Wymiana szczotkotrzymacza TS8E6 w rozruszniku VALEO

Pytanie

Wymiana szczotkotrzymacza TS8E6

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• Szczotkotrzymacz w rozruszniku VALEO TS8E6 można wymienić samodzielnie, pod warunkiem dysponowania lutownicą o dużej mocy, podstawowym zapleczem warsztatowym oraz nowym zespołem szczotkotrzymacza (np. Valeo 139224 / AS-PL SBH3003).
• Kluczowe etapy to: odłączenie akumulatora, demontaż i rozbiórka rozrusznika, wylutowanie przewodów uzwojeń stojana, zamontowanie nowego szczotkotrzymacza, kontrola komutatora i tulejek, ponowny montaż oraz test prądowy (60-90 A w biegu jałowym).

Szczegółowa analiza problemu

1. Identyfikacja urządzenia
   • VALEO TS8E6 – rozrusznik reduktorowy 12 V / 1,4 kW stosowany m.in. w Renault Clio/Scenic, Peugeot 206/307, Mitsubishi Colt, Opel/Vauxhall 1.5-1.6 D/benz.
   • Typowy zespół szczotkotrzymacza: 4 szczotki grafitowo-miedziane 12 × 8 × 20 mm, Ø zew. 70 mm, Ø wew. 30,3 mm.

2. Objawy zużycia
   – „Cyknięcie” elektromagnesu bez obrotu,
   – powolne, nierówne kręcenie,
   – iskrzenie, przegrzewanie przewodów zasilających.

3. Narzędzia / materiały
   • Klucze 8-17 mm, torx T20/T25 (warianty), śrubokręty, imadło.
   • Lutownica min. 60-80 W (transformatorowa lub stacja 400 °C).
   • Cyna Sn60Pb40 (lub bezołowiowa SnCu0.7Ag3), kalafonia/flux, plecionka.
   • Papier ścierny 800-1000, spray Kontakt U/S, smar wysokotemperaturowy do przekładni bendiksu.

4. Demontaż rozrusznika
   a) Odłącz minus akumulatora.
   b) Oznacz i odkręć przewód „B+” (Ø M8 lub M10), sterujący „50”, śruby mocujące (M8-M10, moment fabryczny 35-45 Nm).
   c) Rozrusznik na stół; odkręć dwie długie szpilki (M5).

5. Demontaż szczotkotrzymacza
   • Odkręć dekiel tylny; wyjmij wirnik.
   • Zlokalizuj dwa punkty lutownicze przewodów stojana → odsysacz cyny → oddziel przewody.
   • Odkręć 2 śrubki M4 szczotkotrzymacza i wyjmij zespół.

6. Kontrola pozostałych elementów
   • Komutator – kolor jasnobrązowy, maks. owalność < 0,02 mm; w razie rys przeszlifuj papierem 1000 „na okrągło” i oczyść rowki.
   • Tulejki ślizgowe – wymiana, gdy luz promieniowy > 0,15 mm (typowe Ø 11 mm, Bosch 1 000 301 054).
   • Przekładnia planetarna – usuń stary smar, nałóż 0,5 g świeżego smaru MoS₂/Half Fluid.

7. Montaż nowego szczotkotrzymacza
   • Wkręć zespół, sprawdź płynność ruchu szczotek.
   • Punktowe otwory serwisowe: zablokuj sprężyny drutem Ø 1 mm, włóż wirnik, usuń blokady.
   • Zalutuj przewody stojana:
   – podgrzej punkt ≥ 300 °C,
   – czas lutowania < 3 s,
   – oporność przejściowa połączenia \( R < 0{,}05\; \Omega \).

8. Montaż końcowy
   • Dokręć szpilki 8-10 Nm, mostek elektromagnesu 8 Nm.
   • Ścieżkę prądową pokryj wazeliną techniczną.
   • Sprawdź ręcznie obrót wirnika (brak zatarć).

