Victoria – tryb PIO dla dysku zewnętrznego USB, obsługa SATA, mostki JMicron, ASMedia

Pytanie

Jak włączyć tryb PIO dla dysku zewnętrznego USB w programie Victoria?

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• W programie Victoria nie da się włączyć trybu PIO dla dysku podłączonego przez USB.
• Jedyny sposób, by użyć PIO w Victorii, to wyjąć nośnik z obudowy USB i podłączyć go bezpośrednio do kontrolera SATA/IDE komputera.

Szczegółowa analiza problemu

• Tryby PIO/DMA są atrybutami magistrali ATA/SATA, konfigurowanymi rozkazem ATA SET FEATURES – Set Transfer Mode.
• W dysku zewnętrznym host komunikuje się z mostkiem USB--›SATA (tzw. bridge). To firmware mostka tłumaczy komendy SCSI-over-USB na ATA i zarządza lokalnym transferem PIO/DMA zupełnie niezależnie od komputera.
• Victoria potrafi wysyłać opisane komendy ATA jedynie do kontrolera widocznego bezpośrednio w systemie (IDE/SATA). Gdy urządzenie zgłasza się jako „USB Mass Storage”, aplikacja może pracować wyłącznie w trybie API (Win32 API lub SPTI), który nie udostępnia funkcji zmiany trybu transferu.
• Z tego powodu przycisk „PIO” w Victorii będzie nieaktywny lub – jeśli aktywny – wywoła błąd „Device IO control error”.

Aktualne informacje i trendy

• Wszystkie współczesne wersje Victorii (v4.73 Beta, v5 Rus, v5.28 ENG) zachowują powyższe ograniczenie.
• Nowsze mostki USB (UASP, USB 3.x) w ogóle pomijają klasyczne PIO/DMA – realizują własne bufory i kolejkowanie komend.
• Rynek diagnostyki przenosi się w stronę protokołów NVMe-o-f i UASP, gdzie problem trybów PIO/DMA nie występuje.

Wspierające wyjaśnienia i detale

• PIO (Programmed I/O): transfer z udziałem CPU na każdym słowie danych; dziś używany wyłącznie awaryjnie.
• DMA/UDMA: transfer bezpośredni z kontrolera do RAM, minimalizuje narzut CPU.
• USB Mass Storage = SCSI Transparent Command Set + Bulk-Only Transport; brak tam komend zarządzających trybami ATA.
• Przykład: dysk WD10EZEX w kieszeni JMS578 będzie pracował z komputerem w USB-BOT lub UASP; wewnętrznie JMS578 ustawi własny UDMA 6 i nie pozwala na zmianę.

Aspekty etyczne i prawne

• Brak szczególnych implikacji prawnych; jedynie standardowa ostrożność przy operacjach serwisowych (dane osobowe, RODO).
• Rozbieranie obudowy może unieważnić gwarancję producenta.

Praktyczne wskazówki

1. Jeśli musisz skorzystać z PIO (np. do pracy na niestabilnym talerzowym HDD): a. Otwórz obudowę, wyjmij dysk.
   b. Podłącz go do portu SATA płyty głównej lub kontrolera USB-SATA z obsługą pass-through (np. serię USBDeview ASM1166 w „SAT” mode).
   c. Uruchom Victorię jako administrator, wybierz dysk w zakładce Standard, zaznacz „PIO”.
2. Przy diagnostyce przez USB używaj trybu API i wykonaj: SMART → Get, Test → Read/Write, Surface scan.
3. Zawsze twórz kopię zapasową przed testami niskopoziomowymi.

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• Istnieją rzadkie mostki klasy professional (np. ACE Laboratory PC-3000 Portable) umożliwiające ATA-passthrough, ale Victoria ich nie obsługuje.
• Starsze dyski PATA w obudowach z konwerterem USB--IDE również nie pozwolą na zmianę trybu z poziomu hosta.

Sugestie dalszych badań

• Test adapterów USB–SATA z komendą SAT16 (SCSI ATA Translation) pod kątem przepuszczania SET FEATURES.
• Analiza firmware popularnych mostków (JMicron, ASMedia) – czy można odblokować ATA‐passthrough.
• Ocena skuteczności diagnostyki powierzchni w UASP vs BOT przy uszkodzonych sektorach.

Krótkie podsumowanie

• Victoria potrafi wymuszać PIO wyłącznie dla dysków podłączonych bezpośrednio przez ATA/SATA.
• Interfejs USB izoluje hosta od szczegółów PIO/DMA, dlatego zewnętrzne dyski mogą być testowane jedynie w trybie API.
• Aby realnie użyć PIO, należy obejść mostek USB – podłączyć dysk bezpośrednio lub skorzystać ze specjalistycznego sprzętu z pełnym ATA-passthrough.