wybicie bolca z drzwiczek pieca
1.1 Typ pieca i drzwiczek
• Kuchenny piekarnik elektryczny/gazowy – najczęściej zawias płytkowy z bolcem radełkowanym lub stożkowym.
• Piec na paliwo stałe/kominek – zawias kołkowy w żeliwie, bolec stalowy Ø 8–12 mm, często zapieczony.
• Piec przemysłowy – sworznie z pierścieniami segera lub zabezpieczeniem śrubowym.
1.2 Funkcja bolca
• Sworzeń zawiasu (górny/dolny) – umożliwia ruch drzwi; zwykle wybija się w dół lub w górę zależnie od konstrukcji.
• Bolec ryglujący – pracuje osiowo, zabezpieczony zawleczką lub śrubą.
• Kołek mocujący szybę/wkład – często nagwintowany; do wyjęcia wymagane odkręcenie, nie wybijanie.
1.3 Zabezpieczenia
• Zawleczki, pierścienie segera, spłaszczony koniec, radełkowana sekcja – usuń lub zeszlifuj przed próbą wybicia.
• Odłącz zasilanie 230 V / zamknij zawór gazu.
• Odczekaj, aż drzwiczki osiągną temperaturę < 30 °C.
• Załóż okulary i rękawice, przygotuj dobre oświetlenie.
• Podłogę i emaliowane powierzchnie zabezpiecz kartonem lub kocem technicznym.
• Wybijak lub pręt Ø 0,5–1 mm mniejszy od bolca, z hartowanej stali.
• Młotek 200–400 g (stalowy z plastikowym nakładkiem lub gumowy do końcowego dobijania).
• Preparat penetrujący (WD-40 Specialist Penetrant, CX-80, nafta).
• Opcjonalnie: opalarka 150–200 °C lub spray zamrażający – do rozszerzania/kurczenia metalu.
• Klocek stalowy lub drewniany z przewierconym otworem – do podparcia ucha zawiasu.
4.1 Nanieś penetrant w szczelinę wokół bolca, odczekaj 10–20 min.
4.2 Usuń zabezpieczenia (zawleczki, pierścienie).
4.3 Ustaw drzwi w pozycji 30–40° (tzw. pozycja serwisowa) – zmniejsza napięcie sprężyn zawiasu (dot. piekarników).
4.4 Podeprzyj ucho zawiasu klockiem; wybijak ustaw na węższą / gładką stronę bolca.
4.5 Uderz seriami lekkich ciosów; gdy bolec zacznie się przemieszczać, podmień wybijak na dłuższy.
4.6 Jeśli bolec stoi:
• Powtórz penetrant + delikatne opukiwanie obudowy (odspaja korozję).
• Zastosuj termikę: 30 s ogrzewania ucha + penetrant „na gorąco” lub zamrożenie bolca – różne rozszerzalności ułatwiają ruch.
• Ostatecznie rozwierć (wierło kobaltowe, współosiowo) i zastąp nowym sworzniem klasy 8.8/10.9 lub nierdzewnym.
• Oczyść otwór szczotką drucianą, usuń zgorzelinę.
• Sprawdź średnicę – przy > 0,2 mm ovalizacji zastosuj tulejkę naprawczą lub sworzeń o większej średnicy.
• Nasmaruj grafitowym / miedzianym smarem żaroodpornym (≥ 600 °C).
• Włóż nowy bolec w odwrotnym kierunku (od gładkiej do radełkowanej strony), zabezpiecz zawleczką.
• Zrób zdjęcia układu zawiasu przed demontażem – ułatwi odwrotne składanie.
• Przy rozwiercaniu zacznij od punktaka, aby uniknąć „uciekania” wiertła po twardej powierzchni bolca.
• Utrzymuj kąt 90° między wiertłem a płaszczyzną, stosuj emulsję chłodzącą (nafta).
• Analiza korozji wysokotemperaturowej zawiasów i opracowanie powłok nanoceramicznych.
• Zastosowanie samozabezpieczających się sworzni spiralnych w AGD.
• Testy wytrzymałościowe smarów stałych (WS₂/MoS₂) w cyklach piekarniczych 0–300 °C.
Wybicie bolca z drzwiczek pieca to operacja mechaniczna wymagająca: (1) identyfikacji bolca i jego zabezpieczeń, (2) przygotowania narzędzi, (3) stopniowej pracy z użyciem penetrantu i stabilnego podparcia, (4) zachowania procedur bezpieczeństwa i poszanowania gwarancji. Nowoczesne rozwiązania (szybkozłącza, powłoki niskotarciowe) zmniejszają potrzebę takiej ingerencji, ale w starszych konstrukcjach opisane metody pozostają skuteczne.