Uszczelki sprężarki AHS-23/30 FOS Polmo Łódź – komplet, materiały, zamienniki

Pytanie

uszczelki sprężarki ahs-23\30

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• Do sprężarki AHS-23/30 stosuje się zestaw uszczelek zgodny z rodziną HS-23 (FOS „Polmo” Łódź).
• Najłatwiej kupić gotowy komplet (głowica-płyta, płyta-cylinder, cylinder-skrznia, pokrywa skrzyni, O-ringi, pierścienie tłokowe) u polskich dystrybutorów części do sprężarek (np. Tymuła, Airpress, Allegro, Kompresory.org).
• Jeśli zestaw jest niedostępny, można go dorobić na bazie płyt uszczelkarskich AF-202/Klingersil C-4430 lub z wyżarzonej miedzi – pod warunkiem zachowania oryginalnej grubości i kolejności dokręcania.

Kluczowe punkty
• Sprężarka AHS-23/30 ≈ HS-23 → części zamienne kompatybilne.
• Najważniejsze uszczelki: podgłowicowa (nr kat. 602.07.115.14.5), płyty zaworowej, pod cylindry i pokrywy.
• Unikać materiałów azbestowych; stosować płyty aramid-NBR lub grafit-stal (zgodne z REACH).

Szczegółowa analiza problemu

1. Identyfikacja jednostki

Sprężarka AHS-23/30 to dwucylindrowy kompresor tłokowy (32 mm skok, ~450 l/min przy 1440 obr/min) wywodzący się z serii HS-23 produkcji FOS „Polmo” Łódź. Numer „23/30” bywa oznaczeniem wariantu 23 m³/h przy ciśnieniu 30 bar lub wersji 23 cm³ na jeden skok – w praktyce wszystkie warianty mają te same powierzchnie przylgowe, dzięki czemu zestawy uszczelek są wspólne.

2. Typy i funkcja uszczelek

* Utrzymanie nominalnej grubości ma krytyczny wpływ na objętość komory szkodliwej i wydajność.

3. Źródła i dostępność (2024)

1. P.P.H.U. Tymuła – Łódź; online: uszczelka HS-23 (602.07.115.14.5), zestaw remontowy.
2. Airpress Polska – dział części zamiennych, katalog „HS-series”.
3. Allegro/OLX – wyszukiwane frazy: „zestaw uszczelek HS23”, „AHS-23”.
4. Kompresory.org – hurtowe zestawy i płyty uszczelkarskie.
5. Usługi wodnego cięcia/grawerowania – dorabianie wg skanu CAD, gdy brak części.

4. Dobór i kontrola materiału

• DTR z lat 80. zalecała klingeryt azbestowy; obecnie bezwzględny zakaz – stosujemy włókno aramidowe + NBR lub grafit ekspandowany + stal AISI-316 (płyty serii AFM, Sigraflex).
• W układach chłodniczych (R-744/CO₂) dopuszcza się FKM/HNBR O-ringi z certyfikatem O-Ring-Test 527/2023.
• Zamienniki powinny posiadać deklaracje zgodności z REACH i RoHS; w sprężarkach przemysłowych wymagany jest certyfikat DIN EN 13555 (badanie szczelności).

5. Procedura wymiany – kluczowe parametry

1. Odpowietrzyć układ, spuścić olej.
2. Oczyścić przylgnię chemicznie (izopropanol) i mechanicznie (skrobak z tworzywa + płaski kamień 400 grit).
3. Sprawdzić płaskość liniałem ±0,05 mm/100 mm.
4. Uszczelka głowicy – montaż na sucho lub z cienką warstwą spray’u uszczelniającego (Loctite 3020); brak silikonu RTV – ryzyko odrywania.
5. Moment: śruby M10 kl. 8.8 → 38 Nm; sekwencja „od środka na krzyż”, 3 etapy (40–80–100 %).
6. Po 30 min pracy i pełnym ostygnięciu – kontrolne dociągnięcie do momentu nominalnego.

6. Diagnostyka zużycia

• Spadek ciśnienia końcowego >10 % nominalnego → kontrola pierścieni tłokowych i uszczelek zaworowych.
• Wycieki oleju przy łączeniu skrzyni → kontrola powierzchni i wymiana płaskiej uszczelki.
• Podniesiona temp. głowicy (>105 °C) przy stałej wydajności → przeważnie uszczelka płyty zaworowej z nieszczelnością między kanałami.

