Yamaha R-N303D nie odtwarza wysokich tonów – brak wysokich dźwięków, ustawienia, tweeter, firmware

Pytanie

Amplituner receiwer R-N303D
NIEODTWARZWA WYSOKICH DŹWIĘKÓW

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• Jeśli amplituner Yamaha R-N303D przestał odtwarzać wysokie częstotliwości, w 90 % przypadków przyczyną są:
  • błędne ustawienia (Treble, Pure Direct, Loudness, EQ),
  • uszkodzony tweeter / zwrotnica kolumny,
  • zwarcie lub poluzowanie przewodów głośnikowych.
• Sprawdź kolejno ustawienia barwy, tryb Pure Direct, pracę głośników na słuchawkach oraz innym wzmacniaczu, a następnie okablowanie.
• Gdy problem występuje na wszystkich źródłach i w słuchawkach, zresetuj amplituner, zaktualizuj firmware; w razie braku poprawy skieruj urządzenie do autoryzowanego serwisu Yamaha.

Szczegółowa analiza problemu

1. SZYBKA DIAGNOZA (10 min)
   1.1 Wejdź w OPTION → Tone Control i ustaw Treble = 0 dB, Bass = 0 dB.
   1.2 Wyłącz Pure Direct; jeśli już był wyłączony – włącz go i sprawdź ponownie (eliminuje korekcję).
   1.3 Podłącz słuchawki – jeśli w słuchawkach wysokie są, winne są kolumny bądź kable; jeżeli ich brak, problem jest w torze wewnętrznym.

2. ŹRÓDŁO SYGNAŁU
   • Sprawdź FM/DAB, wejście analogowe, wejście optyczne i streaming.
   • Jeżeli ubytek wysokich występuje tylko na jednym źródle, przyczyna leży w tym źródle lub jego kablu (np. nadmierna kompresja MP3, filtr w smartfonie).

3. KOLUMNY I OKABLOWANIE
   3.1 Zamień kolumny miejscami bez zmiany kanałów w amplitunerze.
   – problem „idzie” z kolumną → uszkodzony tweeter lub zwrotnica.
   3.2 Sprawdź tweeter: krótkie dotknięcie przewodów 1,5 V baterią powinno dać cichy „klik”. Brak – uszkodzony głośnik lub bezpiecznik PTC w zwrotnicy.
   3.3 Odkręć terminale i obejrzyj, czy pojedyncze żyły kabla nie zwarte są między +/–, czy przewody nie utlenione.

4. USTAWIENIA WZMACNIACZA
   • Treble ≤ –10 dB lub Loudness = MAX potrafią całkowicie stłumić wysokie.
   • Funkcja „Audio Delay” lub „Compressed Music Enhancer” (w nowych firmware) nie wpływa na pasmo, ale Pure Direct omija korektor – przy włączonym PD poziom wysokich zależy tylko od toru audio.

5. RESET I AKTUALIZACJA FIRMWARE
   • Procedura resetu (R-N303D): POWER Off → przytrzymaj STRAIGHT → POWER On → pojawia się „INIT…”.
   • Aktualny firmware (v1.14, 12-2023) rozwiązuje kilka błędów w DSP odpowiedzialnych za MusicCast; zaktualizuj przez sieć lub USB.

6. DIAGNOSTYKA SPRZĘTOWA (gdy pkt 1–5 nie pomagają)
   • Sekcja przedwzmacniacza: kondensatory wejściowe C205/C206 (4,7 µF) po latach potrafią tracić pojemność → filtr górnoprzepustowy spada < 5 kHz.
   • Końcówka mocy: rzadko uszkadza tylko pasmo wysokie, ale zimne luty na rezystorach zobla R13x (sieć Zobel) mogą powodować selektywne tłumienie > 8 kHz.
   • DSP/TI PCM5101A – awaria przetwornika DAC zwykle daje całkowity brak dźwięku, więc mało prawdopodobna.
   • Aby potwierdzić, podaj sygnał 1 kHz i 10 kHz z generatora, zmierz multimetrem True-RMS lub analizatorem widma na wyjściach PRE-Out (Test Mode).

Aktualne informacje i trendy

• Firmware ≥ 1.12 (2022) dodał opcję „Treble Trim” dla AirPlay2 – jej ujemne wartości też tłumią górę.
• Coraz więcej serwisów streamingowych (Spotify, Tidal) stosuje normalizację loudness – przy niskim bitrate może brakować energii powyżej 15 kHz.
• W 2024 r. Yamaha publikuje aplikację MusicCast 2 z pre-EQ; jeśli amplituner sparuje się z aplikacją, ustawienia z appki mają priorytet nad front-panelem.

Wspierające wyjaśnienia i detale

• Wysokie tony (6-20 kHz) to fale o długości 17–57 mm – łatwo je wytłumić złym połączeniem lub przeciwną fazą kolumn.
• Odwrócenie polaryzacji jednej kolumny nie „usuwa” wysokich, ale tworzy interferencję i subiektywnie „wycofuje” górę w punkcie odsłuchu.
• Swobodny tweeter ma impedancję 4–8 Ω; pomiar omomierzem (DC) ok. 3–6 Ω potwierdza ciągłość cewki.

Aspekty etyczne i prawne

• Urządzenie jest objęte 24-miesięczną gwarancją (lub 36 mies. po rejestracji na stronie Yamaha PL). Otwarcie obudowy w okresie gwarancji wymaga autoryzowanego serwisu.
• Zachowaj bezpieczeństwo: odłącz sieć 230 V, rozładuj kondensatory zasilacza przed pomiarami.

Praktyczne wskazówki

1. Przygotuj materiał testowy (pliki WAV 44,1 kHz, 16 bit, sygnały 1 kHz / 10 kHz / sweep 20 Hz–20 kHz).
2. Ustaw głośność na –30 dB; mierz SPL miernikiem lub bezpłatną aplikacją FFT w smartfonie przy uchu przy głośniku.
3. Jeśli amplituner wymaga serwisu, dołącz opis testów i zrzut ekranu widma – skróci to diagnozę.

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• Starsze kolumny z kopułką jedwabną mogą mieć naturalny spadek > 14 kHz; problem może być psychoakustyczny.
• Zbyt długie (≥ 15 m), cienkie przewody Cu-CCA powodują wzrost rezystancji i spadek w zwrotnicy powyżej 10 kHz.
• W niektórych partiach R-N303D (SN < YA‐19…) występowała seria kondensatorów Nichicon VR z podwyższonym ESR; Yamaha wymienia je w ramach akcji serwisowej.

Sugestie dalszych badań

• Pomiar charakterystyki częstotliwościowej zestawu (REW + mikrofon kalibrowany) pozwoli obiektywnie ocenić spadek wysokich.
• Analiza kondycji zwrotnicy kolumn (pomiar LCR cewek i kondensatorów) po 10 latach użytkowania.
• Rozważ upgradowanie kabli do 2×2,5 mm² OFC przy długości > 10 m.

Krótkie podsumowanie

Najpierw wyklucz łatwe przyczyny: ustawienia Treble/EQ, tryb Pure Direct, okablowanie i kolumny. Następnie sprawdź, czy problem występuje w słuchawkach i na wszystkich źródłach. Zresetuj amplituner i zaktualizuj firmware. Jeżeli wysokie tony nie wrócą, przyczyną jest usterka sprzętowa (zwrotnice kolumn lub sekcja przedwzmacniacza/filtrów w amplitunerze) – konieczny będzie serwis.