Volvo FH13 – lokalizacja czujnika położenia wału i ciśnienia skrzyni korbowej D13

Pytanie

Gdzie znajduje się czujnik skrzyni korbowej Volvo FH13

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• W Volvo FH-/FM-/FMX-13 (silniki serii D13) występują dwa różne „czujniki skrzyni korbowej”:
  1. czujnik położenia wału korbowego (Crankshaft Position Sensor, CKP) – górna część dzwonu sprzęgła (bell-housing), pozycja „godz. 12” nad skrzynią biegów;
  2. czujnik ciśnienia skrzyni korbowej (Crankcase Pressure Sensor, CCP) – górna lewa część bloku, tuż za separ atorem oparów olejowych (obudowa układu wentylacji skrzyni korbowej).
• Najczęściej poszukiwany jest CKP; dostęp uzyskuje się po odchyleniu kabiny lub od strony koła lewego przedniego.

Szczegółowa analiza problemu

1. Nomenklatura i możliwa niejednoznaczność
   • „Czujnik skrzyni korbowej” bywa używany zamiennie dla:
   ‑ czujnika położenia wału korbowego (CKP) – indukcyjny, 2-żyłowy;
   ‑ czujnika ciśnienia w skrzyni korbowej (CCP) – piezorezystancyjny, 3-żyłowy.
   • Oba są fizycznie odrębne, a mylne nazewnictwo prowadzi do błędnej lokalizacji.

2. Lokalizacja czujnika położenia wału korbowego (CKP)
   • Wszystkie warianty D13 (A/B/C/K) – dzwon sprzęgła.
   • 2013+ (Euro 6) – dokładnie na godzinie 12, centralnie nad wieńcem koła zamachowego.
   • Starsze D13A/B – 10–11 o’clock (lewa strona kierowcy), ale nadal na obudowie koła zamachowego.
   • Mocowanie: jedna śruba M6 (Torx E8 lub 10 mm), moment 10 ± 2 Nm; szczelina robocza 0,7–1,3 mm.

3. Lokalizacja czujnika ciśnienia skrzyni korbowej (CCP)
   • Górna część bloku, lewa strona, tuż za modułem filtra oleju i separatorem oparów, numer części 20796744.
   • Przykręcony do małego aluminiowego kolektora lub bezpośrednio do bloku; dostęp z góry po zdjęciu górnej pokrywy silnika.

4. Dostęp i demontaż CKP (najczęstszy przypadek)
   • Kabinę unosimy ~60°; demontujemy górną osłonę przedsilnikową („dog-house”).
   • Od strony podwozia – możliwy dostęp po zdjęciu wewnętrznego nadkola lewego i elastycznego odcinka wydechu.
   • Przed odkręceniem: odłączyć masę akumulatora; oznaczyć położenie wiązki.
   • Po montażu nowego czujnika – adaptacja nie jest wymagana, ECU synchronizuje się samoczynnie.

5. Typowe objawy uszkodzonego CKP
   • MID 128 PID 84 FMI 2/8 w TECU, brak obrotów podczas rozruchu, gaśnięcie na ciepło, „skacząca” wskazówka obrotomierza.

6. Parametry elektryczne
   • CKP: indukcyjny 2-przewodowy, rezystancja 800–1200 Ω @ 20 °C.
   • CCP: 3-przewodowy (5 V, masa, sygnał 0,5–4,5 V), zakres pomiaru –20 … +20 kPa względem atmosfery.

Aktualne informacje i trendy

• Od Euro 6 (D13K) Volvo stosuje identyczną, szczytową (12 o’clock) lokalizację CKP i nie przewiduje jej zmiany, co potwierdzają bieżące biuletyny serwisowe z 2023 r.
• W nowszych platformach G2 (silniki D13TC) sygnał CKP będzie zdublowany przez czujnik redundancji (Safety Requirements ISO 26262).

Wspierające wyjaśnienia i detale

• Czujnik pracuje z kołem impulsowym 60-2 z, zęby frezowane w wieńcu.
• Prawidłowa szczelina krytyczna – kluczowa; podkładka dystansowa Volvo ma 1,0 mm i służy do kontroli podczas montażu.

Aspekty etyczne i prawne

• Nie wolno uruchamiać silnika z odłączonym CKP – ryzyko wylania niespalonego paliwa do katalizatora SCR i jego uszkodzenia (kosztowny odpad niebezpieczny).
• Praca pod kabiną wymaga blokady mechanizmu podnoszenia (procedura BH-401 Volvo).

Praktyczne wskazówki

• Przy wymianie CKP warto równocześnie oczyścić wieńce koła zamachowego z rdzy/osadów.
• CCP często ulega uszkodzeniu przez przepełniony filtr odmy; przed wymianą czujnika skontrolować układ odmy oraz stan membran.

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• W pojazdach z przekładnią I-Shift gdy demontujemy CKP od spodu, należy opuścić skrzynię na opuszczanym wsporniku – brak miejsca na klucz.
• Część producentów zamienników oferuje czujniki bez ekranu EMI; mogą tworzyć zakłócenia CAN w module VECU.

Sugestie dalszych badań

• Sprawdzenie wpływu temperatury oleju na dryft sygnału CCP (obserwowane w D13TC).
• Walidacja czujników hallotronowych (nowsze konstrukcje) vs. klasyczne indukcyjne dla lepszej detekcji przy wolnym rozruchu zimowym.

Krótkie podsumowanie

Czujnik położenia wału korbowego (najczęściej poszukiwany) w Volvo FH13 znajduje się na górze dzwonu sprzęgła – centralnie („godzina 12”) nad skrzynią biegów. Czujnik ciśnienia skrzyni korbowej – na górnej lewej stronie bloku, przy układzie wentylacji odmy. Dokładne rozróżnienie nazwy komponentu pozwoli uniknąć pomyłek lokalizacyjnych i skróci czas naprawy.