9. Test stacjonarny
   • Skonfiguruj układ: akumulator ≥ 60 Ah, przewody 25 mm², amperomierz cęgowy.
   • Bieg jałowy: \( I = 60\text{–}90\; \mathrm{A} \), \( U_{\text{ak}} > 11{,}0\; \mathrm{V} \).
   • Napięcie na zacisku „50” podczas zadziałania elektromagnesu \( U_{50} ≈ U_{\text{ak}} \).
   • Przekroczenie 100 A lub iskry – ponowna weryfikacja szczotek i komutatora.

10. Instalacja w pojeździe i test drogowy
    • Montaż w odwrotnej kolejności, momenty wg instrukcji OEM.
    • Pomiar spadku napięcia rozruchu:
    \[ \Delta V = U\text{ak spocz.} - U\text{ak kręcenie} \]
    Prawidłowo ≤ 2,0 V (12 V).

Aktualne informacje i trendy

• Rynek części: kompletne zestawy regeneracyjne (szczotkotrzymacz + szczotki + sprężyny) są szeroko dostępne (Valeo, AS-PL, Cargo, WoodAuto).
• W nowych generacjach pojazdów start-stop Valeo przenosi się na rozruszniki brushless-iStArter; jednak TS8E6 nadal pozostaje w produkcji części zamiennych.
• Trend „ECO-rebuild” – warsztaty preferują regenerację zamiast wymiany całego rozrusznika, co obniża ślad węglowy.

Wspierające wyjaśnienia i detale

• Komutator działa jak przełącznik wielosegmentowy; nierównomierne dociskanie szczotek powoduje łuk elektryczny i erozję miedzi.
• Podkładki dystansowe na wałku wirnika wpływają na luz osiowy (specyfikacja 0,2–0,5 mm). Zgubienie podkładki → nieprawidłowe zazębienie bendiksu.

Aspekty etyczne i prawne

• Odpady: zużyte szczotki i stara cyna zawierają metale ciężkie – oddaj do PSZOK lub punktu WEEE.
• Pojazdy na gwarancji: użycie części nie-OEM może skutkować utratą rękojmi na układ rozruchu.
• Bezpieczeństwo: prądy rozruchowe rzędu 400–600 A stwarzają ryzyko oparzeń i zwarć; obowiązkowe odłączenie akumulatora.

Praktyczne wskazówki

• Przed lutowaniem podgrzej przewody gorącym powietrzem – skracasz czas kontaktu grota.
• Jeśli nie masz otworów serwisowych, wsuń nylonowy pasek pod szczotki, a po włożeniu wirnika wysuń go.
• Zastosuj klej anaerobowy średniej mocy (Loctite 243) na szpilkach, aby zapobiec ich samoodkręcaniu.

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• Istnieją dwie rewizje TS8E6 z różną długością mostka elektromagnesu – dobierz szczotkotrzymacz po numerze Valeo.
• Nadmierny luz tulejek spowoduje szybkie wypalenie nowych szczotek – nie pomijaj ich kontroli.
• Nie szlifuj komutatora papierem metalicznym (np. wodnym 240) – wprasowujesz cząstki Fe, które powodują mikrozwarcia.

Sugestie dalszych badań

• Pomiar temperatury komutatora kamerą IR podczas testu – pozwala wykryć asymetrię uzwojeń.
• Analiza składu szczotek pod kątem Cu/C – szczotki z wyższą zawartością miedzi lepiej przewodzą, ale szybciej zużywają komutator.
• Studium wpływu jakości lutu na spadek napięcia – \( R = \rho \dfrac{l}{A} \) – testy 4-przewodowe Kelvin.

Krótkie podsumowanie

Wymiana szczotkotrzymacza TS8E6 polega głównie na: bezpiecznym demontażu rozrusznika, wylutowaniu przewodów stojana, instalacji fabrycznie nowego zespołu 4-szczotkowego, kontroli komutatora i tulejek oraz finalnym teście prądowym. Przy zachowaniu czystości, prawidłowego lutowania i określonych momentów dokręcania, operacja znacząco przywraca sprawność rozrusznika i przedłuża jego żywotność o kolejne 60–100 tys. cykli. Jeśli pojawią się wątpliwości dotyczące konkretnej rewizji TS8E6 lub doboru części, warto posiłkować się dokumentacją Valeo Service lub skorzystać z pomocy wyspecjalizowanego serwisu regeneracyjnego.