Ursus C-330 – wystawanie tulei cylindrowych, tolerancje, regulacja, uszczelnienie głowicy

Pytanie

Czy tuleje w silniku c 330 muszą wystawać?

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• Tak. Tuleje cylindrowe (mokre) w silniku Ursus C-330 muszą wystawać ponad płaszczyznę bloku.
• Zalecany zakres roboczy: 0,05 – 0,12 mm; wartość graniczna serwisowa ≤ 0,16 mm.
• Wszystkie tuleje powinny wystawać jednakowo (różnica pomiędzy sąsiednimi ≤ 0,03–0,04 mm).

Szczegółowa analiza problemu

1. Konstrukcja
   • Silnik S-312C (C-330) wykorzystuje wymienne tuleje „mokre”, doszczelniane u dołu oringami, u góry – dociskiem głowicy poprzez uszczelkę.
2. Dlaczego wystawanie jest konieczne
   • Tworzy lokalny „uskok” nacisku, dzięki czemu uszczelka podgłowicowa silniej przylega w krytycznym obszarze komory spalania.
   • Zapobiega przedmuchom spalin, przedostawaniu się cieczy chłodzącej do cylindrów i mieszaninie olej–płyn.
3. Parametry wg dokumentacji i praktyki warsztatowej
   • Instrukcja napraw: 0,05–0,12 mm (typowo 0,08 mm).
   • Dopuszczalne maksimum remontowe: 0,16 mm (po przekroczeniu – wymusić korektę: cieńsze podkładki lub planowanie).
   • Różnica wysokości wszystkich tulei ≤ 0,03 mm; lepiej ≤ 0,02 mm.
4. Pomiar
   • Liniał krawędziowy + szczelinomierz lub czujnik zegarowy na statywie magnetycznym.
   • Pomiary w co najmniej 4 punktach na obwodzie każdej tulei; wartość uśrednić.
5. Regulacja
   • Pod tuleję zakłada się miedziane/stalowe pierścienie dystansowe 0,05 ; 0,10 ; 0,15 mm.
   • Zbyt małe wystawanie – dołożyć/pogrubić podkładkę; zbyt duże – cieńsza podkładka, kontrola czystości gniazda, ewent. lekkie szlifowanie kołnierza tulei.
6. Konsekwencje błędów
   • Za mało: szybkie uszkodzenie uszczelki, przegrzewanie, emulsja w oleju.
   • Za dużo: nierównomierny docisk, możliwość pęknięcia kołnierza, odkształcenia głowicy, utrata kompresji.

Aktualne informacje i trendy

• Dane z forów branżowych (Elektroda, AgroFoto, RetroTraktor) potwierdzają powyższe wartości; 0,35 mm uznawane jest już za niedopuszczalne.
• Dostępne są zestawy podkładek wykonane z CuSn8 lub stali fosforowanej, zapewniające lepszą odporność na korozję chłodziwa.
• Coraz częściej stosuje się cyfrowe głowice pomiarowe ±0,001 mm, co przyspiesza diagnostykę w warsztatach remontowych.

Wspierające wyjaśnienia i detale

• Tuleja „mokra” = zewnętrzna ścianka ma bezpośredni kontakt z płynem chłodzącym; minimalne odkształcenie kołnierza ma krytyczne znaczenie dla szczelności O-ringów.
• Przy planowaniu bloku należy ponownie dobrać podkładki – usunięcie 0,10 mm materiału z blatu obniży względne wystawanie tulei o tę samą wartość.
• Analogicznie w silnikach z serii C-360 tolerancja jest węższa (≤ 0,08 mm), lecz zasada identyczna.

Aspekty etyczne i prawne

• Przedmuchy spalin do układu chłodzenia mogą doprowadzić do wycieku płynu na glebę; zgodnie z przepisami ochrony środowiska (Dz.U. 2018 poz. 1863) jest to odpad niebezpieczny.
• Stosowanie nieatestowanych podkładek lub uszczelek narusza zalecenia producenta i może skutkować utratą homologacji ciągnika po remoncie głównym.

Praktyczne wskazówki

1. Zabudowę wykonywać na idealnie czystym, odtłuszczonym bloku; pojedyncze ziarenko korozji potrafi zmienić wystawanie o 0,02 mm.
2. Oringi nasmarować cienką warstwą gliceryny technicznej lub silikonu neutralnego; unikamy skręcenia przy wciskaniu tulei.
3. Dokręcać głowicę kluczem dynamometrycznym według kolejności i momentu 90 N·m → 120 N·m (instrukcja URSUS); po ostudzeniu skontrolować ponownie.
4. Po pierwszych 10 h pracy – kontrola poziomu płynu i szczelności uszczelki.

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• Gniazda tulei często wykazują eliptyczność po wielokrotnym planowaniu; w skrajnych przypadkach wymagana naprawa tulejowania bloku lub wymiana bloku.
• Stare głowice mogą być podkrzywione; różnica płaskości > 0,05 mm unieważni nawet idealne wystawanie tulei.

Sugestie dalszych badań

• Analiza FEM docisku uszczelki dla różnych materiałów podkładek – możliwa optymalizacja naprężeń.
• Badania nad powłokami ochronnymi kołnierza tulei (np. TiN) w celu ograniczenia korozji typu szczelinowego.
• Porównanie nowych uszczelek wielowarstwowych (MLS) z tradycyjnymi kompozytowymi w silnikach zabytkowych.

Krótkie podsumowanie

Tuleje w silniku Ursus C-330 muszą bezwzględnie wystawać ponad blok, ponieważ to gwarantuje prawidłowe uszczelnienie głowicy. Zakres 0,05–0,12 mm (serwisowo do 0,16 mm) regulujemy podkładkami dystansowymi, dbając o jednakową wysokość wszystkich tulei. Precyzyjny pomiar, czyste gniazda i właściwe dokręcenie głowicy są kluczowe dla trwałego, bezawaryjnego remontu silnika.