Zawieszanie się Windows 11 po bezczynności - przyczyny i rozwiązania

Pytanie

Mam Windowsa 11. Mam problem. Po dłuższej bezczynności komputer się zawiesza

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• Najczęstsze przyczyny „zwiech” po bezczynności w Windows 11 to: zbyt agresywne oszczędzanie energii (Sleep/Hibernate/USB/PCIe), sterowniki (chipset, GPU, NVMe/LAN), błędy firmware (BIOS/UEFI) oraz peryferia USB.
• Zacznij od testu: tymczasowo wyłącz uśpienie/hibernację i selektywne oszczędzanie energii, zaktualizuj sterowniki chipsetu i GPU oraz BIOS/UEFI, a następnie sprawdź Podgląd zdarzeń.
• Jeśli problem nie ustąpi: test pamięci (MemTest), kontrola dysku/firmware SSD, „czysty rozruch” i odłączenie peryferiów.

Kluczowe punkty

• Power plan: wyłącz USB selective suspend, PCIe ASPM/LSPM, hybrid sleep, Fast Startup (na próbę).
• Sterowniki i BIOS: aktualizacja ze stron producentów (płyta/laptop, GPU, SSD).
• Diagnostyka: Event Viewer, powercfg /sleepstudy (Modern Standby), sfc/DISM, test RAM/SSD.
• Peryferia: odłącz wszystko poza myszą/klawiaturą; wyłącz „Zezwalaj temu urządzeniu na wybudzanie”.

Szczegółowa analiza problemu

• Mechanizm: Po okresie idle system przechodzi w stany oszczędzania energii (ACPI: S0 „Modern Standby”, S3 „Sleep”, hibernacja). Jeśli sterownik/urządzenie nie obsłuży poprawnie przejścia (suspend/resume, ASPM, USB selective suspend), pojawia się zawieszenie lub czarny ekran wymagający twardego resetu.

• Priorytetowe kroki (kolejno, z testem po każdym etapie):

  1. Ustawienia zasilania (Panel sterowania → Opcje zasilania → Zmień ustawienia planu → Zaawansowane):
     • Dysk twardy → Wyłącz po: 0 min (Nigdy, testowo).
     • Uśpienie → Zezwalaj na tryb hybrydowy: Wyłączone; Hibernacja po: Nigdy (testowo).
     • USB → Ustawienie selektywnego wstrzymania: Wyłączone.
     • PCI Express → Zarządzanie energią stanu łącza (ASPM/LSPM): Wyłączone.
     • Ekran/monitor: na czas testów ustaw redukcyjne wartości (bez HDR/VRR), a częstotliwość odświeżania na 60 Hz.
     • Szybkie uruchamianie (Fast Startup): Panel sterowania → Działanie przycisków zasilania → odznacz „Włącz szybkie uruchamianie”.
  2. Sterowniki i firmware:
     • Chipset (Intel/AMD) – zawsze w pierwszej kolejności, ze strony producenta płyty/laptopa.
     • GPU (NVIDIA/AMD/Intel) – czysta instalacja.
     • NVMe/SATA/IRST/AMD RAID – zgodne z Twoją konfiguracją; unikaj zbędnych pakietów (np. IRST, jeśli nie używasz).
     • LAN/Wi-Fi/BT/USB – aktualne wersje.
     • SSD – aktualizacja firmware przez narzędzie producenta (Samsung Magician, WD Dashboard itp.).
     • BIOS/UEFI – aktualizacja do najnowszej stabilnej wersji (postępuj dokładnie wg instrukcji producenta).
  3. Modern Standby i diagnostyka zasilania:
     • Win+X → Windows Terminal (Admin):
       • powercfg /a – sprawdź dostępne stany (S0 vs S3).
       • powercfg /sleepstudy – wygeneruj raport (analiza „top offenders” w idle).
       • powercfg /energy – raport o błędach konfiguracji zasilania.
     • Jeśli masz S0 (Modern Standby) i występują „zwiechy”, często pomagają: aktualizacja sterowników/BIOS, wyłączenie selektywnych oszczędności (USB/PCIe), ograniczenie programów działających w tle i odłączenie „problematycznych” hubów/monitorów USB-C.
  4. Podgląd zdarzeń (eventvwr.msc):
     • Dzienniki Windows → System/Aplikacja w czasie zawieszenia: typowe wpisy to Kernel-Power (ID 41), błędy nvlddmkm/Display, storahci/stornvme (ID 129/153), volmgr (161), WHEA. Zanotuj ID i częstotliwość – to wskazuje winowajcę (GPU, storage, zasilanie).
  5. Sprzęt:
     • RAM – mdsched.exe lub MemTest86 (min. 2–3 pełne przebiegi).
     • SSD/HDD – status SMART (CrystalDiskInfo lub narzędzie producenta), chkdsk /scan (online) lub chkdsk /f /r po restarcie.
     • Zasilacz (PC) – jeśli to desktop i problem występuje przy przejściach obciążenia, podejrzany bywa linia 5VSB; test krzyżowy innym PSU bywa rozstrzygający.
  6. Peryferia i oprogramowanie:
     • Odłącz wszystkie urządzenia poza myszą/klawiaturą (zwłaszcza huby USB, kamerki, kontrolery, stare dongle Wi‑Fi/BT, stacje dokujące USB‑C/DP Alt Mode).
     • Menedżer urządzeń → karty sieciowe i koncentratory USB → zakładka Zarządzanie energią → odznacz „Zezwalaj komputerowi na wyłączanie…”.
     • Wyłącz/odinstaluj oprogramowanie RGB, nakładki, narzędzia OC/UV (MSI Afterburner, iCUE, Armoury Crate, Intel XTU/ThrottleStop), VPN z wirtualnymi kartami – test bez nich.
     • Czysty rozruch (msconfig → Usługi: ukryj usługi Microsoft → Wyłącz resztę; Autostart w Menedżerze zadań: wyłącz wszystko oprócz antywirusa) – jeśli stabilnie, winne są usługi firm trzecich.
  7. System:
     • sfc /scannow oraz DISM /Online /Cleanup-Image /RestoreHealth.
     • Windows Update: wgraj najnowsze skumulowane poprawki Windows 11 (wersja systemu: Ustawienia → System → Informacje → Wersja/kompilacja).
     • Gdy nic nie pomaga, rozważ „Naprawę na miejscu” (in-place upgrade) lub czystą instalację z zachowaniem kopii danych.