Aktualne informacje i trendy

• Płyty uszczelkarskie AFM-34, Thermoseal AF 2100 i Flexitallic Sigma wypierają klasyczny klingeryt, oferując lepszą sprężystość i mniejsze pełzanie (>15 % odporność na creep w testach DIN 52913).
• Serwisy regeneracyjne wykorzystują skanery 3-D + cięcie wodne (±0,1 mm) – przy pojedynczych sztukach koszt zbliżony do gotowego zestawu, ale krótszy czas oczekiwania (48 h).
• W logistyce części do maszyn legacy obserwuje się re-manufacturing – firmy skupują starą sprężarkę, regenerują i sprzedają z gwarancją; w cenie zwykle komplet nowych uszczelek.

Wspierające wyjaśnienia i detale

• Analogią jest silnik samochodowy: uszczelka głowicy tworzy labirynt między strefą wysokiej temperatury (spaliny/kompresja) a kanałami smarowania – identycznie w sprężarce AHS, gdzie pomieszczenie płyty zaworowej odpowiada komorze spalania silnika.
• Odporność chemiczna: dla powietrza sprężonego z mgłą olejową wystarczy NBR; w układach z gazami procesowymi (CO₂, N₂O) preferować FKM lub HNBR.

Aspekty etyczne i prawne

• Zgodnie z rozporządzeniem (WE) 1907/2006 (REACH) obowiązuje zakaz stosowania azbestu – dotyczy to również regeneracji.
• Odpady uszczelek impregnowanych olejem klasyfikuje się jako **kod 15 02 02*** (sorbenty, tkaniny, filtry z substancjami niebezpiecznymi) – wymagany odbiór przez uprawnionego operatora.
• Dla instalacji stacjonarnych >1 bar w zakładach pracy – wymagana książka eksploatacji zbiornik ciśnieniowy + protokoły prób szczelności.

Praktyczne wskazówki

• Zawsze kupuj zestaw „pełny”, nawet jeśli wymieniasz jedną uszczelkę – koszt marginalny, a unikniesz ponownego demontażu.
• Jeśli dorabiasz: skanuj starą uszczelkę, ale nie kopiuj odkształceń; obrysuj linią zerową i dodaj tolerancję ±0,1 mm.
• Przed montażem nowej uszczelki głowicy podgrzej ją do ~60 °C (lampą IR) – poprawia elastyczność i dopasowanie.
• Prowadź dziennik serwisowy: data, momenty dokręcania, grubość materiału; ułatwia to późniejsze audyty BHP.

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• Starsze serie (AHS-23R-40TF) mają inne pierścienie tłokowe; przy zamawianiu zestawu naprawczego podaj pełne oznaczenie z tabliczki.
• W niektórych egzemplarzach spotyka się gwint calowy UNC dla szpilek głowicy – momenty dokręcania ulegają zmianie (M3/8 UNF → 42 Nm).
• Sprężarki eksploatowane przy niskim duty-cycle (<20 %) cierpią częściej na „sweating” – kondensat przyspiesza korozję powierzchni przylgowej, co skraca żywotność uszczelki.

Sugestie dalszych badań

• Porównanie trwałości uszczelek włókno-NBR vs grafit-stal przy cyklicznym obciążeniu 8 bar/105 °C – brak niezależnych publikacji po 2020 r.
• Analiza wpływu grubości uszczelki na efektywną objętość komory szkodliwej i sprawność izotermiczną sprężarki HS-23.
• Opracowanie uniwersalnej bazy CAD uszczelek dla polskich sprężarek klasy legacy (HS-11…HS-24) – ułatwi szybkie cięcie UH-jet.

Krótkie podsumowanie

Uszczelki do sprężarki AHS-23/30 są kompatybilne z rodziną HS-23 i są wciąż dostępne w handlu, głównie dzięki dystrybutorom części do maszyn starszej generacji. Kluczowe jest zachowanie grubości i momentów dokręcania oraz stosowanie nowoczesnych, bezazbestowych materiałów aramid-NBR lub grafit-stal. W przypadku braku części rynek oferuje szybkie dorabianie metodą cięcia wodnego. Dobór, montaż i dokumentacja powinny być prowadzone zgodnie z aktualnymi normami REACH i DTR sprężarki.