Nie mogę zdobyć kondensatora ceramicznego 1.35pF jakim mogę go zastąpić
Kluczowe punkty
• Wszystkie elementy dobieraj w klasie dielektryka NP0/C0G.
• Utrzymuj możliwie krótkie wyprowadzenia i masę RF.
• Sprawdź tolerancję wymaganą w Twoim obwodzie – często ±5 ÷ 10 % wystarczy.
Rola kondensatora 1,35 pF
– w radiach UKF (np. „Hania”) pracuje w obwodzie rezonansowym LC lokalnego oscylatora lub filtra wejściowego.
– Czułość częstotliwości na zmianę pojemności wynosi typowo 0,1 pF → ≈ 1 MHz, więc błąd musi być ograniczony do < 0,2 pF.
Warianty zastępcze
a) Połączenie szeregowe
\[
C_{eq}=\frac{C_1C_2}{C_1+C_2}
\]
• 2,7 pF || 2,7 pF → 1,35 pF (idealna zgodność, tolerancja się sumuje).
• 3,3 pF || 2,2 pF → 1,32 pF (różnica ≈ –2 %).
• ESR i indukcyjność pasożytnicza rosną, ale przy UKF-FM (≈ 100 MHz) pozostają akceptowalne dla elementów SMD 0603/0402.
b) Połączenie równoległe
• 1,0 pF + 0,33 pF → 1,33 pF (problemem jest dostępność 0,33 pF).
c) Pojedynczy kondensator z szeregu E24
• 1,5 pF (-11 %) lub 1,2 pF (+-11 %).
• Wymaga korekty indukcyjności: wykręcenie rdzenia ferrytowego (zwiększenie f) lub ściśnięcie zwojów (zmniejszenie L).
d) Trymer ceramiczny (air-gap, mica lub porcelanowy)
• Zakres 0,5-5 pF pozwala dostroić idealnie.
• Należy po strojeniu zabezpieczyć ustawienie kroplą lakieru.
Parametry krytyczne
– Dielektryk NP0/C0G (ΔC/C < ±30 ppm/°C).
– SRF (Self-Resonant Frequency) > 2×częstotliwość pracy.
– Q > 200 przy 100 MHz (istotne dla niskiego tłumienia filtra).
– Napięcie pracy ≥ 16 V (w radiach UKF typowo < 10 V).
Wpływ tolerancji
Przy kondensatorach ±5 %:
– 1,5 pF ±0,075 pF daje 1,425…1,575 pF; wymaga skorygowania L o ±7 %.
– Kumulacja tolerancji przy połączeniach szeregowych: ±(t₁+t₂).
• Producenci MLCC (Murata, TDK, Samsung) nie oferują 1,35 pF w szeregach E24/E96; najmniejsze krokowe wartości zaczynają się od 1,0 pF, 1,2 pF, 1,5 pF.
• W RF/5G pojawiają się MLCC klasy „High-Q RF” w obudowie 0201; popularne wartości nadal pomijają 1,35 pF.
• Coraz częściej stosuje się kondensatory „thin-film on silicon” w modułach SiP – tam możliwa jest dowolna pojemność, ale elementy te nie są dostępne jako dyskretne.
• Przy UKF 88-108 MHz impedancja 1,35 pF wynosi
\[
X_C=\frac{1}{2\pi fC}\approx\frac{1}{2\pi·100\,\text{MHz}·1,35\,\text{pF}}\approx 1,18\,\text{kΩ}.
\]
• Długość ścieżki 3 mm odpowiada indukcyjności ≈ 2 nH, co przy 100 MHz wprowadza +1 Ω reaktancji – zatem zachowaj możliwie krótki montaż.
• Brak specyficznych regulacji prawnych dotyczących zamienników kondensatorów; należy jednak unikać komponentów podrabianych – RF MLM-band to rynek, na którym pojawiają się falsyfikaty MLCC o zaniżonych parametrach Q.
• W sprzęcie nadawczym upewnij się, że zmiany nie powodują przekroczenia mocy promieniowanej i norm emisji (ETSI EN 300 220 / FCC Part 15).
• Połączenia szeregowe zwiększają ESR – w bardzo wąskopasmowych filtrach może to pogorszyć Q o kilka procent.
• Trymer jest większy i wprowadza pojemności pasożytnicze do masy (Cstray ≈ 0,2 pF).
• Kondensatory klasy X7R/Y5V absolutnie nie nadają się jako zamiennik – duża zależność C(T, V).
• Pomiar realnej pojemności mostkiem LCR 1 MHz – zweryfikuj tolerancję gotowego „sklejanego” kondensatora.
• Symulacja obwodu w LTspice/AWR w celu oceny wpływu ESR i parasitics.
• Jeżeli planujesz serię napraw, rozważ zakup zestawu trymerów Johanson 5 mm (0,6-6 pF).
Najpewniejszym zamiennikiem 1,35 pF jest szeregowe połączenie dwóch kondensatorów 2,7 pF NP0/C0G – daje wartość idealną i zachowuje stabilność temperaturową. Jeśli wystarczy ±10 %, można użyć pojedynczego 1,5 pF i dostroić cewką. W profesjonalnych naprawach warto rozważyć mini-trymer 0,5-5 pF. Zachowuj krótkie połączenia, stosuj dielektryki NP0 i upewnij się, że po wymianie obwód został ponownie dostrojony.
