Suwnica 10t – wybór trawersy: szklana 10t, drewniana 8t czy metalowa 5t do ładunku 5t

Pytanie

Potrzebuje przestawić ładunek suwnica 10t ładunek ma 5t. Mam do wyboru 3 trawersy który wybrać: szklany o udźwigu 10t. , drewniany o udźwigu 8t czy metalowy o udźwigu 5t

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

– Jeśli trawersa „szklana” 10 t jest rzeczywiście przeznaczona do ogólnych operacji dźwigowych, ma komplet aktualnych badań UDT i tabliczkę znamionową z WLL = 10 t, wybierz właśnie ją.
– W razie jakichkolwiek wątpliwości co do jej materiału lub zastosowania – użyj trawersy drewnianej 8 t (po pozytywnej inspekcji technicznej).
– Trawersy metalowej 5 t nie należy stosować (brak zapasu bezpieczeństwa).

Kluczowe punkty
• Preferuj WLL ≥ ładunek + margines.
• Zweryfikuj dokumentację, tabliczkę znamionową, ważność badań.
• Odrzuć rozwiązania pracujące na 100 % nominalnego udźwigu.

Szczegółowa analiza problemu

1. Dane wejściowe
   – Ładunek: 5 t (≈ 49 kN).
   – Suwnica: DOR (WLL) 10 t → spełnia wymagania.
   – Trawersy do wyboru: „szklana” 10 t, drewniana 8 t, metalowa 5 t.

2. Normy i teoretyczne podstawy
   – EN 13155/ISO 7531: WLL trawersy uwzględnia już współczynnik bezpieczeństwa (2:1 dla belek, ≥4:1 dla elementów nośnych).
   – Dyrektywa maszynowa 2006/42/WE i krajowe przepisy UDT dopuszczają pracę do 100 % WLL, ale wymagana jest kontrola stanu technicznego i analiza obciążeń dynamicznych (szarpnięcia, kołysania, ekscentryczne zawieszenie).

3. Ocena opcji
   a) „Szklana” 10 t
   • WLL dwukrotnie większe od ładunku – najlepszy zapas.
   • Obowiązkowo sprawdzić, czy to nie przyssawkowa belka do tafli szkła albo kompozyt GFRP – wówczas ograniczona do specyficznych ładunków.
   b) Drewniana 8 t
   • WLL / ładunek = 1,6 – akceptowalne w typowych procedurach (nie przekracza 80 % WLL).
   • Drewno wymaga dokładnej inspekcji (pęknięcia, wilgoć, rozwarstwienia, korozja okuć).
   c) Metalowa 5 t
   • Żadnego marginesu; wystarczy niewielka niedokładność ważenia lub szarpnięcie i przekroczysz WLL.
   • W praktyce BHP większość zakładów wprowadza regułę 80–90 % WLL → trawersa 5 t dla 5 t ładunku jest niedopuszczalna.

4. Skutki dynamiczne
   – Ruszanie, hamowanie i kołysanie mogą chwilowo podnieść obciążenie nawet o 20–30 %.
   – Nieznaczny błąd wagowy (±5 %) przy ładunku 5 t = 250 kg, co natychmiast przeciąża belkę 5 t.

Aktualne informacje i trendy

– Rosnące wykorzystanie kompozytów (GFRP/ CFRP) w belkach rozprężnych dzięki wysokiej wytrzymałości i odporności korozyjnej; wymagają jednak ścisłej certyfikacji.
– W Europie utrwala się praktyka „80 % rule” (ładunek ≤ 0,8 × WLL) wpisywana w wewnętrzne procedury HSE.
– UDT promuje cyfrowe rejestry badań oraz RFID w zawiesiach i trawersach dla łatwego śledzenia inspekcji.

Wspierające wyjaśnienia i detale

– WLL (Working Load Limit) = dopuszczalne obciążenie robocze po uwzględnieniu współczynnika bezpieczeństwa konstrukcji.
– Belka rozprężna (trawersa) pracuje na zginanie i ścinanie; największe naprężenia występują przy punktach podwieszenia (ucha, szakle).
– Kompozyt GFRP charakteryzuje się dużą wytrzymałością wzdłuż włókien, ale niższą odpornością na uderzenie i punktowe uszkodzenia.

Aspekty etyczne i prawne

– Użycie belki bez ważnego badania UDT lub powyżej jej WLL narusza art. 237¹¹ §2 KP oraz Rozp. MG z 30 października 2002 r. w sprawie BHP przy urządzeniach transportu bliskiego.
– Świadome narażenie pracowników na wypadek może skutkować odpowiedzialnością karną (art. 220 KK).
– Operator powinien odmówić wykonania pracy sprzętem niespełniającym wymogów.

Praktyczne wskazówki

1. Sprawdź tabliczkę znamionową, numer seryjny i termin kolejnego badania okresowego.
2. Obejrzyj wizualnie: pęknięcia, odkształcenia, korozję, luz na sworzniach.
3. Zweryfikuj komplet dokumentów: deklarację zgodności, protokół prób obciążeniowych, książkę urządzenia.
4. Przy ładunkach o niepewnym środku ciężkości stosuj belki o 20–30 % większym WLL niż nominalna masa.
5. Zastanów się nad zakupem standardowej belki stalowej 10 t – ułatwi przyszłe zadania i uprości logistykę.

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

– Jeśli „szklana” belka okaże się urządzeniem przyssawkowym do tafli, nie wolno jej użyć do innych ładunków.
– Drewno, choć akceptowane, szybciej degraduje w wilgotnym środowisku – skróć interwały inspekcji do 3 mies.
– W przypadku pracy na otwartym terenie (wiatr) zwiększ margines do min. 1,25 × ładunek.

Sugestie dalszych badań

– Ocena zmęczeniowa drewnianych i kompozytowych belek wg EN 13001-3-1.
– Implementacja czujników tensometrycznych i systemów IoT do bieżącego monitoringu naprężeń w belce.
– Analiza LCA (Life-Cycle Assessment) belek stalowych vs. kompozytowych w środowiskach agresywnych chemicznie.

Krótkie podsumowanie

Najbezpieczniej użyć trawersy o WLL 10 t – pod warunkiem potwierdzonego, ogólnego przeznaczenia i aktualnych badań. Gdy jej przeznaczenie lub dokumentacja budzi wątpliwości, wybierz trawersę drewnianą 8 t po dokładnej inspekcji. Metalowej 5 t nie stosuj – pracowałaby na 100 % WLL, co kłóci się z dobrymi praktykami BHP i zwiększa ryzyko awarii.