Volvo FH, Mack mDRIVE – kod błędu P107572: siłownik sprzęgła zablokowany, diagnostyka I-Shift

Pytanie

kod błędu P107572

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• Kod DTC P107572 w samochodach ciężarowych Volvo FH (skrzynie biegów I-Shift/mDRIVE) oznacza: „Clutch System – Actuator Stuck Open” (SPN 1075 FMI 72); czyli siłownik sprzęgła zablokowany w pozycji otwartej.
• W praktyce ECU skrzyni (TECU) wykrywa, że mimo komendy zamknięcia/załączenia sprzęgła skok siłownika nie następuje lub czujnik położenia sygnalizuje stałe położenie otwarte.

Kluczowe punkty

1. Błąd generuje moduł TECU, nie ECU silnika.
2. Najczęstsze przyczyny: zatarcie lub nieszczelność siłownika, brak ciśnienia powietrza/oleju, przerwa lub zwarcie w okablowaniu, usterka zaworów sterujących (E-PMV).
3. Skutki: tryb awaryjny skrzyni, brak możliwości ruszenia lub zmiany biegów.

Szczegółowa analiza problemu

1. Struktura kodu

• SPN 1075 – układ sprzęgła (Clutch System).
• FMI 72 – aktuator/siłownik „utkwił” w pozycji (Stuck Open).

2. Mechanizm wykrywania

TECU porównuje sygnał z czujnika położenia siłownika z komendą sterującą. Jeśli:
\[ |\,\text{Pos_desired} - \text{Pos_actual}| > \Delta_{\text{max}} \]
w czasie > t_timeout ≈ 0,5 s, generuje FMI 72.

3. Najczęstsze przyczyny (od najbardziej prawdopodobnych)

1. Zatarcie mechaniczne tłoka siłownika (korozja, nagar, zużyte uszczelnienia).
2. Utrata medium roboczego – niskie ciśnienie powietrza (siłownik pneumatyczny) lub oleju (hydrauliczny).
3. Nieszczelność/zakleszczenie zaworów sterujących E-PMV.
4. Uszkodzony czujnik położenia siłownika (Hall/rezystancyjny).
5. Przerwa/zwarcie w wiązce pomiędzy TECU a siłownikiem/czujnikiem.
6. Rzadziej: błąd kalibracji lub oprogramowania TECU.

4. Objawy eksploatacyjne

• Nie można zapiąć biegu / ruszyć pojazdu.
• Ikona skrzyni lub MIL, przejście w „limp mode”.
• Szarpanie, opóźniona reakcja sprzęgła.
• W skrajnych przypadkach – całkowite unieruchomienie pojazdu.

5. Metodyka diagnostyczna krok po kroku (zgodnie z Volvo Tech Tool)

1. Odczytaj wszystkie kody DTC z TECU (seria P10757x).
2. Wykonaj „Clutch Test 3-Step” w PTT – sprawdzi poprawność ruchu siłownika.
3. Zmierz ciśnienie zasilające siłownik (Powietrze ≥ 6,8 bar lub olej ≥ 160 bar).
4. Sprawdź szczelność przewodów, złączy szybkozłącznych i pierścieni O-ring.
5. Zmierz rezystancję cewki siłownika (typowo 3–8 Ω) oraz czujnika położenia (patrz dane serwisowe).
6. Skontroluj wiązkę (próba ciągłości, test obciążeniowy 1 A/30 s).
7. Jeśli mechaniczny test wykryje zatarcie – wymień/regen. siłownik.
8. Po naprawie przeprowadź kalibrację sprzęgła (PTT: „Transmission Calibration → Clutch Adaptation”) i skasuj DTC.

Aktualne informacje i trendy

• Coraz częściej montuje się zintegrowane elektrohydrauliczne siłowniki „smart-actuator” z wbudowaną elektroniką samodiagnostyczną.
• Volvo od 2022 r. oferuje zestawy naprawcze z powłokami DLC zmniejszającymi tarcie tłoka – poprawia to żywotność > 1,5 mln km.
• W diagnostyce stosuje się telematykę OTA – TECU może zgłosić P107572 do chmury, co pozwala planować serwis prewencyjny.

Wspierające wyjaśnienia i detale

• Analogią jest siłownik hamulca postojowego – jeżeli sprężyna powrotna lub ciśnienie powietrza nie zbalansuje tłoka, zostanie „otwarty” tak jak sprzęgło.
• Oscyloskopem można zweryfikować sygnał PWM sterujący zaworem E-PMV: amplituda 24 V, częstotliwość 400 Hz.

Aspekty etyczne i prawne

• Nie wolno blokować ani omijać układów bezpieczeństwa skrzyni; grozi to utratą homologacji i odpowiedzialnością cywilną.
• Zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2019/621 każda modyfikacja oprogramowania skrzyni wymaga ponownej homologacji emisji CO₂.
• Układ pracuje pod ciśnieniem > 800 bar (hydraulika) – obowiązek stosowania procedur LOTO.

Praktyczne wskazówki

• Przed demontażem siłownika odłącz zasilanie i odpowietrz układ.
• Używaj tylko smarów kompatybilnych z uszczelnieniami EPDM/NBR (np. Volvo 1161419).
• Po wymianie siłownika zawsze aktualizuj adaptacje skrzyni, inaczej pojawi się P107575 (sprzęgło w pozycji awaryjnej).

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• W internecie występuje błędna interpretacja P107572 jako błąd EGR lub czujnika ciśnienia paliwa – dotyczy to innych modułów (MID 128 – silnik). Dla TECU (MID 144) poprawne znaczenie to sprzęgło.
• Jeśli równolegle występuje SPN 84 FMI 15 (niskie ciśnienie powietrza) – najpierw usuń problem z układem pneumatycznym; P107572 może być wtórny.

Sugestie dalszych badań

• Analiza porównawcza trwałości siłowników pneumatycznych vs. elektrohydraulicznych w skrzyniach I-Shift.
• Zastosowanie predykcyjnych algorytmów ML w TECU do wczesnego wykrywania zacięć sprzęgła.
• Badania nad powłokami MoS₂-DLC zmniejszającymi tarcie tłoka.

Krótkie podsumowanie

Kod P107572 w Volvo FH oznacza zablokowany w pozycji otwartej siłownik sprzęgła (SPN 1075 FMI 72). Najpierw sprawdź ciśnienie medium, wiązkę i stan mechaniczny siłownika; w większości przypadków przyczyną jest zatarcie lub nieszczelność. Po naprawie konieczna jest kalibracja sprzęgła w Volvo Tech Tool. Wczesna diagnostyka zapobiegnie kosztownemu unieruchomieniu pojazdu i uszkodzeniom skrzyni biegów.