Wlew oleju silnik S-101, S-101M, Syrena 101 – lokalizacja, ilość, rodzaj oleju

Pytanie

Wlew oleju w s_101

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• W silniku stacjonarnym S-101 / S-101M (najczęściej spotykanym dziś w agregatach prądotwórczych, pompach i wojskowych generatorach) wlew oleju znajduje się na górnej powierzchni karteru po stronie koła zamachowego; do osiągnięcia poziomu „MAX” potrzeba ok. 1 l oleju silnikowego.
• Jeżeli natomiast chodzi o samochodową Syrenę 101 (dwusuw), oddzielnego wlewu oleju do silnika nie ma – olej 2T miesza się z benzyną w proporcji 1:25 – 1:30.
  Kluczowe punkty:

1. Upewnij się, który wariant silnika S-101 posiadasz (stacjonarny czterosuw vs. dwusuw samochodowy).
2. Czterosuw: wlew = korek w karterze, 1 l oleju SAE 30 lub 15W-40; bagnet poziomu oleju w tym samym otworze lub w oddzielnej zaślepce.
3. Dwusuw: brak wlewu – olej 2T do paliwa; osobny korek dotyczy wyłącznie skrzyni biegów.

Szczegółowa analiza problemu

1. Dwa różne „S-101”

2. Czterosuw S-101 / S-101M

• Lokalizacja wlewu: aluminiowy korek Ø ~35 mm na szczycie karteru (widoczny po zdjęciu górnej pokrywy lub osłony).
• Kontrola poziomu: w tym samym otworze znajduje się gwintowany bagnet; poziom prawidłowy, gdy olej sięga znaku „MAX” po wkręceniu bagnetu bez dociskania.
• Ilość oleju: 0,9-1,1 l (źródła serwisowe i instrukcja S-101M, 2024 r. RetroTraktor).
• Specyfikacja: mineralny SAE 30 latem, 15W-40 całorocznie; API SG lub wyższe.
• Pierwsze uruchomienie po remoncie: obrócić wał korbowy ręcznie z odkręconą świecą, aż ciśnienie oleju wzrośnie (lampka kontrolna lub wypływ z przewodu olejowego).

3. Dwusuw Syreny 101

• Brak osobnego wlewu – karter ma jedynie korki spustowe / inspekcyjne.
• Mieszanka paliwowo-olejowa:
 – Oleje 2T półsyntetyczne/syntetyczne: 1:30 (≈ 33 ml oleju / l benzyny).
 – Oleje mineralne starego typu: 1:25 (≈ 40 ml/l).
• Procedura: najpierw ¼ dawki paliwa, potem odmierzony olej, energiczne wymieszanie, dopełnienie paliwem.

4. Możliwa pomyłka – wlew oleju do skrzyni biegów

Zespół napędowy Syreny i wielu stacjonarnych jednostek posiada osobny korek do skrzyni biegów (GL-4 80W-90). Nie wlewaj tam oleju silnikowego!

Aktualne informacje i trendy

• Forum RetroTraktor (grudzień 2024) potwierdza pojemność 1 l dla S-101M.
• Coraz częściej stosuje się oleje wielosezonowe 15W-40 klasy diesel/generator, co wydłuża okres między wymianami do 150 h pracy.
• Do dwusuwów rekomendowane są nowoczesne syntetyczne oleje 2T (mniejsze dymienie, niższy nagar), często pozwalające zejść do proporcji 1:40 bez ryzyka zatarcia – wymaga to jednak dokładnych prób i kontroli świec.

Wspierające wyjaśnienia i detale

• Czterosuw S-101 posiada pompę oleju typu zębatego napędzaną od wałka rozrządu; filtracją zajmuje się siateczka w magistrali powrotnej – brak wymiennych filtrów papierowych.
• Zbyt wysoki poziom oleju powoduje „pompowanie” przez korbowód i wyrzucanie oleju przez odmę.
• Dwusuw: niewystarczająca ilość oleju w mieszance = ryzyko zatarcia łożysk wału oraz przedwczesnego zużycia tłoków; nadmiar = kopcenie, zalewanie świec, nagar w wydechu.

Aspekty etyczne i prawne

• Zużyty olej jest odpadem niebezpiecznym – zgodnie z ustawą o odpadach (Dz.U. 2023, poz. 1587) należy przekazać go do PSZOK lub autoryzowanej stacji serwisowej.
• W przypadku pojazdów zabytkowych używaj produktów zgodnych z homologacją – część starych uszczelnień nie toleruje dodatków EP znajdujących się w nowoczesnych olejach przekładniowych.

Praktyczne wskazówki

1. Zawsze pracuj na równej, stabilnej powierzchni; silnik wyłączony i schłodzony.
2. Używaj lejka z filtrem siatkowym – wyłapie opiłki i brud.
3. Po pierwszych 20 h pracy nowego lub remontowanego czterosuwu wymień olej, usuwając opiłki docierające się z części.
4. Dwusuw: przed sezonem wyczyść rurkę dozownikową w kanistrze – odłożony olej 2T może się rozwarstwiać.

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• Nazwa „S-101” bywa używana zamiennie dla kilku konstrukcji – zawsze sprawdź tabliczkę znamionową.
• W egzemplarzach eksportowych (S-101E) stosowano zmodyfikowaną miskę olejową o pojemności 1,2 l – dane z instrukcji z 1988 r.
• Niektóre S-101M modernizowano o filtr wirnikowy – wtedy zalecenia dot. lepkości oleju mogą się różnić.

Sugestie dalszych badań

• Pobierz zeskanowaną „Instrukcję obsługi i napraw silnika S-101M” (Archiwum RetroTraktor, plik PDF 2023).
• Dla Syreny 101: monografia „Syrena – konstrukcja i serwis” (Automobilista, 2022).
• Porównaj wyniki prób olejowych (analiza spektrometryczna) po 50 h pracy – pomoże ustalić realny interwał wymiany.

Krótkie podsumowanie

Silnik stacjonarny S-101/S-101M posiada klasyczny korek wlewu w karterze – wlej ok. 1 l oleju SAE 30 lub 15W-40 aż do znaku MAX na bagnecie. Silnik dwusuwowy Syreny 101 nie ma osobnego wlewu; olej 2T wlewa się do paliwa w proporcji 1:25 – 1:30. Kluczem jest poprawna identyfikacja wariantu silnika i stosowanie właściwego rodzaju oleju, zgodnego z jego konstrukcją.