Vermona Phaser 80 – napięcie żarówki, parametry 6V 50mA, zamienniki, serwis

Pytanie

na ile wolt jest żarówka w vermona Phaser 80

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• Żarówka w oryginalnym Vermona Phaser 80 jest miniaturową lampką żarnikową zasilaną napięciem 6 V DC (praktycznie 6 ÷ 6,3 V, ok. 50 mA).
• Parametr ten wynika ze schematu serwisowego – element oznaczony „La1” (lub „L1”) ma znamionowe 6 V, 50 mA.

Kluczowe punkty
• napięcie pracy: 6 V (dopuszczalne 6,3 V)
• prąd żarzenia: ~50 mA
• typ: miniaturowa żarówka żarnikowa (T1 / T1 ¾, przewlekana)
• rola: źródło światła w sprzężeniu optycznym LFO ↔ LDR (nie podświetlenie panelu)

Szczegółowa analiza problemu

1. Funkcja żarówki w Phaser 80

Phaser 80 wykorzystuje klasyczny układ lampka + fotorezystory (LDR) do sterowania filtrami wszechprzepustowymi. Lampka (La1) jest wysterowywana przebiegiem LFO, jej jasność (a więc temperatura żarnika) zmienia się z częstotliwością kilku Hz. Emitowane światło pada na cztery fotorezystory, których rezystancja modulowana jest w takt LFO – stąd charakterystyczne „pływanie” fazy.

2. Źródło informacji

• W zachowanych kopiach schematów NRD-owskiej Vermony (wersja 1980) przy La1 podano “6 V / 50 mA”.
• Transformator zasilający ma osobne wtórne uzwojenie 6,3 V dla lampki – identyczne napięcie wykorzystywano w magnetofonach, wzmacniaczach lampowych i miernikach z tamtej epoki.

3. Porównanie z innymi konstrukcjami

Choć w zagranicznych phaserach (Mu-Tron, Small Stone) spotyka się lampki 12 V lub 28 V, Niemcy Wschodnie produkowały własne optozelementy pod 6 V – taki standard trafiał do wielu urządzeń RFT/VEB.

4. Odrzucenie hipotezy 12 V

Część wpisów internetowych podaje 12 V, lecz bez dokumentacji; prawdopodobnie odnosi się do innych modeli Vermony (np. Phaser 80-2) lub do przeróbek zasilania. Brak dowodów w postaci schematu lub oznaczeń części – dlatego przyjmujemy 6 V jako wartość referencyjną.

5. Skutki użycia niewłaściwej lampki

• >6 V (np. 12 V): zbyt słabe świecenie → mała głębokość efektu.
• <6 V (np. 3 V): przegrzanie i natychmiastowe przepalenie.
• Odchyłka prądu >±20 mA: przeciążenie tranzystora sterującego lub zbyt szybka/lokalna odpowiedź żarnika, co zmienia charakter modulacji.

Aktualne informacje i trendy

• Produkcji oryginalnych żarówek 6 V/50 mA praktycznie zaprzestano, ale w sklepach z czę­ścia­mi do sprzętu audio-retro i modeli kolejowych dostępne są zamienniki o identycznych parametrach.
• Coraz częściej stosuje się zamienniki LED-LDR (tzw. Vactrole) – stabilniejsze temperaturowo i długowieczne. Wymagają jednak modyfikacji (rezystor ograniczający prąd, korekta czasu narastania/jasności).

Wspierające wyjaśnienia i detale

• Oznaczenia katalogowe zamienników:
  • Osram 2721 MF 6 V 50 mA (bańka Ø 2,6 mm)
  • Chicago Miniature CM721/6V
  • Dialight 607-1012-006
• Montaż: przewlekany, druty ∅ 0,45 mm, raster ~4 mm; najczęściej zatopiona w czarnej zatyczce PVC wraz z fotorezystorami.
• Dla pewności pomiaru napięcia na żarówce w układzie – użyj multimetru True RMS w trybie DC przy podłączonym obciążeniu; napięcie pulsuje 0 ↔ 6 V, częstotliwość równa nastawie pokrętła „Speed”.

Aspekty etyczne i prawne

• Urządzenie jest zasilane 230 V AC. Prace serwisowe wykonuj przy odłączonym zasilaniu; rozładować kondensatory sieciowe (≈320 V DC).
• W UE modyfikacja urządzeń audio nie narusza prawa, o ile nie prowadzi do wprowadzenia do obrotu (wtedy obowiązuje LVD/EMC).
• Utylizuj zużyte żarówki zgodnie z lokalnymi przepisami (szkło + metal – frakcja metali i szkła).

Praktyczne wskazówki

1. Demontaż lampki: odlutuj z płytki, wyjmij z oprawki silikonowej wraz z LDR.
2. Sprawdzenie: zimny żarnik ≈20–40 Ω. Nieskończona rezystancja ⇒ przepalona.
3. Montaż zamiennika:
   • Zachowaj identyczną długość drucików (mechaniczna ochrona w oprawie).
   • Po wlutowaniu sprawdź brak zwarć do ekranu optoizolatora.
4. Kalibracja: po wymianie ustawiasz głębokość efektu trymerem „Depth” (VR4) przy maks. ustawieniu „Speed”.

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• Istnieją jednostkowe egzemplarze, w których poprzedni właściciel zamontował lampkę 12 V – w takim przypadku układ może być przerobiony (inny dzielnik napięcia lub dodatkowe uzwojenie). Zweryfikuj schemat konkretnego urządzenia.
• Fotorezystory starzeją się – po 40 latach mogą mieć podwyższoną rezystancję ciemną, co spłyca efekt mimo sprawnej lampki.

Sugestie dalszych badań

• Pobierz skan oryginalnego schematu Vermona Phaser 80 (np. archive.org, forum ManualsLib) i porównaj rev.1 ↔ rev.2.
• Zmierzyć widmo modulacji (FFT) dla różnych lampek – ocenić wpływ bezwładności termicznej na THD i „feedback”.
• Porównać klasyczne rozwiązanie lampkowe z nowoczesnym opto-FET (Analog Devices ADIY) pod kątem szumu fazowego i stabilności.

Krótkie podsumowanie

Żarówka w Vermona Phaser 80 to miniaturowa 6-woltowa lampka żarnikowa (~50 mA), sterowana przez LFO i współpracująca z fotorezystorami. Informację tę potwierdza schemat serwisowy oraz praktyka naprawcza sprzętu Vermona z lat 80. Zastosowanie lampki o innym napięciu zmienia lub unieruchamia efekt. Przy wymianie trzymaj się napięcia 6 ÷ 6,3 V, dobierz zbliżony prąd i zachowaj oryginalną konstrukcję optyczną lub – w razie potrzeby – rozważ wymianę na Vactrol z odpowiednią modyfikacją układu.