Usunięcie Windows Vista z HDD SATA, konfiguracja bootloadera XP/10, wyłączenie 4G LTE Orange Polska

Pytanie

Mam 2 pytania.
1. Mam na komputerze stacjonarnym dysk HDD Sata podzielony na 3 partycje. C: Windows xp, D: Windows Vista, E: Windows 10.
Korzystam tylko z Windows xp i Windows 10. Windows Vista wcale się nie uruchamia. Jak usunąć z dysku Windows Vista i zrobić tak żeby w menu wyboru podczas rozruchu komputera pojawiały się tylko Windows xp i Windows 10?
2. Kiedy Orange i inne sieci komórkowe w Polsce wyłączają sieć 4 g LTE?

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• 1) Usuń wpis Windows Vista z magazynu BCD (Windows 10) lub przez „msconfig”, a następnie skasuj/ sformatuj partycję D:. Po restarcie w menu pozostaną tylko Windows XP („Earlier version of Windows”) i Windows 10.
• 2) Orange, T-Mobile, Play i Plus nie ogłosiły terminu wyłączenia 4G LTE; sieć pozostanie kluczowa co najmniej do połowy lat 30. XXI w. Obecnie wyłączane jest 3G, a o 2G dyskutuje się dopiero po 2028 r.

Szczegółowa analiza problemu

1. Usunięcie Windows Vista

1.1 Kopia zapasowa – przed pracą na partycjach i bootloaderze wykonaj pełny backup.
1.2 Który bootloader?
• Windows XP → NTLDR + boot.ini
• Windows Vista/10 → Bootmgr + BCD
Po instalacji nowszych systemów to bootmgr steruje startem i łańcuchuje NTLDR (wpis „Earlier version of Windows”).
1.3 Modyfikacja menu rozruchu (z Windows 10)
a) GUI – msconfig → zakładka Rozruch, zaznacz „Windows Vista”, kliknij „Usuń”, zatwierdź.
b) CLI – cmd (Admin)

bcdedit /enum            :: lista wpisów
bcdedit /delete {GUID_Vista}
bcdedit /timeout 10      :: opcjonalnie skróć czas wyboru

(Windows XP nie ma własnego wpisu; jest ujęty jako {ntldr} / „Earlier version of Windows”).
Alternatywa: EasyBCD 2.5+ (graficzne).

1.4 Usunięcie/rekonfiguracja partycji
Win+X → Zarządzanie dyskami
• Kliknij D: → Usuń wolumin / Formatuj.
• Nieprzydzielone miejsce możesz:
– zostawić jako nową partycję (np. na dane),
– rozszerzyć C: (sąsiednia z lewej),
– rozszerzyć E: (Windows 10) tylko narzędziem zewnętrznym (GParted, EaseUS) po przestawieniu partycji.

1.5 Testy
Uruchom ponownie; w menu powinny być dwa wpisy:
– Windows 10 (domyślny)
– Wcześniejsza wersja systemu Windows (XP)
Jeśli XP nie startuje, odtwórz boot.ini lub napraw NTLDR z płyty XP.
1.6 Nośnik ratunkowy – przygotuj pendrive instalacyjny Windows 10 (Recovery) na wypadek błędu BCD.

2. Stan i perspektywy 4G LTE w Polsce

2.1 Deklaracje operatorów (lato 2025, źródła: komunikaty Orange 03-2024, T-Mobile PL 04-2023, Play 02-2024, Plus 12-2023)
• 3G – wygaszane. T-Mobile skończył; Orange/Play/Plus kończą do 2025 r.
• 2G – utrzymywane głównie dla M2M/VoLTE-fallback; pierwsze plany wyłączenia po 2028 r. (Orange, Play).
• 4G LTE – pozostaje filarem transmisji oraz kotwicą 5G NSA. Brak harmonogramu wygaszania; eksperci GSMA i Nokia Solutions przewidują komercyjne wyłączenia LTE w UE dopiero ~2035-2040, gdy 5G SA i 6G zyskają masowość.

2.2 Czynniki utrzymania LTE
• VoLTE – podstawowy standard rozmów głosowych po wyłączeniu 3G.
• Zasięg krajowy ~99 % populacji (dane UKE).
• Współdzielenie pasm (refarming 1800, 2100, 2600 MHz) z 5G NSA/SA.
• Ekosystem IoT Cat-M, NB-IoT.

Aktualne informacje i trendy

• 2023–2025: refarming 2100 MHz z 3G→4G/5G; 3G znika.
• 2024 +: aukcja pasma C-Band (3,6 GHz) przyspiesza 5G Stand-Alone, ale nadal wymaga „kotwicy” LTE.
• 2030 +: dyskusja o rezerwacjach 700 MHz i 900 MHz na 5G RedCap/6G; wtedy pojawi się realny temat stopniowego wyłączenia LTE.

Wspierające wyjaśnienia i detale

• Bootmgr a NTLDR: Bootmgr ładuje plik \boot\BCD; jeśli wpis {ntldr} istnieje, przekazuje sterowanie do \ntldr na partycji aktywnej (zwykle C:).
• bcdedit /export przed zmianami tworzy kopię BCD; plik można przywrócić bcdedit /import.
• Przy przenoszeniu/łączeniu partycji warto sprawdzić, gdzie fizycznie leży sektor rozruchowy XP (bootsect /nt52) – pomaga uniknąć błędów.

Aspekty etyczne i prawne

• Licencja Windows: usunięcie partycji nie zwalnia z posiadania legalnej licencji, ale pozwala odzyskać miejsce.
• Telekom: decyzje o reorganizacji pasm zatwierdza UKE (Urząd Komunikacji Elektronicznej) oraz KE/ECC; użytkownik nie musi nic robić, o zmianach informują operatorzy.

Praktyczne wskazówki

• Bootloader: zmień tylko jeden parametr naraz i restartuj – łatwiej cofnąć.
• Partycje: przy rozszerzaniu C: upewnij się, że XP obsługuje nowy rozmiar (NTFS ≤ 2 TB, sektor 512 B).
• Telefon/IoT: kupuj urządzenia z VoLTE i 5G-NR; unikaj modeli „tylko 3G”.

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• Jeśli Windows 10 został zainstalowany w trybie UEFI, a XP w Legacy, procedura różni się (konieczny tryb CSM lub wirtualizacja XP).
• Nadmierne dzielenie HDD na wiele partycji często zwiększa fragmentację i wydłuża start systemu; warto rozważyć SSD.

Sugestie dalszych badań

• Test podwójnego rozruchu z dyskiem SSD NVMe (Windows 10) + VM-xp na Hyper-V – bez ingerencji w bootloader sprzętowy.
• Monitorowanie planów UKE dot. refarmingu pasm 900 MHz/1800 MHz (projekty decyzji 2026-2028).
• Zachęcam do przestudiowania dokumentu 3GPP Rel-18 (5G Advanced) – pokazuje, dlaczego LTE będzie jeszcze długo niezbędne.

Krótkie podsumowanie

Usunięcie Windows Vista wymaga: (1) skasowania wpisu w BCD (lub „msconfig”), (2) sformatowania/połączenia partycji D:. Po poprawnej operacji menu rozruchowe pokaże tylko Windows XP i Windows 10.
W kwestii LTE – polscy operatorzy wygaszają 3G, pozostawiając 4G LTE jako podstawową sieć na minimum dekadę; realnego terminu jej wyłączenia jeszcze nie wyznaczono.