Urmet 1131 – przydźwięk po wymianie kasety i zasilacza, powrót zakłóceń w instalacji domofonowej

Pytanie

przedzwięk w instalacji domofonowej urmet1131
wymieniłem kasetę bramową
wymienilemzasilacz
kilka dni było dobrze potem to samo

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• Najczęstszą przyczyną powracającego przydźwięku w Urmet 1131 – mimo wymiany kasety i zasilacza – jest wada w instalacji kablowej lub w połączeniach (utlenienie, wilgoć, pętla masy, zbyt bliskie prowadzenie przy kablach 230 V).
• Aby trwale usunąć problem, należy: sprawdzić/zarobić na nowo wszystkie zaciski, zmierzyć rezystancję izolacji kabli, odseparować przewody domofonowe od zasilających, prawidłowo uziemić ekran tylko w jednym punkcie oraz – w razie potrzeby – wymienić uszkodzony odcinek lub cały przewód na ekranowany.

Szczegółowa analiza problemu

1. Mechanizm powstawania przydźwięku
   • Buczenie 50 Hz pojawia się, gdy linia foniczna domofonu „zbiera” pole elektromagnetyczne sieci 230 V lub gdy w torze masy płynie prąd wyrównawczy (pętla masy).
   • Krótkotrwała poprawa po wymianie elementów zwykle wynika z poruszenia przewodów – styki chwilowo odzyskują niski opór kontaktu.

2. Potencjalne źródła zakłóceń
   a) Luźne/utlenione zaciski w puszkach, unifonach i zasilaczu.
   b) Uszkodzona, zawilgocona izolacja kabla (często w pionie lub na zewnątrz przy kasecie).
   c) Równoległe prowadzenie z przewodami 230 V – indukcja 50 Hz.
   d) Pętla masy – ekran lub przewód „–” masy podłączony w więcej niż jednym punkcie do ziemi/budynku.
   e) Wadliwy unifon (kondensator brzęczyka, zworki).
   f) Upływny przycisk wywołania w kasecie (wilgoć).
   g) Przenik z linii elektrozaczepu AC, jeśli przewody wspólne z torami fonii.

3. Diagnostyka krok po kroku

   1. Pomiary napięcia: 12–18 V DC między „+” i „–” zasilacza, 8–9 V AC na linii dzwonka – napięcia muszą być stabilne (±5 %).
   2. Test „na krótko”: odłącz dotychczasowe okablowanie, połącz zasilacz, kasetę i jeden unifon przewodem 1–2 m na stole.
      • Przydźwięk znika → problem w kablu/połączeniach budynku.
   3. Izolacja: megomierz 250 V – rezystancja między liniami (MIC–masa, dzwonek–masa) > 10 MΩ.
   4. Sekcyjne odpinanie unifonów/pięter: obserwacja momentu powrotu buczenia pozwala wskazać uszkodzony odcinek lub lokal.
   5. Liniowy przegląd zacisków: każdą żyłę wykręcić, obciąć 1 cm, zacisnąć ponownie; widoczne ślady śniedzi wyczyścić.
   6. Wizualna inspekcja trasy kablowej – minimalny odstęp od 230 V to 10 cm; skrzyżowania pod kątem 90°.

4. Praktyczne naprawy
   • Wymiana kabla na YTKSYekw 5×2×0,5 mm (ekranowany) lub YTDYek; ekran do zacisku „–” tylko przy zasilaczu.
   • Jeżeli zaczep zasilany AC – dodać RC-snubber 100 Ω + 100 nF/275 VAC lub diodę, gdy jest DC.
   • Regulacja potencjometru w kasecie (jeśli dostępny) – zmniejszyć czułość MIC/GSPK o 1–2 dB, by uniknąć wzbudzeń.
   • Zabezpieczenie kasety przed wilgocią – silikonowa uszczelka, drożność otworów drenażowych.

5. Wartości odniesienia Urmet 1131 (system 4 + n)
   \[ U{fonia} = 12{-}14\ \text{V DC} \]
   \[ U{dzwonek} = 8{-}9\ \text{V AC}{50 \text{Hz}} \]
   \[ I{\text{spocz}}\ (\text{cały układ}) < 120\ \text{mA} \]
   Przekroczenie prądu spoczynkowego zwykle oznacza upływ w kablu lub uszkodzony unifon.

