Volvo FH, Mack mDRIVE – kod błędu P107572: siłownik sprzęgła zablokowany, diagnostyka I-Shift

Pytanie

kod błędu P107572

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• Kod diagnostyczny P107572 w samochodach ciężarowych Volvo FH (oraz pokrewnych Mack mDRIVE/I-Shift) oznacza:
  „Clutch actuator stuck open” – siłownik sprzęgła zablokowany w pozycji otwartej.
• Kluczowe punkty: SPN 1075 = „Clutch system”, FMI 72 = „Actuator stuck/open”; kod generuje sterownik skrzyni (TECU), a nie sterownik silnika.

Szczegółowa analiza problemu

1. Struktura kodu
   • P1075 72 → SPN 1075 (układ sprzęgła) + FMI 72 (siłownik utkwił)
   • Rejestrowany przez TECU (Transmission Electronic Control Unit) – najczęściej w skrzyni I-Shift AT, M-Shift lub mDRIVE.

2. Zasada działania układu
   • Sprzęgło sterowane jest elektro-pneumatycznym (starsze) lub elektro-hydraulicznym siłownikiem.
   • TECU zadaje określoną pozycję (czas/ciśnienie). Czujnik położenia oraz presostaty potwierdzają wykonanie ruchu. Brak zgodności → błąd.

3. Typowe przyczyny (‘od najbardziej do najmniej prawdopodobnych’)
   a) Zatarcie mechaniczne siłownika (korozja, brud, nieszczelność manszet)
   b) Utrata medium roboczego – za niskie ciśnienie powietrza/oleju, mikrowyciek w obudowie dzwonu
   c) Zanieczyszczenie lub nieszczelność zaworów sterujących (moduł E-PMV)
   d) Nieszczelne przewody pneumatyczne/hydrauliczne, pęknięte oringi
   e) Uszkodzenie/rozkalibrowanie czujnika położenia siłownika
   f) Przerwa/zwarcie w wiązce TECU ↔ siłownik ↔ czujniki
   g) Rzadziej: błąd oprogramowania lub kalibracji TECU

4. Objawy eksploatacyjne
   • Brak możliwości zapięcia biegu lub ruszenia
   • Kontrolka skrzyni (żółty/zielony „gearbox”) + MIL
   • Wejście przekładni w tryb awaryjny (N-limp)
   • Wolna lub nierówna reakcja sprzęgła, szarpanie przy ruszaniu
   • W niektórych przypadkach całkowity brak możliwości uruchomienia silnika

5. Procedura diagnostyczna (korzystając z Volvo Tech Tool / Premium Tech Tool)
   1) Odczyt kodów; sprawdź występowanie P107571-75 (cała rodzina SPN 1075).
   2) 3-stopniowy test sprzęgła („Clutch test A-B-C”):
   – czas zamknięcia/otwarcia (Target ≤ 0,6 s)
   – zakres liniowy czujnika położenia (korekta ≤ 5 %)
   – test szczelności (utrata ciśnienia < 15 kPa/30 s).
   3) Pomiar ciśnienia powietrza/hydrauliki w punkcie referencyjnym.
   4) Inspekcja wizualna: wycieki w bell-housing, uszkodzenia wtyczki 9-pin do siłownika.
   5) Sprawdzenie rezystancji cewek siłownika (typowo 8–12 Ω przy 20 °C).
   6) Kalibracja („Clutch learn”) – jeśli zakończy się błędem → komponenty mechaniczne.
   7) Demontaż i kontrola siłownika; obecność wilgoci/opiłków = wymiana lub zestaw naprawczy.
   8) Po naprawie: skasuj kody, przeprowadź jazdę testową z logowaniem parametrów.

6. Konsekwencje ignorowania błędu
   • Przyspieszone zużycie tarczy sprzęgła i koła zamachowego
   • Ryzyko zatarcia łożyska wyciskowego, uszkodzeń przekładni lub wału korbowego
   • Nieplanowany przestój pojazdu i holowanie

Aktualne informacje i trendy

• W nowszych seriach I-Shift (GEN4+) Volvo stosuje zintegrowany moduł CSC (Concentric Slave Cylinder) z wewnętrznymi czujnikami; problemy częściej wynikają z wycieków oleju.
• Mack/Volvo opublikowały w 2023 r. biuletyn serwisowy zalecający wymianę kompletnych siłowników po przebiegu 1,2 mln km lub 7 lat.
• Trend: przechodzenie z pneumatyki na elektro-hydraulikę z zamkniętym obiegiem oleju w celu skrócenia czasu reakcji i zwiększenia niezawodności.

Wspierające wyjaśnienia i detale

• FMI 72 nie występuje w klasycznym zakresie 0-31 J1939 – to rozszerzony indeks stosowany przez Volvo w TECU; odpowiada stanom „stuck” lub „not responding”.
• Analogiczny kod dla sprzęgła hamulca silnikowego to P107471 (FMI 71 – stuck closed).

Aspekty etyczne i prawne

• Pojazd z niesprawnym sprzęgłem może naruszać przepisy ADR (kontrola trakcji podczas przewozu materiałów niebezpiecznych).
• Konieczność bezpiecznego wyłączenia pojazdu na drodze; stosować kliny pod koła przed rozpoczęciem prac.
• Zużyte elementy hydrauliczne należy utylizować zgodnie z dyrektywą 2008/98/WE.

Praktyczne wskazówki

1. Zanim zamówisz drogi siłownik, ZAWSZE:
   – wymień filtr/odwadniacz powietrza i sprawdź ciśnienie sieci pneumatycznej;
   – przeprowadź pełną kalibrację sprzęgła.
2. Jeżeli w bell-housing widać olej → wymień simmering wału + siłownik; inaczej szybki nawrót usterki.
3. Po montażu nowego siłownika obowiązkowy reset adaptacji przekładni (TECU > Service routines > Clutch adaptation).
4. W trasie awaryjnie można wymusić tryb „clutch assist disable” (procedura w instrukcji serwisowej) – jedynie do zjazdu na serwis.

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• Część nieoryginalnych testerów OBD może błędnie mapować P-kody na opis układu silnika (stąd sprzeczne informacje o czujniku temperatury czy ciśnieniu paliwa). W pojazdach ciężarowych należy polegać na PTT/DevTool lub Jaltest HD z aktualną bazą Volvo.
• Jeśli równolegle pojawiają się kody powietrza (SPN 1067 FMI 17/18) lub napięcia (MID 128 PPID 329 FMI 0), należy najpierw rozwiązać problemy z zasilaniem/kompresorem.

Sugestie dalszych badań

• Analiza danych telematycznych: czy błąd pojawia się pod obciążeniem, w upale czy przy starcie na zimno.
• Badanie wpływu jakości powietrza (wilgotność, olej) na żywotność siłowników – temat podejmowany w projekcie EU-Horizon „SafeShift”.
• Porównanie skuteczności regenerowanych siłowników z nowymi OEM – brak jednoznacznych danych; wskazana próba flotowa.

Krótkie podsumowanie

Kod P107572 w Volvo FH jednoznacznie dotyczy układu sprzęgła: siłownik zablokowany w pozycji otwartej. Diagnozę zaczynamy od testu 3-stopniowego w PTT, kontroli ciśnienia i kabli, a kończymy na ewentualnej wymianie siłownika oraz kalibracji. Ignorowanie usterki grozi unieruchomieniem pojazdu i kosztownymi naprawami przekładni.