza 12 V – sprawdź zapas (ok. 200 mA).

Sugestie dalszych badań

• Digitalizacja sygnału PB‑OUT i dodanie cyfrowego VU (ESP32 + OLED).
• Pomiar pasma przenoszenia przed i po modyfikacji (Audio Precision lub PC + ARTA).
• Zbadanie wpływu prostownika germanowego (Schottky) na liniowość odczytu.

Krótkie podsumowanie

Przeróbka sprowadza się do przełączenia wejścia prostownika VU z toru zapisu na tor odczytu. W praktyce:

1. Znajdujesz punkty PB‑OUT L/R wg schematu,
2. Dodajesz DPDT i ewentualny dzielnik/wzmacniacz,
3. Kalibrujesz wskazówki do 0 VU,
4. Zachowujesz możliwość pracy w trybie REC bez utraty funkcjonalności.

Modyfikacja jest odwracalna i nie wymaga głębokiej ingerencji w oryginalny układ, o ile zastosujesz przełącznik i lutowanie punkt‑w‑punkt.