Dlaczego akumulator w yanosik gtm ładuje się tylko do 19 procent
Kluczowe punkty
• Degradacja chemiczna akumulatora ⇒ realna pojemność ≈ 20 % nominalnej.
• Ochrona BMS przed przeładowaniem/rozbieżnym napięciem cel.
• Błędna kalibracja wskaźnika SoC (State of Charge).
• Niewystarczający prąd ładowania, uszkodzone złącze lub kabel.
Akumulatory litowe po ~300-500 pełnych cyklach tracą pojemność; wewnętrzna rezystancja rośnie, a napięcie przy ładunku/rozładunku szybciej spada. Gdy kontroler BMS wykryje, że napięcie cel przy prądzie ładowania nie rośnie zgodnie z profilem CC/CV, odcina ładowanie przy wcześniej zaprogramowanym progu bezpieczeństwa (w Yanosiku często ≈ 3,55 V/cel, co odpowiada ok. 20 % SoC).
Algorytmy coulomb-counting + pomiar napięciowy wymagają okresowych punktów odniesienia. Jeżeli urządzenie było przez długi czas ładowane wyłącznie częściowo lub długo leżało rozładowane, krzywa odniesienia przesuwa się – wyświetlany 19 % może w rzeczywistości odpowiadać 60-70 % lub odwrotnie.
Procedura re-kalibracji (na wyłączonym urządzeniu):
• Micro-USB przewodzi maks. 1,8–2 A przy dobrej jakości stykach. Zaśniedziały pin VBUS lub przewód 28 AWG ogranicza prąd do setek mA – układ ładowania „myśli”, że ogniwo nie przyjmuje ładunku, i przechodzi w tryb podtrzymania.
• W samochodzie napięcie gniazda 12 V spada podczas rozruchu poniżej 11 V; przetwornica w ładowarce USB może wówczas nie zapewniać 5 V@1 A.
BMS w GTM korzysta z NTC 10 kΩ; powyżej ~45 °C prąd jest linearnie redukowany, a powyżej ~55 °C ładowanie całkowicie blokowane. Jeżeli urządzenie leży na desce rozdzielczej w słońcu, temperatura PCB > 60 °C → koniec ładowania na 10-20 %.
Chip typu MCP73831/TI BQ24075 mógł ulec uszkodzeniu (przepięcie, odwrócona polaryzacja). Objaw: napięcie na akumulatorze nie przekracza 3,8 V mimo długiego ładowania; prąd maleje skokowo po kilku sekundach. Bez wymiany elementu lub całej płyty głównej nie da się przywrócić pełnej funkcjonalności.
• Nowe wersje Yanosik XS/PRO wykorzystują profil „Battery Care” – celowo zatrzymują ładowanie przy 80 % dla ochrony ogniw. W GTM nie zaimplementowano tak agresywnego limitu, stąd 19 % jest niemal na pewno symptomem usterki.
• W branży obserwuje się przejście z akumulatorów Li-Po 1S 1100 mAh na ogniwa 18650 Li-Ion 2S z aktywnym balansem – łatwiejsza wymiana i dłuższa żywotność.
• Firmware OTA z 2023 r. (wersja 1.3.7) poprawia odczyt SoC; warto sprawdzić aktualizacje w aplikacji Y24.
Potencjalne kierunki rozwoju
– Zewnętrzne power-banki z superkondensatorami jako bufor rozruchowy;
– inteligentne algorytmy „incremental capacity analysis” (ICA) w BMS pozwalające przewidywać upływowe zużycie.
• Profil ładowania CC/CV:
\[
I=\text{const} \quad (0\text{–}4{,}2\,\text{V}) \quad\longrightarrow\quad V=\text{const} \quad (I \downarrow)
\]
Jeśli przy 3,6 V nastąpi gwałtowne przejście w tryb CV, SoC ≈ 20 %.
• Wewnętrzna rezystancja \(R_{int}\) wzrasta logarytmicznie z liczbą cykli; przy \(R_{int}>150\,\mathrm{m\Omega}\) spadek napięcia \(I\cdot R_{int}\) przy 1 A to 150 mV – kontroler interpretuje to jako osiągnięcie progu 4,2 V.
• Zużyte ogniwa Li-Ion podlegają dyrektywie 2006/66/WE → konieczny odzysk w punkcie selektywnej zbiórki; wyrzucenie do odpadów komunalnych grozi karą do 5 000 zł.
• Samodzielna ingerencja w obudowę Yanosika w okresie gwarancyjnym = utrata gwarancji.
• Ryzyko termicznego runaway – uszkodzonych ogniw nie wolno reanimować „zasilaczem laboratoryjnym”.
• Bez rozebrania urządzenia nie zweryfikujemy rzeczywistej pojemności – potrzebny pomiar I-Q-V przy pełnym cyklu.
• Aktualizacja firmware nie naprawi fizycznie zużytego ogniwa; może jedynie poprawić wskazania.
• W niektórych egzemplarzach GTM 2020 stosowano wadliwą partię ogniw – Yanosik wymieniał je w ramach akcji serwisowej (sprawdź numer seryjny na stronie producenta).
• Logowanie krzywej napięcia/prądu przez port serwisowy UART → analiza w Excel/Matlab techniką ICA.
• Ocena ESR ogniwa metodą impulsu 100 ms/1 A.
• Porównanie z modelem symulacyjnym BatSim w LTspice, aby przewidzieć pozostałą żywotność.
• Test alternatywnych ogniw LiFePO₄ 3,2 V z przetwornicą step-up dla zwiększenia cykli.
Najprawdopodobniej bateria Yanosika GTM jest zużyta i jej kontroler ogranicza ładowanie do ~19 %, aby uniknąć niebezpiecznego przegrzania lub przepięcia. Zweryfikuj ładowarkę i przewód, wykonaj pełną re-kalibrację oraz sprawdź aktualizację firmware. Jeżeli napięcie akumulatora nie przekroczy 3,9 V lub problem utrzymuje się po kalibracji – pozostaje wymiana ogniwa lub kontakt z autoryzowanym serwisem.