• Interpretacja objawów (pomaga zawęzić):

  • Zamarza obraz, ale dźwięk/ledek klawiatury reaguje → często GPU/sterownik ekranu.
  • Czarny ekran po wybudzeniu, wentylatory pracują → tryb uśpienia/hibernacja, GPU, monitor/DP‑Alt/USB‑C hub.
  • Brak reakcji na klawiaturę/mysz i konieczny twardy reset → sterowniki niskiego poziomu, BIOS/ACPI, storage lub PSU.

Aktualne informacje i trendy

• Windows 11 szerzej stosuje S0 „Modern Standby” zamiast klasycznego S3; problemy po idle częściej wynikają z niekompatybilnych sterowników/peryferiów z S0.
• Aktualizacje zbiorcze Windows 11 oraz nowsze BIOS-y producentów w ostatnich wydaniach poprawiają stabilność wybudzania i zarządzania energią – warto być na najnowszej kompilacji i firmware.
• Coraz częściej przyczyną są peryferia USB‑C/Thunderbolt (stacje dokujące, monitory z hubem) oraz oprogramowanie RGB/monitorujące działające w tle.

Wspierające wyjaśnienia i detale

• ASPM/LSPM (PCIe Link State Power Management) i selektywne wstrzymanie USB odcinają zasilanie/obniżają stan łącza; część kontrolerów/firmware nie wznawia się poprawnie.
• Fast Startup używa pliku hibernacji; jego wyłączenie eliminuje klasę problemów związanych z hybrydową hibernacją.
• Raporty powercfg (/sleepstudy, /energy) pozwalają zidentyfikować urządzenia powodujące błędy during idle.

Aspekty etyczne i prawne

• Aktualizacje BIOS/UEFI wykonuj zgodnie z instrukcją producenta – przerwanie procesu grozi uszkodzeniem płyty (utrata gwarancji, jeśli modyfikujesz nieautoryzowane ustawienia/OC).
• Udostępniając logi (Event Viewer, SleepStudy) usuń dane wrażliwe; pamiętaj o politykach prywatności.
• Oprogramowanie sterowników/firmware pobieraj wyłącznie z oficjalnych źródeł.

Praktyczne wskazówki

• Szybki test 24–48 h: wyłącz Sleep/Hibernate/USB/PCIe oszczędzanie + Fast Startup, zaktualizuj chipset/GPU/BIOS, odłącz peryferia.
• Jeśli po tych krokach jest stabilnie – włączaj funkcje oszczędzania pojedynczo, aby wskazać winowajcę.
• Dokumentuj zmiany (co, kiedy), aby móc się wycofać.

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• Nie wszystkie urządzenia pozwalają wrócić z S0/S3 równie pewnie – to zależy od firmware’u i sterowników.
• Problemy mogą ujawniać się tylko przy konkretnych kombinacjach (multi‑monitor, HDR, wysokie odświeżanie, stacje dokujące).
• Rzadziej winny bywa zasilacz (desktop), ale przejścia stanów mocy obnażają jego niestabilność.

Sugestie dalszych badań

• Jeśli „zwiecha” nie generuje BSOD, można włączyć „Crash on Ctrl+Scroll” (rejestr) do wymuszenia zrzutu jądra i analizy (dla zaawansowanych).
• ETW/Windows Performance Recorder: sesja ukierunkowana na zasilanie i grafikę podczas idle/wybudzenia.
• Sprawdzenie innych wersji sterowników GPU (jedna wstecz) by wykluczyć regresję.

Krótkie podsumowanie

• Problem najczęściej wynika z kombinacji ustawień zasilania + sterowników/BIOS.
• Wykonaj: (1) korekta planu zasilania i wyłączenie Fast Startup/hybrid/USB/PCIe, (2) aktualizacja chipset/GPU/BIOS/SSD FW, (3) diagnostyka Event Viewer i powercfg, (4) test RAM/SSD, (5) czysty rozruch i kontrola peryferiów.
• Jeśli chcesz, poprowadzę Cię „na żywo”. Napisz: model komputera/płyty, CPU/GPU, dysk (model SSD), wersję Windows (Ustawienia → System → Informacje → kompilacja), czy to laptop/desktop, dokładny objaw (zamrożony obraz/czarny ekran/konieczny reset) i po ilu minutach bezczynności to się dzieje. Na tej podstawie zawężę listę do kilku najbardziej trafnych kroków.