Aktualne informacje i trendy

• Nowe systemy Urmet 2-przewodowe (BUS) eliminują większość opisanych problemów dzięki transmisji cyfrowej, impedancyjnemu torowi i zasilaniu PoE-like.
• Coraz częściej stosuje się przewody ekranowane kat. 5e/6 z wykorzystaniem par skręconych – wyraźnie zmniejsza to poziom zakłóceń.
• Rozwiązania IP-domofonów oferują separację galwaniczną dzięki zasilaczom PoE-Class A/B i filtrom magnetycznym RJ-45.

Wspierające wyjaśnienia i detale

• Pętla masy: różnica potencjałów między punktami uziemienia generuje prąd I ≈ ΔU/R, który przechodząc przez impedancję wejściową wzmacniacza mikrofonowego wywołuje słyszalne 50 Hz.
• Indukcja: napięcie indukowane w przewodzie równoległym do 230 V można oszacować z prawa Faradaya \(e=-N\frac{d\Phi}{dt}\); skręcenie żył zmniejsza efektywny strumień Φ.
• Upływność przycisku: już 100 kΩ między linią wywołania a masą potrafi zasilić cewkę brzęczyka ~20 mA szczyt – wystarczające do „przedzwaniania”.

Aspekty etyczne i prawne

• Prace przy niskim napięciu < 50 VAC/< 120 VDC nie wymagają uprawnień SEP, ale ingerencja w obwody 230 V (zasilacz) już tak – konieczne kwalifikacje E-1.
• Zgodność z normą PN-EN 50131-7 (instalacje niskoprądowe) dotyczy m.in. odstępów kabli teletechnicznych od energetycznych i zasad ekranowania.
• Ochrona danych: w systemach z modułem kamerowym trzeba uwzględnić RODO (monitoring wizyjny).

Praktyczne wskazówki

• Zawsze zaczynaj diagnostykę od najtańszych czynności (zaciski) i dokumentuj każdy krok.
• Do pomiarów izolacji użyj megomierza 250 V – zwykły multimetr nie wykryje upływności > 1 MΩ.
• Po wymianie przewodów obowiązkowo wpis do protokołu pomiarów teletechnicznych (rezystancje, ciągłość ekranu, prąd spoczynkowy).
• Przy długich liniach (> 70 m) rozważ redukcję głośności toru MIC (rezystor szeregowy 47–100 Ω).

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• Kompleksowa wymiana okablowania bywa kosztowna i ingeruje w wykończenie ścian; można czasowo poprowadzić przewód natynkowy w peszlu.
• Jeżeli w budynku jest więcej niż jeden lokal, każda gałąź może wprowadzać zakłócenia; odpinanie sekcjami pozwala precyzyjnie wskazać winnego.
• Rzadko, ale zdarza się wadliwy nowy zasilacz (np. chińska podróbka Urmet) – pomiar tętnienia \(U_{\text{ripple}}\) oscyloskopem wyklucza tę opcję.

Sugestie dalszych badań

• Zastąpienie analogowego systemu 4 + n magistralą 2-żyłową (Urmet 2Voice, IP-Video).
• Zastosowanie filtrów aktywnych (LDO + DC-DC) przy bardzo długich przewodach.
• Analiza wpływu LED-owych driverów sąsiadujących – w niektórych budynkach wymiana zasilaczy LED na filtrowane EMC rozwiązała problem domofonów.

Krótkie podsumowanie

Przydźwięk, który powrócił mimo wymiany kasety i zasilacza Urmet 1131, prawie zawsze oznacza problem w torze okablowania lub połączeń: luźny styk, niska rezystancja izolacji, pętla masy lub indukcja z 230 V. Metodyczna procedura: odświeżenie wszystkich zacisków, test „na krótko”, pomiar izolacji i poprawne ekranowanie jednopunktowe – umożliwi precyzyjną lokalizację i trwałe usunięcie usterki.