Najczęstsze usterki Sony MHC-801 – kondensatory, STK4152 II, laser KSS, paski, zimne luty

Pytanie

najczęstsze usterki w Sony MHC 801

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• Najczęstsze usterki w Sony MHC-801 wynikają ze starzenia elementów mechanicznych (paski, rolki, prowadnice), wysychania kondensatorów elektrolitycznych, zimnych lutów oraz przeciążenia hybrydowej końcówki mocy STK4152 II.
• Krytyczne punkty: sekcja zasilania i ochrony (kondensatory C828/C829), wzmacniacz mocy, multiplexer wejść IC102, napęd CD (laser z serii KSS-240A/213B) i magnetofon (komplet pasków).

Szczegółowa analiza problemu

1. Zasilacz, PROTECT i końcówka mocy
   • Wyschnięte kondensatory filtrujące (2200 µF / ~50 V) ➜ przydźwięk 50 Hz, niestabilne napięcia.
   • Kondensatory C828/C829 w obwodzie zabezpieczenia: obniżona pojemność powoduje przedwczesne wyłączanie głośników przy głośnym odsłuchu.
   • Hybrydowy STK4152 II: zwarcie wewnętrzne lub przegrzanie = brak dźwięku, DC na wyjściu, cykliczne wchodzenie w tryb PROTECT.
   • Typowe współtowarzyszące uszkodzenia: rezystory emiterowe 0 Ω22, ścieżki zasilania, przekaźnik głośnikowy (sklejenie styków).

2. Tory wejściowe i sterowanie głośnością
   • IC102 – analogowy multiplekser (często CXA lub TC94xx): asymetria poziomów AUX (lewy > prawy).
   • Zanieczyszczone potencjometry i enkodery – trzaski, skokowe zmiany głośności.

3. Napęd CD
   • Laser KSS-240A / KSS-213B – utrata mocy lub zabrudzenie ➜ „NO DISC”, przeskakiwanie utworów.
   • Pasek tacki CD: sparciały, tacka nie wysuwa się.
   • Zużyte prowadnice wózka optyki ➜ trudny focus, zatrzymanie płyty.

4. Magnetofon dwukasetowy
   • Komplet pasków: rozciągnięcie = brak odtwarzania/przewijania, auto-reverse nie działa.
   • Wałek capstan + rolka pinch-roller: twardniejąca guma ➜ „wciąganie” taśmy, falowanie wow&flutter.

5. Interfejs użytkownika i złącza
   • Zimne luty w okolicy transformatora, radiatora STK i złącza FLAT-FLEX panelu frontowego ➜ losowe resety, zaniki wyświetlacza.
   • Wyświetlacz fluoroscencyjny VFD – spadek jasności, awaria przetwornicy żarzenia (rezystor serwisowy 3R3-4R7).

Teoretyczne podstawy

• Starzenie dielektryka Al-ox w elektrolitach powoduje wzrost ESR → nieustabilizowane napięcia i drgania pętli PROTECT.
• Guma (butadien, poliuretan) traci elastyczność wskutek hydrolizy i utleniania → spadek współczynnika tarcia.
• Układy STK są mieszanką układu scalonego i dyskretnych tranzystorów mocy na wspólnym podłożu; duże gradienty termiczne sprzyjają pękaniu spoiwa lutowniczego wewnątrz modułu.

Praktyczne zastosowania

• Kompleksowy recap z użyciem kondensatorów 105 °C, ESR < 0,1 Ω.
• Zastąpienie STK4152 II sprawdzonym zamiennikiem (oryginał Sanken lub sprawdzona płytka „discrete replacement”).
• Stosowanie pasków EPDM/NBR z wymiaru katalogowego (service manual).

Aktualne informacje i trendy

• Na rynku pojawiły się „discrete STK-replacement modules” bazujące na parze komplementarnej MOS-FET – bardziej odporne termicznie.
• Oryginalne pick-upy KSS są wycofane; dostępne są chińskie zamienniki – skuteczność ≥ 80 %, żywotność ~2-3 lata.
• Druk 3D stosuje się do regeneracji zębatek i rolek idler.
• Rosnący trend „full recap + opamp upgrade” wśród audio-hobbystów (wstawianie np. OPA2134 w pre-amp).

Wspierające wyjaśnienia i detale

• Pomiar ESR (miernik LC, np. DER EE DE-5000) pozwala szybko wytypować „krytyczne” kondensatory.
• Test STK: odłącz przekaźnik głośnikowy, sprawdź napięcie DC na wyjściu < 50 mV; > 0,2 V wskazuje uszkodzenie.
• Czyszczenie laserów: bawełniany patyczek + IPA 99 %; ruch spiralny, nie dociskać.

Aspekty etyczne i prawne

• Wymiana STK na podróbkę grozi kolejnymi awariami i uszkodzeniem głośników – odpowiedzialność serwisanta.
• Utylizacja starych kondensatorów i laserów zgodnie z dyrektywą WEEE.
• Naprawa sprzętu pod napięciem sieciowym wymaga przestrzegania PN-EN 60950-1 i użycia transformatora separacyjnego.

Praktyczne wskazówki

1. Pobierz service-manual (free service manuals ●) – zawiera listę pasków, procedury SELF-CHECK.
2. Zacznij od sekcji zasilania: pomiary + recap.
3. Wyeliminuj zimne luty pod lupą 10×.
4. Magnetofon: wymiana wszystkich pasków „w ciemno” – koszt marginalny vs. robocizna.
5. Laser: jeżeli prąd diody > 60 mA (wg SM) ➜ wymiana pick-upu.
6. Po każdej ingerencji wykonaj kalibrację BIAS/TAPE-SPEED (magnetofon) i FOCUS/EFM (CD).

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• Występują dwie rewizje płytki wzmacniacza (PCB 1-672-xxx i 1-674-xxx); wartości elementów wokół STK nieznacznie się różnią.
• Dostępność oryginalnych elementów maleje; część napraw wymaga demontażu części z innych modeli serii MHC-xxx.
• Niektóre egzemplarze zamiast STK posiadają pary tranzystorów A1941/C5198 – symptom „charczenia” może mieć inne przyczyny.

Sugestie dalszych badań

• Analiza termowizyjna radiatora STK przy pełnej mocy – weryfikacja prawidłowości chłodzenia.
• Eksperymentalna wymiana kondensatorów sprzęgających w torze audio na foliowe MKS w krytycznych węzłach.
• Test zamienników laserów z diodą 780 nm LD-GU; ocena trwałości.

Krótkie podsumowanie

Sony MHC-801 psuje się dziś głównie dlatego, że guma traci elastyczność, a elektrolity tracą pojemność; w następstwie przeciążona końcówka STK lub zabezpieczenie PROTECT wyłącza audio. Kompleksowe rozwiązanie to:
1) recap zasilacza i toru audio,
2) wymiana pasków oraz czyszczenie/wymiana lasera,
3) kontrola zimnych lutów i potencjalnie wymiana STK– najlepiej na sprawdzony oryginał lub nowoczesny zamiennik dyskretny.
Po wykonaniu tych czynności większość MHC-801 wraca do pełnej sprawności i może pracować kolejną dekadę.